de dvd van de editie van 2011
Al dertig jaar vertoont de nationale zender, CCTV het jaarlijkse Nieuwjaarsgala aan de vooravond van het Lentefestival, het Chinese Nieuwjaar. Die verjaardag wordt wellicht in mineur gevierd.
Het Gala is een vier uur durende live show die traditioneel door tientallen miljoenen Chinezen wordt bekeken en deel is geworden van het Chinese ‘oudejaarsavond’-ritueel. De vaste ingrediënten zijn toneel, zingen, acrobatiek, goochelen, dansen en (veel) comedy. Het programma is onder andere een middel om voorzichtige humoristische commentaren te brengen op de Chinezen zelf, wat zelfspot dus, maar ook op de politiek. In de shows zitten daarnaast enige niet nadrukkelijke positieve boodschappen verweven: de verschillende bevolkingsgroepen en hun volkscultuur zijn altijd vertegenwoordigd, er wordt zorg gedragen voor het programmeren van artiesten uit Hong Kong, Macau en Taiwan. Tot voor enkele jaren waren er ook bij bepaalde onderdelen beelden van politieke kopstukken te zien. De aanpak verandert net zoals de maatschappij verandert. Het weglaten van propaganda en het verplaatsen van het onderdeel Chinese Opera tot na het vuurwerk van middernacht (als er minder mensen kijken) zijn daar voorbeelden van. In de maatschappij is er wat discussie over het Nieuwjaarsgala, zoals over zoveel televisieprogramma’s in zoveel landen. Het Volksdagblad, de krant van de CPC, en de Global Times vonden de inhoud van die discussie belangrijk genoeg om er een paar weken geleden een lang artikel aan te wijden. De show zou zijn aantrekkingskracht verliezen, vooral op de jongeren en de mensen in de stad, die een grotere keuze van ontspanning hebben dan ooit. Nog een reden voor de dalende populariteit naast die concurrentie vanwege ander vermaak, zou de braafheid zijn. Volgens sommigen is het allemaal te eenzijdig positief. De sfeer van het gala is er een van ‘lof voor sociale vooruitgang en harmonie en het verdedigen van de grote waarden van de meeste Chinezen’. Er zijn natuurlijk massa’s mensen die ook dat feestelijk en fijn vinden, maar er is een groeiende groep die verlangt naar wat meer pit en sociale kwesties (bij voorbeeld de voedselonveiligheid, de economische inzinking). Van bepaalde komieken die vele fans hebben om de scherpte van hun grappen, is bekend dat zij altijd weigeren op te treden in het nieuwjaarsprogramma omdat ze zich niet willen compromitteren met de volgzaamheid die de shows uitstralen. Andere kritieken zijn de nadruk die de cultuur van het noorden van China zou krijgen, wat ten koste van de zuidelijke inbreng zou gaan en de sluikreclame die tijdens de programma’s wordt gemaakt. De media signaleerden de ‘desertie’ van televisiesterren die vroeger zouden hebben gevochten om een plaatsje op het programma. Gisteren kwam het ophefmakende nieuws dat Zhao Benshan, een van de bekendste komieken van het land en de man die het programma altijd mocht afsluiten, na 21 jaar – met 1 jaar onderbreking – er op 22 januari 2012 niet bij zal zijn. De officiële reden is oververmoeidheid, maar in het spervuur van 9 miljoen microbloggers die direct na de aankondiging reageerden werden ook andere vermoedens uitgesproken: gebrek aan inspiratie? Gebrek aan belangstelling? De tanende populariteit van Zhao zelf, ook een man uit het noorden (Liaoning) en volgens bepaalde internetters iemand die op zijn retour is? En dan rijst natuurlijk de vraag: geldt dat ook voor dit soort televisie in het huidige China?
Bronnen: BBC, People’s Daily, China Daily, wikipedia
