Positieve feiten over Xinjiang, uit de staatsmedia. Een alternatieve visie

Naar aanleiding van 60 jaar Autonome Regio Xinjiang namen we uit de Chinese pers drie achtergrondverhalen over uit het dagelijkse leven: een eerste sectie behandelt de renovatie van de leemstenen huizen in Kashgar,  een tweede gaat over tweetaligheid in dit veeltalige gebied en ter afsluiting hebben we het over de minderheden die ook al de smaak van e-commerce te pakken krijgen. 

Disclaimer: Dat Chinasquare  dit meestal positief nieuws overneemt, betekent niet dat we menen dat de geciteerde artikelen alle aspecten van de problematiek volledig weergeven, maar wel dat de informatie een bruikbare basis biedt voor verdere discussie. 

Renovatie Kashgar

Centrum Kashgar met huizen op lemen stutmuren

Kashgar ligt in een gebied waar aardbevingen frequent voorkomen en daarom vond de regering na de catastrofale aardbeving van mei 2008 in Sichuan het opportuun dat de onstabiele lemen huizen een renovatie zouden ondergaan, en worden voorzien van alle comfort. Drie van de zeven districten lopen een risico op aardbevingen aldus de vice-burgemeester. Het stadsbestuur had nauwelijks een pilotproject gelanceerd of in de westerse pers verschenen artikelen die de boodschap overnamen uit een rapport van Society for Threatened Peoples waarin vermeld werd dat de traditionele Oeigoerse bouwcultuur vernietigd zou worden ten voordele van Chinese blokkenbouw met rechte straten en meer cameracontrole. Het Europees Parlement stemde voor een resolutie die deze mening onderschreef.
Het project werd gestopt en in juni 2009 bezocht een UNESCO-delegatie de stad waaruit lessen werden getrokken na een beoordeling met positieve en negatieve opmerkingen. De UNESCO maakte duidelijk dat indien het traditionele stadsweefsel niet gerespecteerd werd, Kashgar de inschrijving op de lijst van Werelderfgoed kon vergeten. In augustus 2010 keurden acht verschillende ministeriële departementen het plan goed voor de renovatie van de bouwvallige huizen in 28 districten. Volgens de Chinese pers beloopt de totale investering meer dan 7 miljard yuan, draagt de regering 2 miljard yuan bij, 1 miljard komt van de besturen in Xinjiang en 226 miljoen yuan van toelagen voor volkshuisvesting. Van de bewoners wordt in totaal een bijdrage van 2,3 miljard yuan verwacht. Elk gezin kan echter toelagen krijgen tot 580 yuan per m2, wat de basiskosten  van de renovatie zijn, aldus de Chinese kranten die ook aangeven dat de betrokken ambtenaren soms tot driemaal toe dit ter plaatse goed uit gaan leggen. Dit is echter niet de grootste uitdaging.

Handelsruimte voor vernieuwd huis

Technisch betreft het een zeer delicate evenwichtsoefening om enerzijds de traditionele wooncultuur te behouden, maar anderzijds toch de huizen van de moderne structuren tegen aardbevingen en van moderne faciliteiten als stromend water, elektriciteit en riolen te voorzien. De stad plaatste een openbare aanbesteding voor de werken in “China Construction News”, maar geen enkele kandidaat werd geschikt bevonden voor de complexe taak. Uiteindelijk kwam het stadsbestuur uit bij het onderzoeksinstituut voor architectuur onder de Southwest Jiaotong University dat een professionele reputatie heeft bij het behoud van cultureel erfgoed en ook bevoegd is qua weerstand tegen aardbevingen.
Verantwoordelijke He Tao die behoort tot het staand Comité van de CPC van Kashgar is zich bewust dat er veel kritieken zullen komen als het werk niet goed wordt uitgevoerd. De facto komt de vernieuwingsoperatie er nu op neer dat met elk gezin wordt gediscussieerd over de plannen die soms meerdere malen worden veranderd. Gezien 65.000 gezinnen met 220.000 personen betrokken zijn bij de renovatie van meer dan 5 miljoen m2, gaat daar dus wat tijd over heen. Eerst werden de buitenwijken van Kashgar vernieuwd en nu wordt Gaotai aangepakt, het eigenlijk oude centrum dat de hardste noot is om te kraken. De werken moeten af zijn in 2017. De overheid helpt de bewoners de hoofdstructuur van het huis te bouwen rekening houdend met de originele stijl, terwijl de bewoners de decoratie verzorgen. Projectverantwoordelijke Abibula Yasen legt uit dat dit zeer veel tijd vergt omdat het ontwerp woning per woning gebeurt waarbij talrijke veranderingen de regel zijn.

