Wetgeving voor de verhoging van de pensioenleeftijd naar 65 jaar wordt een agendapunt op de jaarlijkse voltallige bijeenkomst van het Chinese parlement die binnen enkele dagen begint.
Het China Pension Report 2023 dat eind december gepubliceerd werd door de Chinese Academy of Social Sciences suggereert om de pensioenleeftijd in stappen op te trekken naar 65 jaar.
De wettelijke pensioenleeftijd in China is vandaag één van de laagste ter wereld. Mannen stoppen met werken op 60 jaar, vrouwen in administratieve functies op 55 en fabrieksarbeidsters op 50 jaar. Die leeftijden zijn ingevoerd na de stichting van de Volksrepubliek, in de jaren 50, en nooit aangepast.
Snelle vergrijzing
De lage pensioenleeftijd wordt in vraag gesteld met verschillende argumenten.
De gemiddelde levensverwachting is gestegen van 43,7 jaar in 1960 naar 78,2 jaar in 2021.
Tegelijk is het aantal geboorten systematisch gedaald na de piek van 1987.
In 2022 was 19,8% van de bevolking ouder dan 60 en 14,9% ouder dan 65 jaar. Internationaal gezien is dat al een ernstige vergrijzing. Tegen 2030 zal het aantal 65-plussers stijgen naar 30% , een zeer ernstige vergrijzing.
Vandaag wordt elke gepensioneerde onderhouden met de bijdragen van iets minder dan vijf werkenden. 20 jaar geleden waren het er twee keer zoveel. En zonder maatregelen evolueert de trend naar drie actieven voor één gepensioneerde in 2030 en twee tegen één in 2050.
Pensioenfondsen komen in de problemen
Het huidige Chinese pensioenstelsel werd opgestart nadat de oude pensioenstelsels per bedrijf of per commune niet meer werkbaar waren toen de economie deels geprivatiseerd werd in de jaren 90. Net zoals het Belgische stelsel is het gebaseerd op bijdragen van de actieve bevolking om het pensioen van de werkers op rust te betalen. Het sterk dalend aantal actieven per gepensioneerde is dus een probleem.
Om die reden stelt het China Pension Report 2023 dat niet lang meer mag gewacht worden met het verhogen van de wettelijke pensioenleeftijd, en dat tot 65 jaar.
De officiële krant Global Times laat Guan Xinping, professor aan de Nankai universiteit van Tianjin aan het woord. Hij vindt de huidige situatie van de pensioenfondsen al vrij problematisch en zonder ingrijpen wordt ze snel kritiek. Hij verdedigt 65 jaar als de meest geschikte pensioenleeftijd voor de Chinese situatie. Die conclusie trekt hij uit verschillende onderzoeken en simulaties en ze is ook gebaseerd op de ervaring van andere landen.
Volgens Guan volstaan vandaag de pensioenfondsen in hun geheel nog wel, maar er zijn nu al regionale problemen. In streken met veel jonge werkenden zijn er nog overschotten, maar in regio’s zoals het noordoosten, die het economisch minder doen en een grote emigratie van jongeren zien terwijl er veel gepensioneerden achterblijven, zijn er al tekorten.
Mannen en vrouwen gelijk , maar verschil naargelang de baan
Het optrekken van de leeftijd moet volgens Guan gebeuren in stappen, met een soepele en verschillende toepassing naargelang de zwaarte van de baan die men heeft.
Lu Ming, professor aan de Shanghai Jiao Tong Universiteit stelt vast dat er globaal een tendens is naar een gelijke pensioenleeftijd voor vrouwen en mannen. In China was het verschil oorspronkelijk bedoeld om de impact van zwaar werk op vrouwen gedurende de periode van industrialisering op te vangen. Maar vandaag evolueert China naar een dienstenmaatschappij die voor vrouwen en mannen weinig verschil uitmaakt. Hij geeft de hogere levensverwachting van vrouwen als extra argument voor een gelijke pensioenleeftijd.
Onpopulaire beslissing
De principiële beslissing om de pensioenleeftijd te verhogen naar 65 jaar is al genomen in het vijfjarenplan 2021-2025. Er is echter nog geen concreet initiatief opgestart om de wet aan te passen. De afwijzende reacties bij het brede publiek hebben hier zeker mee te maken.
Maar het ziet er naar uit dat de realiteit van de vergrijzing de wetgevers nu onder druk zet om tot actie over te gaan. Op sociale media wordt in de aanloop van de vergadering van het parlement druk over het onderwerp gediscussieerd.
Vooral bij arbeiders zijn er veel negatieve reacties. Mannen boven 60 en vrouwen boven 55 hebben niet meer de fysieke conditie en energie om mee te draaien in de stressvolle moderne werkomstandigheden. Ze vragen ook niet alleen rekening te houden met de absolute levensverwachting, maar ook met het aantal verwachte gezonde jaren na het pensioen,
Bron: Global Times
