Recentelijk staat de Chinese pers vol met milieu-incidenten. Dit toont vooral aan dat de Chinese pers meer en meer haar rol als waakhond van de maatschappij vervult. En dat de bezorgdheid voor de milieuproblematiek in China toeneemt. In de verschillende gevallen zien we gewetenloze bedrijfsvoerders, corruptie van lagere ambtenaren, ambtenaren die hun werk niet goed doen, maar ook wakkere burgers die opkomen voor hun rechten, en een goedgeorganiseerde overheid die de gevolgen van problemen efficiënt aanpakt en de verantwoordelijken straft.
Chifeng in de A.R. Binnen-Mongolië werd dubbel getroffen in een reeks van recente milieu-incidenten. Eerst werden meer dan 4000 personen ziek na het drinken van vervuild water. Hevige regenval had een panne veroorzaakt in een waterzuiveringsstation, waardoor vervuild water in het drinkwater terechtkwam. Duizenden werden misselijk en moesten in het ziekenhuis worden behandeld. Dit had kunnen voorkomen worden indien de autoriteiten, die twee dagen gewacht hebben om de bevolking te verwittigen, deze tijdiger hadden ingelicht. Twee verantwoordelijken werden ontslagen en de watermaatschappij keerde 50 yuan uit per gezin als schadeloosstelling. Nadien werden twee leidende personen van de CPC uit het betrokken district uit hun functie ontheven. Na twee weken kan het water uit de kraan terug gebruikt worden, zij het in een eerste fase enkel voor spoelen van de toiletten en voor het wassen. Nauwelijks was dit onheil voorbij of er deed zich een ammoniaklek voor in de lokale farmaceutische groep. Binnen een straal van 2 km moest de bevolking ontruimd worden. 246 personen werden ziek waarvan 25 ernstige gevallen die een opname in het hospitaal vergden.
Chemische Xiange-fabriek
Erger is de toestand in de stad Liuyang in Hunan, meer bepaald in het dorp Zhentou. De chemische fabriek Xianghe, die in 2004 opstartte, produceerde officieel zinksulfaat , een supplement voor dierenvoeding, maar in feite werd klandestien en zonder toepassing van de milieunormen het fel begeerde maar giftige indium vervaardigd, dat gebruikt wordt in LCD-schermen en gsm’s. De dorpelingen klaagden reeds sedert 2006 over de vervuiling van grond en water, maar de zaak escaleerde eind mei toen een 44-jarige stierf door cadmiumvergiftiging en vier meer doden volgden. Zo’n 500 anderen zouden ook vergiftigd zijn. Op het hoogtepunt kon de fabriek 300 kg indium voortbrengen per maand en één kilo levert 7000 yuan op. De 70 fabrieksarbeiders kregen maar 18 yuan per dag. Er wordt gezegd dat de directie op voorhand getipt werd als er inspectie kwam. Ondertussen voert de gemeente water aan voor de bewoners die binnen een straal van 1,2 km op hun grond voor 60 jaar niets meer kunnen telen. Velen zijn bovendien blootgesteld geweest aan stoffen die kanker veroorzaken. Duizend wanhopige dorpelingen trokken reeds de straat op om te protesteren tegen het feit dat de overheid hen niet beschermde. Journalisten die het verhaal wilden rapporteren, werden opgepakt. Drieduizend personen konden zich gratis laten onderzoeken en per getroffen gezin wordt 5000 yuan uitgekeerd, een schrale troost. Xiong Zanhui, het vicehoofd van Zhentou, wordt vervolgd wegens het ontvangen van 100.000 yuan zwijggeld van de fabriek. Het hoofd en de vice van de lokale milieudienst werden ontslagen. Naar verluidt zijn de besmette dieren uit de perimeter niet allemaal ter plaatse afgemaakt zoals gebruikelijk, maar werden sommige afgevoerd, zodat de vrees bestaat dat hun vlees terug in de voedselketen belandt. Ook sommige aangetaste gewassen werden afgevoerd.
