Na de China EU-top te Brussel bezocht premier Li Keqiang Kroatië. Hij voerde besprekingen te Zagreb met premier Plenković, bezocht de door een Chinees bedrijf gebouwde cruciale brug te Peljesac en nam te Dubrovnik deel aan de achtste top met de 16 Europese-landen uit Centraal- en Oost Europa (CEEC). Griekenland werd aanvaard als 17-de lid van deze landen waarvan er 5 nog niet bij de EU zijn.
Na de top met de EU in Brussel vloog premier Li Keqiang door naar Zagreb, de hoofdstad van Kroatië. Het was het eerste bezoek van een Chinees premier sinds in 2005 tussen beide landen een alomvattend partnerschap werd afgesloten. Kroatië was ook een van de eerste landen uit Centraal en Oost-Europa dat een voorakkoord afsloot over het Belt & Road Initiative. Symbool en hoogtepunt van de bilaterale samenwerking is de brug te Peljesac die weliswaar voor 85% met EU-toelagen gefinancierd werd, maar waarvan de openbare aanbesteding werd gewonnen door een Chinees consortium.
Premier Andrej Plenkovic was in november 2018 aanwezig op de eerste China International Import Expo (CIIE) en dit jaar loopt het China-Croatia Culture and Tourism– jaar. Tijdens zijn gesprekken beloofde premier Li Keqiang meer Kroatische producten te zullen aankopen zodat de bilaterale handel evenwichtiger wordt. Deze bedraagt 1 miljard € en vorig jaar bezochten 250.000 Chinese toeristen het land. De premier beloofde zelfs een ‘diamanten’ periode voor de betrekkingen tussen beide landen. Als volgende samenwerkingsprojecten noemde hij de moderniseringen van de spoorweg tussen Zagreb en Rijeka aan de kust en van de Kroatische zeehavens. Bedoeling is wellicht om zo sneller op de Centraal Europese markt te belanden. Dit vindt buurland Slovenië minder leuk omdat het vreest dat door de ontwikkeling van Triest en van de Kroatische zeehavens hun haven te Koper in de verdrukking dreigt te geraken.
Li beloofde nog het Belt & Road Initiative af te stemmen op de Kroatische ontwikkelingsstrategie. De Kroatische minister van economie Darko Horvat kondigde aan dat de Chinese bedrijven zal aangeboden worden om de ’ Zagreb-Rijeka spoorweg aan te leggen. Het Kroatische ministerie van Landbouw benadrukte dat de deur van de Chinese markt nu open staat voor Kroatische melk- en zuivelproducten. Op financieel vlak gaan de Kroatische en Chinese banken nauwer samenwerken, onder meer bij het gebruik van de renminbi en het uitschrijven van ‘Panda’-obligaties. Het Kroatisch Bestuur voor de Development of Digital Society en Huawei tekenden een voorakkoord voor samenwerking op het vlak van digitalisering. Zowel qua de ontwikkeling van slimme steden als qua industriële standaarden zal worden samengewerkt.
Inhuldiging brug
In de gietende regen huldigden premier Plenković en Li Keqiang donderdag de eerste fase in van de 2.440 meter lange brug in te Peljesac. De brug laat toe om rechtstreeks naar Zuid- Kroatië te rijden zonder over de korte kuststrook rond Neum in Bosnië Herzegovina te gaan. Zo wordt meteen de douane vermeden. De kosten van ’s lands grootste infrastructuur project bedraagt 420 miljoen € en de aanleg gebeurde door China Road and Bridge Corporation. Hun project was niet enkel van 3 deelnemende consortia het goedkoopste, maar beloofde ook het snelst klaar te zijn. Het zal echter tot januari 2022 duren vooraleer alle fases en toegangswegen afgewerkt zijn.
16+1
Het platform van China met 16 landen uit Centraal en Oost-Europa CEEC dateert uit 2012. 11 van de 16 zijn EU-lid; vijf andere willen het worden. Het platform kreeg van Beijing voor 10 miljard $ kredieten mee en een fonds van 3 miljard $. Vooral Servië geniet met 23 projecten van in totaal 10 miljard $, daarna volgt Hongarije met 4 miljard $, Polen met 3 miljard. Vier landen komen nog niet in het verhaal voor: Albanië, Estland, Litouwen en Slowakije. De 16 landen hebben allen hun samenwerking betuigd aan het Belt & Road Initiative. Sinds de lancering is de buitenlandse handel tussen China en de 16 met de helft gestegen. Vorig jaar bereikte die 82 miljard dollar. De 16 investeerden 1,5 miljard $ in China en China investeerde 10 miljard dollar in de regio. Sommige gesteunde projecten worden in het westen met scepsis onthaald om milieuredenen zoals een thermische centrale in Servië en één in Bosnie-Herzegovina. In Montenegro is de kritiek op een door Chinezen aangelegde snelweg door de bergen dat de nodige fondsen ver de capaciteit van het kleine land overtreffen.
Nu met 17+1
Op hun achtste top beloofde Li Keqiang dat China geen spel ‘Games of Thrones’ speelt (dat gedeeltelijk in Dubrovnik werd verfilmd) en waarbij de winnaar de verliezer onderwerpt. Li wil een echte win-win samenwerking. De premier beloofde ten stelligste bij de samenwerking met de betrokken landen de EU-wetten en standaarden te zullen naleven. In een gezamenlijke mededeling steunen beide zijden het afsluiten voor 2020 van het EU-China Comprehensive Investment Agreement. Ook de nood van een gelijk speelveld voor buitenlandse ondernemingen in China wordt onderkend. De eindverklaring refereert naar de 3 pijlers van de UNO die hoog gehouden dienen te worden: vrede en veiligheid, mensenrechten en ontwikkeling. Al bij al werden veertig akkoorden gesloten op diverse vlakken.
Gisteren kwam ook de Griekse premier Tsipras aangevlogen. Op Griekenlands verzoek werd het land aanvaard als het 17-de land van de landen uit Centraal- en Oost Europa. Tsipras verklaarde dat dit een vrij cruciaal moment was voor de globale en regionale ontwikkeling: ‘We willen de crisis achter ons laten en een nieuwe grondslag vinden voor onze samenwerking op regionaal niveau en op wereldvlak’ betoogde hij. Premier Li Keqiang prees Griekenland met het nieuw lidmaatschap en zei dat het groeiende platform een belangrijk ‘supplement’ was van de Chinese relatie met de EU. De EU is China’s belangrijkste handelspartner want de twee kanten verhandelen elke dag voor anderhalf miljard euro aan goederen. De volgende top zal in China plaats vinden. Er wordt ook een ngo/denktank
Global Partnership Center of CEECs opgericht met zetel in Sofia. Er komt ook een website voor de coördinatie van de KMO’s/MKBs langs beide kanten.
Peoples Daily, newsobserver.com, SCMP, Xinhua, Euractiv