Binnenzicht vernieuwd huis

Terwijl de huizen in de randgebieden bijna klaar zijn, wordt nu met de renovatie van het 600 jarige Gaotai centrum begonnen waar 447 gezinnen wonen. De 39 jarige Zola Guri woont sinds haar geboorte in een lemen huis van 20 m2. Zij erfde deze 150 jarige woning van haar voorouders, maar de ruimte is te krap voor haar man, de drie kinderen en zij zelf. Daarbij is de fragiele structuur gevaarlijk en moet ze dringend verstevigd worden. Dit is het probleem met de meeste woningen: de bewoners willen wel dat de eeuwenoude huizen verbeterd worden, maar het ontbreekt hen daarvoor zowel aan technische kennis als aan het nodige geld. Lokale autoriteiten hebben nieuwe constructies aangebracht om gammele huizen die op lemen buitenmuren gebouwd werden te stutten, maar het oude uiterlijk verzoenen met de veiligheid blijft een netelig probleem. Ondertussen werd een plan voor de renovaties van het centrum aan de hogere overheden voorgelegd. Guri moet nog even wachten of ze in de toekomst in een veiliger huis zal leven.

Tweetaligheid

 In een regio met 13 grote etnische groepen en zes grote talen als het Mandarijn, het Oeigoers, het Mongools, het Xibe en het Kazachs is twee-of meertaligheid een troef voor alle inwoners. Volgens de wet op de “Regionale Etnische Autonomie” zijn twee talen nodig in openbare diensten en hebben de minderheden het recht hun taal te gebruiken bij verkiezingen en bij betwistingen. Zowel het Mandarijn en het Oeigoers zijn de twee officiële talen en alle borden en opschriften zijn tweetalig. In de subregio’s van een bepaalde minderheid zijn het Mandarijn en de taal van de betrokken etnische minderheid de officiële talen: het Kazachs is de tweede taal in de Altay Kazak Autonomous Prefecture en het Mongools in de Bortala Mongol Autonomous Prefecture. Toch is daar ook een beheersing van het Mandarijn zeer nuttig, niet enkel om te kunnen communiceren met personen uit andere landsdelen maar ook met andere minderheden uit hetzelfde gebied.

Hoe nuttig ook, volgens het vorig Witboek uit 2009 kon 70 % van de minderheden bevolking ofwel niet vloeiend Mandarijn spreken ofwel het onvoldoende schrijven. Als boeren kunstmest niet kunnen onderscheiden van pesticiden, doordat ze de verpakking verkeerd lezen, kan dit ernstige gevolgen hebben voor de oogst. Volgens het Onderwijsbestuur van Xinjiang ontvingen vorig jaar echter 48 % van de leerlingen uit het basisonderwijs tweetalig onderwijs en dit is een verdubbeling vergeleken met 2010. De evolutie hiervan verschilt van gebied tot gebied.

 In Zuid-Xinjiang waar 90 % van de bevolking Oeigoers is en er minder communicatie met de buitenwereld is, ligt de tweetaligheid en de motivering veel lager. In vele dorpen wordt het Oeigoers er gesproken door alle dorpelingen zodat er geen behoefte is aan een andere taal. Tweetalig onderwijs wordt er slechts verstrekt in 38 % van het basisonderwijs. Voor de meeste leraren is overigens het Oeigoers de moedertaal en correct Mandarijn spreken is ook voor hen een uitdaging. Om dit te verhelpen heeft de provincie Zhejiang 500 leraren naar de prefectuur Aksu gestuurd. De leraren Mandarijn hebben 3000 Oeigoerse collega’s opgeleid, meer dan 60 % van het onderwijzend personeel jonger dan 35. Omgekeerd studeren ook 42.000 studenten uit Xinjiang in 126 scholen uit 45 steden over het land verspreid. Meer dan 77% van deze leerlingen zijn kinderen van boeren of herders. Partijsecretaris Zhang Chunxian wil dat het tweetalig onderwijs doorgezet wordt totdat alle minderheidsgroepen een elementaire kennis bezitten van het Mandarijn. In hoeverre de Han inwoners ook tweetalig zijn, is minder duidelijk. Tweetaligheid van ambtenaren geeft hen meer kansen voor promotie. Sommige lokale besturen eisen van nieuwe ambtenaren dat ze tweetalig zijn. Lid Ge Jianxiong van de Nationale Consultatieve Commissie vindt dat de Han ambtenaren en leraren de talen van de minderheidsgroepen zouden moeten aanleren om zo beter vertrouwd te worden met hun culturele achtergrond en gewoonten zodat ze hen beter kunnen dienen. Volgens onderdirecteur Muhter Eysan van deXinjiang Regional Ethnic Affairs Commission tenslotte, zijn 70 % van de in Xinjiang uitgegeven boeken geschreven in minderheidstalen

