‘Als geliefde nationale trots van China, hebben de reuzenpanda’s het hart van vele mensen over de hele wereld veroverd’, zo schrijven enthousiaste journalisten van de Chinese Global Times. In hun artikel tellen de auteurs de voordelen op van de Chinese gewoonte om panda’s aan belangstellende landen te schenken of uit te lenen.
En verder: ‘op dit moment leven er tientallen reuzenpanda’s in de dierentuinen van allerlei landen’. ‘De panda’s maken mensen blij en brengen geld in het laatje van de instellingen die ze huisvesten. Voorts draagt de studie van de reuzenpanda’s en elk project over dit dier bij aan het behoud van de biodiversiteit.’ De journalisten merken echter op dat sommige westerse media China ervan beschuldigen panda’s te gebruiken als diplomatiek instrument om ‘deuren te openen’. Zij doen vooral Amerikaanse artikelen hierover af als louter kwaadsprekerij en houden vol dat de reuzenpanda’s een boodschap van vrede en vriendschap vanwege China aan de hele wereld overbrengen.
‘In de hele wereld’
Dan volgen er enkele concrete voorbeelden. Op woensdag 11 december werden drie in België geboren reuzenpanda’s met een chartervlucht naar China gebracht, naar de stad Chengdu. Er is een verhaal over pandabeer Katjoesja in Moskou, over de reuzenpanda’s Bao Li en Qing Bao, die twee maanden geleden vanuit Sichuan in de Smithsonian National Zoo in Washington DC aankwamen, over Xing Qiu en Yi Lan die onlangs arriveerden in Adelaide in Australië, en over Fu Bao die werd geboren in de Everland Zoo in Zuid-Korea tijdens de Covid pandemie, een gebeurtenis die op dat moment ‘troost en hoop gaf aan vele Koreanen’.
China zendt de panda’s uit als ‘ambassadeurs van goede wil’ en ‘culturele afgezanten’, om een ‘brug te slaan tussen de Chinezen en mensen over de hele wereld’.
Reuzenpanda’s met veelzijdig effect
Tot nu toe heeft China samenwerkings- en uitwisselingsprogramma’s voor panda’s opgezet met 26 instellingen in 20 landen, zo heeft de National Forestry and Grassland Administration berekend. Deze dienst bevestigt dat de reuzenpanda’s inderdaad een unieke en positieve rol spelen bij het bevorderen van vriendschappelijke relaties tussen volkeren, de verspreiding van het ecologische gedachtegoed en het onderzoek over het fokken van panda’s, de bestrijding van ziektes bij deze dieren en over hoe ze in het wild kunnen worden uitgezet. Dankzij deze activiteiten werd het behoud van de panda’s en van andere wilde dieren sterk ondersteund. Dit is een model geworden voor wereldwijde samenwerking bij de bescherming van bedreigde diersoorten, aldus de National Forestry and Grassland Administration.
Grondige aanpak
Voordat China panda’s naar een land stuurt komt er een uitgebreide evaluatie, met beoordelingen van de habitat, ziektepreventie en onderzoeksomstandigheden, zo benadrukt Li Desheng, adjunct-directeur en hoofdexpert van het China Conservation and Research Center for the Giant Panda (CCRCGP). Pas als de samenwerkingspartners aan de voorwaarden voldoen, kan de internationale samenwerking beginnen. ‘Voordat de panda’s vertrekken, ondergaan ze gezondheidscontroles en een quarantaine om hun veiligheid en welzijn te garanderen’, vertelt Li aan de Global Times. Wanneer reuzenpanda’s in het buitenland ziek worden, bronstig worden of bevallen, zullen Chinese experts ook meereizen om ze door deze speciale periodes heen te helpen. ‘Bij hun terugkeer in China kunnen de panda’s stress ondervinden als gevolg van veranderingen in de omgeving en de overgang van verzorger. Er is extra zorg nodig totdat ze zich volledig hebben aangepast aan hun nieuwe omgeving voordat het publiek ze mag bezoeken’, aldus Li. Dat alles was ook in orde bij de overbrenging van de reuzenpanda’s naar België en van hun nakomelingen naar Sichuan. Voorbeelden van hoe het de reuzenpanda Fu Bao in Zuid-Korea en Xiao Qi Ji, een panda geboren in de VS, verging vervolledigen het verhaal.
