Tijdens een persconferentie legde de minister van Buitenlandse Zaken van China de nadruk op de progressieve en vreedzame bedoelingen van Beijing. ‘China zal krachtig blijven pleiten voor samenwerking en wederzijds voordeel. .. Tegelijkertijd zal het door zijn eigen ontwikkeling een grotere bijdrage leveren aan vrede en ontwikkeling in de wereld.’
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi had op 7 maart een ontmoeting met de pers in de marge van de jaarlijkse vergadering van het Nationale Volkscongres (NPC). Na zijn inleidende opmerkingen besteedde hij ongeveer anderhalf uur aan het beantwoorden van 20 vragen van zowel Chinese als buitenlandse media over internationale kwesties. Zijn medewerkers hadden met het oog hierop een selectie gemaakt uit maar liefst 900 vragen die verschillende journalisten hadden ingediend. (Vanzelfsprekend was er enige overlapping tussen een aantal ervan.)
China en Rusland
Over de betrekkingen tussen China en Rusland zei Wang Yi in antwoord op een vraag van het Russische persbureau Rossiya Segodnya: ‘De relatie tussen China en Rusland volgt de trend van de tijd naar multipolariteit en meer democratie in de internationale betrekkingen en is dus zeer belangrijk voor de handhaving van een wereldwijde strategische stabiliteit en de bevordering van positieve interacties tussen grote landen’. Wang vermeldde dat de diplomatieke betrekkingen tussen China en Rusland 75 jaar geleden werden aangeknoopt en kondigde aan dat de feestelijkheden rond die verjaardag een gelegenheid zullen bieden om de samenwerking nog te stimuleren. De Chinese minister, een lid van het Politiek Bureau, merkte op dat de handel tussen de twee landen vorig jaar 240 miljard dollar (bijna 220 miljard euro) bedroeg, en dit jaar zeker zal toenemen.
Volgens de Britse Morning Star hebben zowel de VS als de EU de sancties tegen bedrijven en personen uit China en verschillende andere landen uitgebreid, omdat ze de oorlogsinspanningen van Rusland zouden hebben geholpen. De Amerikaanse regering wil van de oorlog in Oekraïne gebruikmaken om Rusland voor lange tijd geopolitiek uit te schakelen en Washington heeft middelen gevonden om Europese politici hierin mee te krijgen. Het is de bevolking in de VS en in Europa die het gelag betaalt, onder andere omdat het overheidsgeld niet gaat naar de oplossing voor economische, ecologische en sociale crisissituaties, maar naar wapens voor Oekraïne. Wang Yi liet op zijn persconferentie zien dat de aanpak van China totaal anders is. Hij zei: ‘Russisch aardgas is in duizenden huishoudens in China terechtgekomen en Chinese auto’s rijden in de straten van Rusland, wat de grote veerkracht en de ruime vooruitzichten van een wederzijds voordelige samenwerking volledig aantoont.’
China en de VS
Van het Amerikaanse Bloomberg kwam er een vraag over de betrekkingen tussen China en de Verenigde Staten nu, sinds de ontmoeting tussen Biden en Xi vorig jaar in San Francisco. Volgens Wang is er enige verbetering, een evolutie die gunstig is voor de belangen van de mensen in beide landen en in de wereld, en die door hen gewenst is. Wang vond het echter nodig erop te wijzen ‘dat de VS nog steeds een verkeerd beeld heeft van China en dat de VS zijn beloften niet echt nakomt. De regering van de VS heeft verschillende tactieken uitgedokterd om China te onderdrukken met een unilaterale sanctielijst die steeds langer wordt en die steeds absurder en onbegrijpelijker overkomt. Als de Verenigde Staten het ene zeggen en het andere doen, waar is dan hun geloofwaardigheid als groot land? Als ze in de VS nerveus worden zodra ze het woord China horen, waar is dan hun zelfvertrouwen als groot land?… De uitdaging voor de VS komt van henzelf, niet van China. Als de VS geobsedeerd is door het onderdrukken van China, zal het land uiteindelijk zichzelf schaden… Dit jaar is het 45 jaar geleden dat de diplomatieke betrekkingen tussen China en de VS werden aangeknoopt. President Xi Jinping wees erop dat de hoop van de relatie tussen China en de VS nu bij de bevolking ligt, dankzij vriendschappelijke contacten en connecties, onder andere tussen jongeren.’
