Ondanks de nieuwe koude oorlogsstemming in Washington dwingt de realiteit van de klimaatverandering en de situatie in Afghanistan de VS tot samenwerking met China. Dat aanvaardt de ‘uitgestoken vinger’ met enige reserves.
Deze week zal John Kerry, de speciale klimaatgezant van de VS, in Tianjin drie dagen besprekingen houden met zijn Chinese tegenhanger Xie Zhenhua. Ze gaan bilaterale samenwerking tegen de klimaatverandering bespreken en de volgende klimaattop van de VN die later dit jaar in Edinburgh plaatsvindt voorbereiden. Ook in april hebben ze elkaar al ontmoet in Tianjin. Het gesprek wordt nu voortgezet. Volgens westerse bronnen zal Kerry vooral aandringen op het stopzetten van Chinese leningen aan met steenkool gestookte elektriciteitscentrales. China is momenteel de grootste uitstoter van broeikasgassen, de VS de tweede grootste. Er valt dus heel wat te winnen bij samenwerking.
De ontmoeting is het hoogste persoonlijke contact tussen beide landen sinds de hoogoplopende ruzie tussen de ministers van buitenlandse zaken in Hawaï in maart. Kerry heeft van de Amerikaanse regering uitdrukkelijk verbod gekregen over iets anders te praten dan de klimaatmaatregelen. Hoe het creëren van een eiland van samenwerking in een zee van vijandigheid zal werken valt af te wachten.
Terroristische dreiging tweede goede reden voor samenwerking
Vorige zondag had buitenlandminister Wang Yi voor de tweede keer een telefonisch overleg over de toestand in Afghanistan met zijn tegenhanger Anthony Blinken, op verzoek van die laatste. De VS willen dat de VN-Veiligheidsraad van de taliban garanties eist de veilige verdere evacuatie van buitenlanders na het vertrek van de Amerikanen en voor de toegang tot Afghanistan van buitenlandse hulporganisaties. En Afghanistan mag geen broeihaard voor terroristen worden.
Wang Yi vindt dat de VS maar met de taliban moeten praten, dat ze een grote verantwoordelijkheid dragen om ervoor te zorgen dat Afghanistan de dringend nodige hulp krijgt en dat ze moeten helpen opdat er een stabiele regering komt die kan beginnen met de wederopbouw. De VS zijn er nooit in geslaagd het terrorisme in Afghanistan uit te roeien. Door hun overhaast vertrek geven ze het terrorisme nieuwe kansen. Het is aan de VS om – met respect voor de Afghaanse soevereiniteit – het land te helpen geweld en terrorisme te bestrijden. China wil dat de Veiligheidsraad de spanningen in Afghanistan doet verminderen door een vlotte overgang eerder dan ze op te kloppen en terug wanorde te veroorzaken.
Het is duidelijk dat de VS en de Chinese aanpak van Afghanistan grondig verschillen: eisen stellen en proberen tussenkomen in plaats van de soevereiniteit respecteren en de dialoog aangaan. Maar wat de VS en China desondanks naar elkaar duwt is de gemeenschappelijke vrees voor de uitzaaiing van terroristische cellen vanuit Afghanistan. De VS zitten nog steeds vast in Irak en Syrië, en China wil een heropflakkering van het Oeigoerse terrorisme en separatisme vermijden.
We willen wel, indien…
Wang Yi reageerde achteraf: ‘Dialoog is beter dan confrontatie, en samenwerking is beter dan conflict’ en ‘China zal nagaan hoe het met de VS kan samenwerken rekening houdend met de houding van de VS tegenover China. Indien het de VS menens is, dan moet hij ophouden met China te belasteren en aan te vallen en met het ondermijnen van de Chinese soevereiniteit, veiligheid en ontwikkeling’. Concreet neemt hij aanstoot aan de blijvende Amerikaanse beweringen dat het covid-19 virus uit een Chinees labo komt, en dat ondanks de wetenschappelijke aanwijzingen van het tegendeel.
Bronnen: Caixin, Xinhua
