Het 20e Congres van de Communistische Partij van China (CPC) werd afgelopen weekend afgerond met de verkiezing van een nieuwe partijleiding en de aanname van drie belangrijke werkteksten met congresbesluiten.
Op 22 oktober kozen de afgevaardigden van het 20e congres van de CPC een nieuw Centraal Comité (CC) en een nieuwe Centrale Commissie voor Discipline Inspectie (CCDI ).
Centrale partijorganen
Het CC telt 205 leden en 171 opvolgers, het CCDI telt 133 leden. Als Secretaris-Generaal van de partij kozen congresdeelnemers voor de derde keer Xi Jinping. Deze laatste had voor aanvang van het congres te kennen gegeven dat hij kandidaat was voor zo’n derde termijn. Daarna nam het congres drie resoluties aan: twee over de werkrapporten van het vorige CC en de vorige CCDI en een over de herziene statuten van de Communistische Partij van China. Ook een nieuwe Centrale Militaire Comissie werd samengesteld, die zal bekrachtigd worden in het voorjaar van 2023.
Politiek Bureau en Permanent Comité
De leden van het nieuwe 20e Centraal Comité hebben de volgende dag, zondag 23 oktober, de 24 leden van het Politiek Bureau (PB) en de 7 leden van het Permanent Comité van dat PB verkozen. Dit zijn de hoogste richtinggevende organen van de CPC. Van het vorige Permanent Comité blijven Xi Jinping, Wang Huning en Zhao Leji in het nieuwe. De vier andere leden zijn uit de partijleiding teruggetreden, ofwel omdat ze volgens de statuten de leeftijdslimiet hadden bereikt, namelijk Li Zhanshu en Han Zheng, ofwel uit eigen beweging, namelijk Li Keqiang en Wang Yang. Deze laatste twee topmannen van de partij hebben gekozen voor vervroegde pensionering. Xi werd bevestigd voor een nieuwe termijn als voorzitter van de Centrale Militaire Commissie die de strijdkrachten controleert: het Chinese Volksbevrijdingsleger is immers formeel ondergeschikt aan de Communistische Partij en niet aan de staat.
Partij niet hetzelfde als staat
Het is van belang om, zoals vorige week op ChinaSquare al werd benadrukt, het partijcongres niet te verwarren met het Nationaal Volkscongres. In het voorjaar zullen dat laatste en de Politieke Raadgevende Conferentie, de twee afdelingen van het Chinese parlement, uit de partijorganen die dit weekend zijn verkozen de hoogste regerings- en parlementsleiders selecteren. Tot dan blijft Li Keqiang premier en blijft Wang Yang voorzitter van de Politieke Raadgevende Conferentie. Misschien zal ook Li Zhanshu, de parlementsvoorzitter, worden opgevolgd door een andere partijleider. Hij is immers een van die leden die het permanent comité nu heeft verlaten vanwege de leeftijdslimiet. Een nieuwe lid van het Permanent Comité, Li Qiang, wordt getipt als de opvolger van Li Keqiang. Li Qiang is sinds dit weekend de tweede in rangorde in de CPC, en partijleider van Shanghai. Omdat hij een belangrijke gangmaker is van het zero-covid-beleid dat China in staat heeft gesteld de massale sterftecijfers van westerse landen te vermijden, denken vele waarnemers dat Li Qiangs promotie een teken is van steun aan dat zero-covid-beleid.
Terugkijken en vooruitzien
In de Resolutie over het Werkrapport van het 19e Congres drukte het nieuw Centraal Comité de goedkeuring en tevredenheid uit over het werk van de afgelopen tien jaar. De nadruk lag vrij sterk op de rol die Xi Jinping, als centrale leider daarbij heeft gespeeld. Als drie grootste verwezenlijkingen werden genoemd: de verwezenlijking van het eerste doel van de 100e verjaardag van de partij, een redelijk welvarende samenleving, de succesvolle bestrijding van de extreme armoede, het voorbereiden van een nieuwe fase in de opbouw van het socialisme met Chinese kenmerken. Het plan voor de komende 5 jaar is zorgen voor meer gedeelde welvaart, een beter functionerende integrale democratie en verder werken aan de toegezegde terugdringing van de uitstoot en de vervuiling. De leden van de communistische partij van China zullen zich van hoog tot laag ook inzetten om de ambitieuze doelstelling van een volwaardige en authentiek socialistische maatschappij te realiseren in 2 fasen. Fase één omvat in wezen de socialistische modernisering 2020 tot 2035. In fase twee zullen ze China ontwikkelen tot ‘een groot modern socialistisch land dat welvarend, sterk, democratisch, cultureel geavanceerd, harmonieus en (ecologisch) mooi is’. De streefdatum is hierbij 2049, de honderdste verjaardag van het uitroepen van de Volksrepubliek China.
In de eerstkomende 5 jaar en waarschijnlijk langer zullen de partij en de door haar samengestelde regering het land in de wereldpolitiek moeten verdedigen tegen hegemonisme en machtspolitiek, en zich moeten inzetten voor het handhaven van wereldwijde vrede, ontwikkeling, samenwerking en wederzijds voordeel. Xi stipte hierbij echter aan: ‘China heeft de wereld nodig en de wereld heeft China nodig’. Dat houdt dus een belofte van voortgezette openheid in.
Partijstatuten duidelijker over socialistisch streven
In de aangepaste tekst van de partijstatuten ligt er meer nadruk op de verbintenis die de CPC aangaat om te streven naar een ‘fundamenteel socialistisch economisch systeem, met publiek eigendom als hoeksteen en diverse vormen van eigendom die zich samen ontwikkelen’. Nog een opmerkelijke aanpassing is ‘dat inkomensverdeling volgens werk de steunpilaar is terwijl meerdere andere vormen van inkomensverdeling daarnaast bestaan.’ Dat wijst waarschijnlijk op het verhogen van het aandeel dat arbeid heeft in het bbp, tegenover het aandeel dat bedrijfswinsten hebben.
‘nieuwe en zelfs grotere wonderen‘
In de toespraak waarmee Xi Jinping het congres afsloot gaf hij de afgevaardigden een opdracht mee waarmee hij verwees naar de verwezenlijkingen uit het verleden en zijn kameraden aanmoedigde voor de ambitieuze doelstellingen van de nabije en niet zo nabije toekomst. ‘Laten we volledig zelfverzekerd en in staat zijn om nieuwe en zelfs grotere wonderen tot stand te brengen’. Xi herhaalde nog eens dat China op weg is naar ‘integrale democratie’ en dat het ijvert voor een ‘gemeenschap van de mensheid met een gedeelde toekomst’. Dat kan gelden als alternatief voor de huidige door de VS gedomineerde wereldeconomie en – politiek.
Bronnen: Xinhua, Morning Star, Wikipedia