Verder waarschuwde de Chinese minister de Verenigde Staten dat ze geen problemen moeten blijven veroorzaken in de Straat van Taiwan en de Zuid-Chinese Zee. Hij zei: ‘We adviseren bepaalde landen buiten de regio om geen onrust te stoken, geen partij te kiezen en geen stoorzenders en onruststokers te worden in de Zuid-Chinese Zee… en ‘China zich zal blijven inzetten voor een vreedzame hereniging met Taiwan…onze bottom line is heel duidelijk: Taiwan zal nooit toestemming krijgen om zich af te scheiden van het moederland.’
Multipolariteit en globalisering
Met een vraag over multipolariteit en globalisering gaf het Chinese Xinhua een voorzetje dat Wang Yi te baat nam. ‘China gelooft in een stabiele multipolaire wereld en een universeel voordelige en inclusieve economische globalisering .. dat betekent gelijke rechten, gelijke kansen en gelijke regels voor elke natie. Bepaalde machten of enkele landen horen internationale zaken niet te monopoliseren. Je mag landen niet rangschikken op basis van kracht. Degenen met de grootste vuist moeten niet altijd het laatste woord hebben’. Wang zinspeelde dan op een intussen beruchte uitspraak van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken tijdens de veiligheidsconferentie in München. Wang noemde het ‘absoluut onaanvaardbaar dat bepaalde landen aan tafel mogen zitten terwijl andere landen op het menu staan.’
China en Palestina
In antwoord op een vraag van het Egyptische Nile News , legde Wang Yi namens de Chinese regering een krachtige steunverklaring af voor het Palestijnse volk en drukte hij zijn afschuw uit over het feite dat er vele duizenden burgerslachtoffers gemaakt worden en talloze onschuldige mensen begraven blijven onder het puin. Wang zei onder meer: ‘er is geen onderscheid tussen verheven en eenvoudige levens, en een leven mag geen stempel krijgen van ras of religie. Het falen om deze humanitaire ramp vandaag in de 21e eeuw te stoppen is een tragedie voor de mensheid en een schande voor de beschaving. Niets rechtvaardigt de voortzetting van het conflict of het doden van de burgerbevolking. De internationale gemeenschap moet nu handelen om een onmiddellijk staakt-het-vuren te bevorderen als haar hoogste prioriteit en humanitaire hulp te garanderen als haar dringende morele plicht. Mensen in Gaza hebben recht op leven in deze wereld, en vrouwen en kinderen verdienen de zorg van hun families… De ramp in Gaza is een nieuwe waarschuwing voor de wereld dat de langdurige bezetting van de Palestijnse gebieden niet langer mag worden genegeerd en dat het lang gekoesterde verlangen van de Palestijnen naar een onafhankelijke staat niet langer uit de weg mag worden gegaan. En nog belangrijker: het historische onrecht dat de Palestijnen is aangedaan mag niet van generatie op generatie ongestraft voortduren .. China steunt krachtig de gerechtvaardigde zaak van het Palestijnse volk om zijn legitieme nationale rechten terug te krijgen en zet zich zoals altijd in voor een alomvattende, rechtvaardige en duurzame oplossing voor de Palestijnse kwestie op korte termijn. Wij steunen het volwaardige lidmaatschap van Palestina van de VN en dringen er bij een bepaald lid van de VN-Veiligheidsraad op aan om dat doel niet in de weg te staan.’ Deze woorden werden door het online magazine Palestine Chronicle op goedkeuring onthaald en in de context geplaatst van een langdurige Chinees-Palestijnse solidariteit.
Vredesbeleid
De Chinese minister van Buitenlandse Zaken herhaalde China’s oproep voor een vreedzame oplossing van de Oekraïne-crisis: ‘Alle conflicten moeten eindigen aan de onderhandelingstafel. Hoe eerder de gesprekken beginnen, hoe eerder er vrede komt. Zolang alle partijen zich houden aan de doelstellingen en principes van het VN-Handvest en hun legitieme zorgen naar behoren worden aangepakt, kan en zal er in Europa een evenwichtige, effectieve en duurzame veiligheidsarchitectuur tot stand worden gebracht.’ Wang verwierp verder duidelijk het idee dat er op de een of andere manier een vredesconferentie kan worden georganiseerd zonder Russische deelname. Met het streven naar een vreedzame oplossing voor ogen voert de speciale vertegenwoordiger van de Chinese regering voor Euraziatische zaken, Li Hui, momenteel overigens een ronde van pendeldiplomatie uit in Rusland, het EU-hoofdkwartier, Polen, Oekraïne, Duitsland en Frankrijk.
