Na het einde van de bijeenkomst van het Volkscongres hield premier Wen een persconferentie van liefst drie uur.
Alle media merken op dat Wen pleit voor verdere politieke hervormingen. Een bijzonder ernstige Wen zei: “Nieuwe hervormingen in China zijn in een kritieke fase beland, zonder een succesvolle politieke hervorming is het onmogelijk volledige economische hervormingen door te voeren en al de vooruitgang die we op deze gebieden geboekt hebben kan verloren gaan, en nieuwe problemen die in de Chinese maatschappij opdoken zullen niet fundamenteel opgelost raken, en historische tragedies zoals de culturele revolutie kunnen opnieuw plaatsvinden”. Als problemen citeerde Wen inkomensongelijkheid, gebrek aan geloofwaardigheid en corruptie. ” Het is overduidelijk voor mij dat om deze problemen op te lossen we verder moeten gaan met economische en politieke structurele hervormingen, in het bijzonder wat het systeem van leiderschap in de Partij en in het land betreft.” Deze hervormingen zijn “dringend” en “ze kunnen niet lukken zonder het bewustzijn, de steun, het enthousiasme en de creativiteit van ons volk”. “China’s democratie zal zich stap voor stap ontwikkelen in overeenkomst met de omstandigheden van het land, en die trend kan geen enkele kracht tegenhouden”.
Wen, die nog één jaar te gaan heeft als premier, spreekt zich hier erg expliciet uit, maar toch valt op dat hij weinig concreet is. Dat China naarmate het rijker wordt ook meer democratie verwacht, daarover is iedereen het eens, maar wat betekent dat concreet?
Wen wil de groei minder afhankelijk maken van buitenlandse invloeden, en ook de inflatie bestrijden. Het ietwat verlaagde groeiobjectief (van 8 naar 7,5%) moet dienen om de economie in die zin structureel te kunnen hervormen
Een emotionele Wen keek terug op zijn negen jaar als premier en nam de verantwoordelijkheid op zich voor problemen die tijdens zijn regering opgedoken zijn in de economie en de maatschappij.
Bij de meer concrete punten die Wen behandelde zitten er ook nogal wat interessante:
Directe verkiezingen van dorpsraden: men gaat resoluut het zelfbestuur door de dorpelingen op het platteland doorvoeren en hun wettig recht op directe verkiezingen beschermen. Uit de praktijk blijkt dat de plattelandsbewoners best in staat zijn hun eigen dorpsraden te verkiezen. En indien ze dat kunnen, dan moet dat soort verkiezingen ook kunnen op het niveau van de kantons en de arrondissementen.
Wisselkoers: men werkt verder aan de hervorming van de munt, maar de huidige wisselkoers lijkt ongeveer correct.
Woningprijzen: zijn nog te hoog, er komt nog geen versoepeling van de politiek tegen vastgoedspeculatie.
Schulden van de lokale overheden: het geheel van de overheidsschulden is laag en onder controle. De centrale overheid zal de schulden van lokale overheden voor een aantal projecten die ze niet kunnen terugbetalen overnemen; andere projecten zal men proberen te gelde maken op de markt
Financiële sector: zal opengesteld worden voor privé-kapitaal. Particuliere kmo’s hebben een grote nood aan kapitaal die de banken niet kunnen lenen; en toch is er veel privé-geld in omloop dat een rendabele investering zoekt; de regering werkt aan hervormingen om een ordentelijke sector van particuliere financiering mogelijk te maken.
Inkomensverdeling: Dit jaar komt er een plan voor een betere inkomensverdeling. Het inkomen van stad- én plattelandsbewoners wordt verder opgetrokken, en ook de de minimumlonen. De regering zal ook het inkomen van sommige groepen met hoog inkomen beter reguleren, in het bijzonder de verloning van directeurs van staatsbedrijven en staats financiële instellingen. Het aandeel van de middengroep van inkomens moet omhoog. Iedereen moet dezelfde kansen op onderwijs hebben, op tewerkstelling en op het opstarten van een eigen zaak.
Boeren:Er komt een wetsontwerp op landonteigeningen dat de rechten van de boeren beter beschermt.
Onderwijs: zal. 4% van het bnp krijgen.
Sociale zekerheid: zal verbeterd worden; het aantal mensen dat recht heeft op pensioen wordt opgetrokken; men gaat meer aandacht besteden aan kwetsbare groepen en de strijd tegen de armoede wordt opgedreven.
Relaties met de VS: China zal meer invoeren maar de VS moeten China laten exporteren; er moeten regels komen voor wederzijdse buitenlandse investeringen; er kan meer samengewerkt worden voor nieuwe energievormen en -materialen, milieubescherming en hoogtechnologische sectoren, en voor de bouw van infrastructuur.
Taiwan: de economische relaties verder uitbouwen gebaseerd op het Kaderakkoord voor Economische Samenwerking; ook financiële samenwerking met kruisparticipaties van banken.
Chongqing: Wen loofde de inspanningen voor hervormingen die daar in het verleden gebeurd zijn en gaf het huidige stadsbestuur een veeg uit de pan : “Ze moeten ernstig nadenken en lessen trekken uit het incident met Wang Lijun”. (Minder dan een dag later werd de partijleider van Chongqing, Bo Xilai, afgezet)
(bronnen: Xinhua, China Daily, Volksdagblad, Caixin )
