Een gerechtshof in Beijing heeft Liu Xiaobo, een initiatiefnemer van een oproep om in China een meerpartijenstelsel in te stellen, tot 11 jaar gevangenisstraf veroordeeld. De aanklacht was: agitatie met het doel de regering omver te werpen. Liu wordt ook voor twee jaar uit zijn politieke rechten ontzet.
Het hof maakte de uitspraak bekend en voegde er een verklaring aan toe dat de wettelijke procedures nauwgezet waren gevolgd. Bij de procesvoering waren volgens het gerechtshof Liu’s rechten volledig geëerbiedigd. Het proces was openbaar, twee advocaten hadden de beklaagde verdedigd en de familie was bij de rechtszaak aanwezig.
Volgens een aantal westerse waarnemers heeft het proces en de uitspraak alles te maken met de betrokkenheid van de veroordeelde bij Charta 08. Deze oproep om het huidige politieke systeem in China te vervangen door een meerpartijensysteem kwam in 2008 van een driehonderdtal intellectuelen en werd in navolging van het Tsjecho-Slowaakse Charta 77 in Beijing Charta 08 genoemd. Tienduizend burgers zouden volgens westerse bronnen de petitie hebben ondertekend.
Liu Xiabao is de enige initiatiefnemer die is veroordeeld tot gevangenisstraf. Hij heeft, sinds hij een leidende rol had bij de Tiananmenopstand van 1989, een aantal veroordelingen opgelopen voor allerlei activiteiten die volgens de Chinese wet subversief zijn.
Diplomaten van westerse landen (onder andere van Tsjechië) hadden geëist om bij het proces aanwezig te mogen zijn. Dat werd geweigerd. Journalisten en politici in het Westen protesteren tegen de uitspraak in het proces-Liu Xiabao en spreken van een ontzegging van het recht op vrije meningsuiting.
Voor de Chinese regering is hier – voor de zoveelste keer in een aantal weken – sprake van een grove inmenging in de binnenlandse aangelegenheden en in de onafhankelijke rechtspraak van het land. De diplomatieke rel en de buitenlandse media-aandacht voor dit proces komen immers na Britse commentaren op de juridische gang van zaken bij een proces dat uitmondde in de doodstraf voor een heroïnesmokkelaar met een buitenlands paspoort.
Ook het feit dat Cambodja een aantal Oeigoeren aan China had uitgeleverd, werd in het Westen bekritiseerd. Volgens het Chinese gerecht ging het om personen die vervolging voor hun aandeel in de bloedige rellen in Urumqi van juli 2009 wilden ontlopen.
Bronnen: Global Times en Financial Times