Is Japan onvoorzichtig geweest bij de export van radioactief besmet voedsel na de ramp van Fukushima? Die vraag houdt sommige mensen bezig na een uitzending op de nationale televisie CCTV. Misschien is het gewoon een sensatieverhaal. Toch komt er een grondig onderzoek.
In het programma dat traditioneel wordt uitgezonden ter gelegenheid van consumentendag op 15 maart zaten beschuldigingen aan het adres van Japanse bedrijven en Chinese importeurs.
CCTV beschuldigt
De reporters van CCTV lieten weten dat de Wareninspectie van Shenzhen hen alarmerende gegevens had doorgespeeld. Meer dan 13.000 online winkels in China zouden voedsel verkopen dat afkomstig is uit regio’s die dat vanwege de ramp niet mogen exporteren. Op veel etiketten in het Chinees staat alleen ‘uit Japan’. Die verbergen dan Japanse etiketten met de vermelding van 11 locaties in Japan waar ooit radioactieve besmetting is geconstateerd. Inspecteurs hadden radioactief besmette monsters van havermout gevonden in Shenzhen.
Waar rook is…
De impact van dat soort berichten is groot nadat eerder de Japanse en de Amerikaanse pers kritiek had geleverd op de manier waarop Tokio de afgelopen zes jaar met de gevolgen van de ramp is omgegaan. Concrete details en statistieken wijzen erop dat de autoriteiten gegevens over radioactiviteit, met onder meer gevaar voor de voedselveiligheid, verzwijgen of wegmoffelen. Geen wonder dus dat supermarkten en e-commerce platforms meteen eigen inspecties begonnen op te zetten. Ook de Wareninspectie is aan het werk gegaan.
Geen paniek a.u.b.
Dit soort controle-activiteiten wordt vooral gemeld vanuit Beijing. Tot nog toe zijn er geen onregelmatigheden vastgesteld. Muji, een Japans bedrijf heeft zich verweerd tegen de aantijgingen. Sixthtone.com citeert een woordvoerder en consumenten in het artikel ‘CCTV scaremongering no match for millennial consumers’ (‘jongeren laten zich niet door sensatie van de wijs brengen’). Het jaarlijkse consumentenprogramma van de nationale zender (3.15 genoemd, vanwege de datum) was ooit de schrik van bepaalde merken. Het zou die reputatie stilaan verspelen. Met undercover operaties stelden de reporters misbruiken in productie, verkoop en reclame aan de kaak. Het ziet er echter naar uit dat jonge consumenten de informatie relativeren. Ook wordt CCTV ervan verdacht dat het vooral bepaalde merken op de korrel neemt om andere te steunen. De zender zou meer om sensatie geven dan om consumentenbelangen. Op Weibo circuleren volgens whatsonweibo.com verhalen dat de cijfers van het programma zelf niet kloppen, ‘de pot verwijt de ketel’ dus.
Voor alle zekerheid dan maar
Wat er ook van waar is, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Wareninspectie nemen geen risico’s. Terecht, want in 2016 waren er 1,6 miljoen klachten van consumenten, bijna 30% meer dan in 2015 volgens de State Administration for Industry and Commerce. Die gingen over kwaliteit, contracten en service. Ook is het Chinese publiek na een aantal schandalen nog niet gerust over de voedselveiligheid. Een grondig onderzoek, zoals beloofd door BuZa ligt dus voor de hand. Het ministerie legt er echter de nadruk op dat er betreft gevaren voor de voedselveiligheid nog geen harde bewijzen zijn gevonden.
China Daily, sixthtone.com, whatsonweibo.com, fmprc.gov.cn/mfa_eng (website van ministerie BuZa)