Yixin in Linyi
In de provincie Shandong werd een chemische fabriek gesloten omdat ze illegaal afvalwater met arsenicum loosde in de rivier, waardoor stroomafwaarts de gezondheid van een half miljoen bewoners wordt bedreigd. Het vervuild water komt van Yixin, een chemische fabriek die zich in Shandong bevindt. Yixin had vorig jaar een verouderde installatie aangekocht om arsenicumzuur te vervaardigen voor veevoer, maar had daarvoor geen toelating. Volledig bewust van de mistoestand werd een aparte put voor het goedje gebruikt en in het geheim geloosd. Het vervuilde water van de Nanshurivier doodt vissen in de rivier, vernietigt de oogst en is oorzaak van vreemde ziekten. Bodemwater is zelfs ondrinkbaar tot vele tientallen meter diep. Bewoners moeten hun toevlucht nemen tot fleswater. Er waren al afdammingsmaatregelen getroffen, maar deze waren slechts gedeeltelijk efficiënt. Het Milieubureau van Linyi heeft de fabriek nu gesloten en de baas wordt vastgehouden. Tegen hem en vier anderen loopt een strafrechtelijk onderzoek. Het incident is niet alleenstaand. Zo was er in januari eveneens een ernstig geval van arseenvervuiling in een buurstad, in een rivier uit Linyi. Lokale bewoners vragen dat op de rivieren die van de ene stad naar de andere vloeien, een continu controlesysteem zou geïnstalleerd worden; tot nu toe gebeurt de controle door regelmatige monsternames, zodat bedrijven met weinig scrupules ’s nachts gif kunnen lozen dat dan bij de buren terechtkomt.In Linyi zelf werd een dozijn dammen gebouwd om het giftige water tegen te houden; de lokale bevolking werd ingeschakeld om het vervuilde water te zuiveren met kalk en ijzerchloride; er is zelfs een rivier met zuiver water omgeleid om het vervuilde water te verdunnen.
Changqing
In twee dorpen van het kanton Changqing in de provincie Shaanxi is een te sterk loodgehalte vastgesteld in het bloed van 138 kinderen. De dorpsbewoners beschuldigen de nabijgelegen smeltfabriek Dongling. Die zegt echter dat alle lozingen volgens de nationale normen gebeuren. Alle 864 kinderen van het kanton werden onderzocht. Er zijn ook bodem- en watermonsters genomen. Uiteindelijk hadden 600 kinderen te veel lood in het bloed en 166 daarvan werden in het ziekenhuis opgenomen. Na het bekend worden van de resultaten werd de fabriek gesloten. Dongling is één van de grootste privéfirma’s in de provincie. De manager argumenteert dat van bij het begin in 2006 met het kanton was afgesproken dat de bevolking binnen een straal van 500 meter zou geherhuisvest worden. In feite kregen maar 156 gezinnen van de 581 een nieuwe woonst. Het kanton belooft nu de herhuisvesting van de rest te bespoedigen.
In Pindingshan, een stad van vijf miljoen inwoners met zware industrie in de provincie Henan, heeft de overheid een rapport vrijgegeven over stoflong, een ongeneeslijke chronische longziekte ten gevolge van werk in een stofferige omgeving. In de 52 jaar sinds 1957 liepen 10.817 arbeiders een stoflong op. Daarvan zijn er intussen 2.741 overleden. Van alle slachtoffers werkten er 8470 bij de Zhongpinggroep, de grootste Chinese producent van steenkool voor cokes. De meeste zieken dateren van vóór 1990. Nu komen er elk jaar nog 30-40 bij. Bij de firma werken ook nog 10.000 andere personen die mogelijk stoflong hebben, en daar komen jaarlijks 100-200 verdachte gevallen bij. Het hospitaal van de groep volgt nu de medische conditie van elk personeelslid op. Ter vergelijking: in 2007 telde België meer dan 11.000 gepensioneerde invaliden ten gevolge van stoflong, hoofdzakelijk ex-mijnwerkers.
Naast de mijnsector komt stoflong ook voor bij andere arbeiders die in slechte omstandigheden moeten werken. In juli kwam een arbeider van een steenbakkerij, Zhang Haichao, in het nationale nieuws toen zijn firma weigerde hem te erkennen als beroepsziek; hij moest op eigen kosten en biopsie laten uitvoeren om te bewijzen dat hij stoflong had.
Twee NGO’s, ‘Friends of the Nature’ en het ‘Institute for Public and Environmental Affairs’, hebben een brief geschreven naar Timberland dat zich in theorie houdt aan sociale normen en milieunormen. In de brief stond dat twee van de toeleveranciers van Timberland deze normen met de voeten traden, namelijk de leerlooierijen ‘Shanghai Richina Leather’ en ‘Falcon Tannery’ in Jiangmen. Beiden zouden al verschillende jaren na mekaar beboet zijn voor geurhinder en het lozen van vervuild water.
In de buurt van Yichang verloor een schip geladen met 176 containers 62 containers in de Yangtze waarvan 12 zeer giftige stoffen bevatten . Nog maar twee ervan zijn terug gevonden. Yichang heeft een tijdje zijn waterbevoorrading gestaakt wegens gevaar van vergiftiging. Nu zal met geluidfsgolven worden gezocht naar de containers die 80 tot 90 meter diep kunnen liggen.
Lees ook dossier Milieu en gezondheid