Minderheden en e-commerce

Xu Xinghua is een verkoper van dadels uit de prefectuur Aksu die al 2000 ton rode dadels verkocht heeft via Taobao en via JD.com. Tot zijn verrassing behaalde hij een winst van 3 miljoen yuan en de omvang van zijn bedrijf vervijfvoudigde in minder dan 3 jaar. Velen volgen zijn voorbeeld. Volgens gegevens van Alibaba werden tussen juni 2014 en juni 2016 maar liefst 2,6 miljoen online winkels geopend vanuit Xinjiang. Ze hadden opTaobao.com en Tmall.com een omzet van 1,3 miljard yuan, een verhoging met respectievelijk 43% en 65%. De meest populaire producten zijn fruit en noten, bijvoorbeeld rode dadels, druiven, noten, en jade. Gezien landbouwers 56 % van de bevolking in Xinjiang uitmaken -meer dan het nationaal cijfer 47%- is e-commerce belangrijk voor de regio, aldus vicevoorzitter Dong Xinguang van het Vast Comité van het Xinjiang Uygur Autonomous Regional People ‘s Congress.
Xu verhuisde vorig jaar zijn verdeelcentrum naar Changchun in het noordoosten van China omdat de logistieke mogelijkheden in zijn regio te wensen overlieten. De leveringen uit Aksu waren zeven dagen onderweg terwijl normaal de goederen vanuit Changchun hooguit na 3 dagen hun bestemming bereiken. Toch liggen de verzendkosten  hoog genoeg om de bedrijvigheid moeilijk te maken. Wanneer het fruit rijp is, moet het vlug verstuurd en dat is evenmin evident: Xu’s dadels deden er een keer een maand over om Sanya te bereiken. Daarnaast heeft Xu het moeilijk om voldoende handen te vinden in het seizoen. In Aksu verdienen tijdelijke werkers dagelijks 150 yuan in vergelijking met 100 in Changchun.
De regering heeft oostelijke en centrale provincies aangemoedigd om Xinjiang te ondersteunen. Aksu is gekoppeld aan Hangzhou waar zich het hoofdkwartier van Alibaba bevindt. Volgens het bestuur van Aksu heeft Hangzhou sinds 2013 al 2 miljard hulp toegekend zoals voor het bouwen van openbare gebouwen, het zenden van personeel en het verrichten van caritatieve werken. Alibaba gaf gedurende de laatste 3 jaar gratis een opleiding in e-commerce aan 600 lokale zakenlui. Naast de gratis opleiding e-commerce geeft Alibaba ook gratis les over het ontwerpen en het beheer van websites. Xu was een van de gegadigden.

Aksu is niet de enige prefectuur die enthousiast is over e-commerce. Het kanton Yuli uit de Bayingolin Mongol Autonomous Prefecture gaat nog verder en kent een toelage van 3 yuan toe per geleverd pakje zodat de logistieke kosten verminderd worden tot 7 yuan per km. In de komende jaren zullen meer logistieke centra gebouwd worden en Jack Ma heeft eveneens beslist om in Xinjiang een eigen distributiecentrum op te zetten. Wanneer de logistiek eenmaal beter verloopt, hoopt Xu terug te keren uit Changchun want ‘dadels uit Changchun’ komt niet echt geloofwaardig over. In kleine steden als Yuli is het echter moeilijk tweetalig personeel te vinden beweert Huang die een Han is met een firma die 20 Oeigoeren heeft aangeworven. Aytursun Matsu werkt nu een half jaar voor deze firma en hoewel ze met 2500 yuan per maand minder verdient dan op haar vorig werk, besliste ze te blijven en omdat ze nu eenmaal voldoende ervaring heeft in e-commerce, ze van plan is een eigen Internetzaak te starten. Kortom ook de minderheden krijgen de smaak van Internet te pakken, ook al is het nog even wachten vooraleer ze beschikken over voldoende pakhuizen en aangepaste logistiek met koelwagens of koeltreinen.

Bronnen: Global Times, China Daily, Beijing Review