Van schenking naar uitlening
Sinds de oprichting van de Volksrepubliek China in 1949 heeft de Chinese regering reuzenpanda’s aan verschillende landen geschonken als teken van goodwill en vriendschap. In de jaren 1980 stopte China met het schenken van panda’s en schakelde het geleidelijk over op internationaal gezamenlijk onderzoek naar het behoud van de panda, om dit toen nog bedreigde dier te behouden en de voortplanting van de soort te garanderen, aldus Xinhua. Voortaan werden panda’s uitgeleend en dus gingen juridische en commerciële contracten een grotere rol spelen.
Voorwaarden en resultaten
Er zijn echter strikte voorwaarden voor het lenen van panda’s uit China. Li, de directeur van de CCRCGP, vertelde dat China duidelijke eisen stelt aan instellingen die dat willen. Het managementteam moet bijvoorbeeld gekwalificeerd zijn en de pandahabitat moet voldoen aan normen die gebaseerd zijn op jarenlang onderzoek, waaronder specifieke eisen voor bezoekersplaatsen, buitenoefenruimtes en groene rustzones. ‘We eisen ook van onze partners dat ze regelmatig de gezondheid testen en jaarlijkse controlerapporten indienen, zodat de juiste dagelijkse verzorging en, indien nodig, de gezondheidszorg voor de dieren gegarandeerd is,’ zegt Li. Om aan deze normen te voldoen, leveren instellingen, dierentuinen en houders over de hele wereld grote inspanningen.
Een bijkomende reden voor de investeringen is het besef bij de ‘leners’ dat de aantrekkingskracht veel belangstelling en dus inkomsten kan opleveren. Zo investeerde Ouwehands Dierenpark in Nederland ongeveer 7 miljoen euro om een pandapaleis van 9.000 vierkante meter te bouwen, ontworpen in de traditionele Chinese stijl, met op maat gemaakte geglazuurde tegels. In Japan heeft de populariteit van reuzenpanda Xiang geleid tot een gunstig effect op bepaalde sectoren. Japanse experts schatten dat het economische voordeel vanaf haar geboorte tot haar terugkeer naar China meer dan 60 miljard yen (391 miljoen dollar) bedroeg, volgens een CCTV-rapport van juni. Meestal is er dus sprake van een typische winwin-situatie. Dat hebben ze in het Belgische Pari Daiza ook ondervonden blijkens een artikel dat in De Standaard verscheen onder de titel ‘Dure panda’s groeiden uit tot ware geldmachines’. Het huurgeld dat China ontvangt wordt gebruikt om reuzenpanda’s te beschermen en te fokken. ‘Als partner in de samenwerking investeert China aanzienlijk meer dan de ontvangende landen in termen van personeel, materiële steun en financiële inbreng’ volgens experts.
Wat denken ze in het Westen?
De Chinese uitleen van reuzenpanda’s heeft dus op allerlei terreinen en voor vele betrokken partijen gunstige resultaten. Vaak wordt dat zelfs in het Westen, waar de anti-Chinese hysterie groteske vormen aanneemt, erkend. Over de recente teruggave van jonge panda’s aan China hebben Belgische media over het algemeen in neutrale tot positieve termen bericht, hoewel termen als ‘panda-diplomatie’ of ‘geldmachines’ toch weer insinuerend overkomen.
In de VS, het land waar de politici sinds Obama en Trump voortrekkers zijn in een oorlog tegen de opkomst van China, grijpen de gezagsgetrouwe media uiteraartd ook de uitleen van panda’s aan om China verdacht te maken. In de New York Times lees je bijvoorbeeld dat China de panda’s en hun nakomelingen die in buitenlandse dierentuinen zijn geboren in het wild zou moeten vrijlaten of dat China met geld smijt om zijn invloed ook op dit gebied te laten gelden. Met zijn artikel over de kwestie gaat de Global Times hiertegen in door te wijzen op ‘de complexiteit van het herbevolkingsproces van de reuzenpanda’ en op de vele voordelen ook op het gebied van biologisch onderzoek en biodiversiteit van de uitleenprogramma’s.
De grootste winst
De grootste winsten ziet China echter in het besef dat panda’s en vele andere diersoorten moeten worden beschermd, maar vooral in de vergroting van het publieke bewustzijn dat de vriendschap en het begrip tussen China en andere volkeren een groot goed is in de angstwekkende periode die de wereld vandaag doormaakt. Als dat de bedoeling is en blijft van China, kan er weinig bezwaar zijn tegen ‘de toenemende invloed’ van het land.
Bronnen: Global Times, Xinhua, New York Times, VRT, De Standaard, CCTV (Chinese televisie)