De noodzaak om te de-escaleren en te zoeken naar vreedzame oplossingen voor conflicten, met deelneming van alle betrokkenen en respect voor hun kernbelangen en hun behoefte aan veiligheid is er ook betreffende de Koreaanse oorlog (die na de wapenstilstand van 1953 nog steeds niet officieel beëindigd is!). Zo luidde Wang Yi’s antwoord op een vraag van het Korean Broadcasting System over dit nog onopgeloste overblijfsel uit de ‘eerste Koude Oorlog’ en de huidige nawerking ervan.
China en Afrika
De Zanzibar Broadcasting Corporation vroeg naar de betrekkingen van China met Afrika. Wang Yi wees erop dat de traditie voor Chinese ministers van Buitenlandse Zaken om hun buitenlandse bezoekenronde elk jaar te beginnen in Afrika al 34 jaar lang een feit is, en ongeëvenaard in de geschiedenis van mondiale uitwisselingen. Volgens Beijing komt dat omdat ‘China en Afrika schouder aan schouder hebben gestreden tegen imperialisme en kolonialisme’ en ‘elkaar hebben gesteund in hun streven naar ontwikkeling’. Wang vervolgde: ‘het Zuiden, met inbegrip van China en Afrika, groeit snel en geeft de loop van de wereldgeschiedenis diepgaand vorm. Afrikaanse landen beleven een nieuw ontwaken. Van buitenaf opgelegde modellen hebben Afrika geen stabiliteit en ook geen welvaart gebracht. Afrikaanse landen moeten op zoek gaan naar ontwikkelingspaden die passen bij hun nationale omstandigheden en hun toekomst en hun lot stevig in eigen handen nemen. In dit nieuwe historische proces zal China vastberaden aan de zijde van de Afrikaanse broeders blijven staan en een Afrika steunen dat werkelijk onafhankelijk is in zijn denken.’
BRICS en het Mondiale Zuiden
Van het Cubaanse persbureau Prensa Latina kwamen er vragen over de uitbreiding van het BRICS-samenwerkingsverband en over de betekenis van de opkomst van het Mondiale Zuiden. Ziehier het antwoord van Wang Yi: ‘de uitbreiding van BRICS weerspiegelt de collectieve opkomst van het Mondiale Zuiden en een wereld die sneller evolueert in de richting van multipolariteit. Het Zuiden bestaat uit opkomende markten en ontwikkelingslanden en neemt nu meer dan 40% van de wereldeconomie voor zijn rekening, waardoor het mondiale economische landschap ingrijpend verandert. Onafhankelijkheid en de traditionele zoektocht naar kracht door eenheid zijn de kenmerken van deze ontwikkeling. Het Zuiden is niet langer de ‘zwijgende meerderheid’, maar een belangrijke kracht voor de hervorming van de internationale orde en een bron van hoop nu de wereld ongekend diepgaande veranderingen ondergaat .. China was, is en blijft een standvastig lid van het Zuiden. We gaan door dik en dun en stevenen af op een gedeelde toekomst samen met de landen in het Zuiden, en we zullen altijd een cruciale kracht voor de ontwikkeling en welvaart van het Zuiden zijn.’
Slotoproep persconferentie: gewone Chinezen zijn de hoofdpersonen
Wang Yi kondigde tijdens de persconferentie in de marge van de twee sessies verder aan dat zes landen, waaronder België en Zwitserland, bij wijze van proef gedeeltelijk zijn vrijgesteld van de visumplicht. Volgens Mao Ning, woordvoerder van Buitenlandse Zaken geldt die vrijstelling al langer voor Aziatische landen en hoopt China ‘met meer landen samen te werken om snelle netwerken voor grensoverschrijdende reizen op te bouwen, het voor Chinese burgers gemakkelijker te maken om naar het buitenland te reizen en ervoor te zorgen dat buitenlandse vrienden zich thuis voelen in China.’ In verband hiermee richtte Wang Yi zich ook rechtstreeks tot de buitenlandse journalisten die hij opriep om de waarheid over China te blijven zoeken en verspreiden in ‘verhalen waarvan de gewone mensen de hoofpersonen zijn’.
Bronnen: Bloomberg, Friends of Socialist China, Ministerie BuZa van China, Morning Star, Reuters, VRT.nws
Voor meer gedetailleerde informatie en letterlijke citaten:
Member of the Political Bureau of the CPC Central Committee and Foreign Minister Wang Yi Meets the Press en 24 artikelen over de persconferentie
