Partijen die een uitgebreider kiesrecht willen en gekant zijn tegen samenwerking met Beijing hebben de meerderheid gehaald in 17 van de 18 districtsraden.
Na de vorige lokale verkiezingen hadden partijen die de centrale regering als partner zien alle 18 districtsraden in handen.
De kaarten opnieuw geschud? (UPD)
Er waren bij de verkiezingen van 24 november 452 zetels te winnen. De definitieve uitslag van de resultaten wijst op een aardverschuiving in de samenstelling van de districtsraden. De zogenaamde pro-democraten haalden 347 (76,8 %) en de zogenaamde pro-establishment partijen 60 zetels (13,3 %). Daarnaast waren er partijen die tot geen van beide kampen behoren. Zij zullen 45 zetels innemen (10%). Het verschil in behaalde stemmen tussen de partijen is echter veel kleiner. Op Wikipedia vind je de volgende cijfers, uit vrij betrouwbare bron. Uitgebrachte stemmen voor de ‘prodemocraten’: 1.673.991 of 57,34%. Uitgebrachte stemmen voor ‘pro-establishment’: 1.220.999 of 41,82%. Het plaatst de verhouding meer in perspectief. Door het ‘first-past- the-post’ stemsysteem kan je met een klein stemoverschot een groot zeteloverwicht halen. Een kandidaat heeft niet noodzakelijk een absolute meerderheid van de stemmen nodig. Het is een pluraliteitsysteem: een kandidaat heeft het hoogste aantal stemmen van alle kandidaten nodig om verkozen te worden. Ook het Verenigd Koninkrijk hanteert dat systeem. Het verklaart waarom de verhoudingen sterke slingerbewegingen kunnen maken. Nu beheersen de pro-regeringspartijen nog slechts 1 district. Na de vorige lokale verkiezingen hadden ze alle 18 districten. Zij waren toen degenen die profiteerden van het kiesstelsel.
Referendum?
De opkomst was zeer groot. Een recordaantal van 2,94 miljoen kiezers nam deel. Dat is 71,2 % van de geregistreerde kiesgerechtigden. Bij de vorige verkiezingen was dat 47 %. De regering en de politie van Hongkong hebben werkelijk alles uit de kast gehaald om de verkiezingen op de geplande datum, en vreedzaam, te laten verlopen. De districtsraden hebben de bevoegdheid over het gemeentelijk beleid, openbare werken en diensten. Deze lokale verkiezingen lijken echter een referendum geworden te zijn over de gewelddadige acties en de eisen van de protestbeweging van de laatste maanden.
Meer duidelijkheid over steun bevolking
De partijen die hebben gewonnen zijn zij die altijd weigerden het geweld te veroordelen en die integendeel de schuld legden bij de regering en de politie. Op hoeveel steun kunnen de separatistische strekkingen bij de bevolking rekenen? Hoeveel politici en bewoners willen de kant van de VS kiezen en de hulp van Washington aannemen tegen China en de regering in Beijing? Die twee vragen zijn nog altijd niet volledig beantwoord, maar er is hierover wel meer duidelijkheid gekomen.
Betekenis van de uitslag
De uitslag van de districtsraadsverkiezingen betekent een grote opsteker voor de antiregeringsactivisten, ook voor de separatisten en de gewelddadige elementen onder hen. Zij beraden zich nu over hun beste tactiek: hun acties verderzetten of het werk vooral aan hun bondgenoten in de politiek overlaten. De uitslag is beïnvloed door de steun die de ‘protestbeweging’ kreeg van het Amerikaanse parlement. Dat nam bijvoorbeeld de Hong Kong Human Rights and Democracy Act aan, een wet die Amerikaanse regering verplicht om de politieke situatie van Hongkong te beoordelen en op die basis te besluiten of Hongkong nog langer als een aparte douane-eenheid mag beschouwd worden. Het heeft sommige kiezers (onder wie veel jongeren) de indruk gegeven dat de pro-democraten kunnen rekenen op de VS. Ze zijn gestimuleerd om actief deel te nemen aan de verkiezingen en zich met goed uitslag voor de tegenstanders van Beijing te verzekeren van verdere steun uit Washington en misschien nog meer westerse landen.
Hoe nu verder?
Dat uiteindelijk de ene partij ‘maar’ iets minder dan 60 % heeft gehaald en de andere ‘toch nog’ wat meer dan 40 % geeft hoop aan de pro-regeringspartijen. Toch zullen diegenen die trouw zijn aan China en zij die de regering en de politie steunen het moeilijk krijgen. Zij zijn nu ontmoedigd en onderling verdeeld. Zij hebben nog maar weinig zetels in de districtsraden. Dat zal wel gevolgen hebben. Het blijft ook de vraag of die partijen in staat zullen zijn om tegen de Legco-verkiezingen (2020) het tij te keren. Toch waarschuwen supporters van de zogenaamde pro-democraten nu al voor overmoed of zelfgenoegzaamheid. Het blijft ook een veelzeggend feit dat de radicalen er niet in zijn geslaagd om een algemene staking af te dwingen. Ze hebben enkel delen van de stad kunnen lam leggen en een groot aantal mensen belet om naar hun werk te gaan. Wel zal 24 november van invloed zijn op de volgende verkiezingen van het parlement van Hongkong, de Legco (Legislative Council) in 2020. En in het comité dat de Chief Executive, de leider van Hongkong, verkiest zal dit resultaat de zogenaamde pro-democraten meer zeggenschap geven. Zij zullen krachtiger hun eisen kunnen verdedigen dat er minder beperkingen mogen zijn bij de kandidaatstellingen voor de Chief Executive. Verder zullen zij ervoor ijveren dat er een procedure voor de verkiezing van de Chief Executive komt waarmee zij meer kans krijgen om een eigen kandidaat te laten zegevieren.
Sociaal?
Volgens politieke analisten laat de uitslag zien dat identity politics in Hongkong (de verhouding tussen de regio en de rest van China) nu zwaarder doorweegt dan maatschappelijke kwesties. Dit geldt zowel voor de kiezers als voor de nieuwe verkozen raadsleden. Onder diegenen die tegen de huidige regering en tegen Beijing hebben gestemd zullen er ongetwijfeld burgers zijn die hopen dat hun nieuwe vertegenwoordigers de sociale problemen zoals de woningnood en ongelijkheid aanpakken. Het is zeer betwijfelbaar of die wens in vervulling zal gaan. De enige manier om Hongkong op dit vlak vooruit te laten komen is een verdere economische integratie met het vasteland. Daarvan zijn de nu verkozen pro-democraten en de actievoerders juist verbitterde tegenstanders.
Bronnen: South China Morning Post, Wikipedia, Global Times
