Zoals Beijing had aangekondigd kwam er een felle en veelzijdige reactie op de verwelkoming door het Amerikaanse parlement van de Taiwanese leider alsof het een staatshoofd betrof. De Franse president lijkt geen zin te hebben het spel van de VS mee te spelen.
De voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, de Republikein Kevin McCarthy, de nummer 3 van de Amerikaanse staat, heeft dus de leider van Taiwan ontvangen als was zij werkelijk een president zoals zij zichzelf noemt.
Staatsbezoek?
Een president is het hoofd van een onafhankelijke staat, wat Taiwan niet is volgens de overgrote meerderheid van de landen in de wereld, waaronder de Verenigde Staten zelf. Daarom was deze bijeenkomst, in aanwezigheid van een groot aantal belangrijke Amerikaanse vertegenwoordigers van beide grote partijen, strijdig met de officiële Eén China-politiek van Washington. De ontvangst van Tsai Ing-wen was een opzettelijke en ernstige provocatie die deel uitmaakt van een reeks van dergelijke (gevaarlijke) zetten. De politieke elite van de VS weet zeer goed dat ze hiermee zelf de status quo stap voor stap wijzigt en stuurt, net zoals met de toenemende bewapening van Taiwan, aan op een gewapend conflict. Het is dus bijzonder huichelachtig vanwege president Biden, zijn functionarissen en collega’s om te blijven beweren dat zij de Eén China-politiek onverkort handhaven.
Strategische dubbelzinnigheid
Zowel Kevin McCarthy als zijn gast Tsai wisten dat het niet klopte wat de Amerikaanse gastheer zei over ‘economische vrijheid, vrede en regionale stabiliteit behouden’ en dat dit de reden is waarom de VS ‘op tijd wapens aan Taiwan moeten blijven verkopen’. Naast deze tactiek van strategische dubbelzinnigheid zoals het in de VS genoemd wordt, ontstaat er een nieuwe tactiek, namelijk die van het argument dat de democratie van Taiwan moet worden verdedigd. Dit past uiteraard in de strategie van Biden om de wereld (tot op grote hoogte naar eigen willekeur) op te delen in een blok van democratische tegen autocratische staten.
Wie weet wat VDL wil?
Bij haar eigen bezoek, aan China dan, zei Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, ‘dat de EU niet van plan is haar aloude één-China-beleid te wijzigen, dat de EU de regering van de Volksrepubliek China erkent als de enige wettige regering die heel China vertegenwoordigt, en dat zij hoopt dat er vrede en stabiliteit zullen worden gehandhaafd in de Straat van Taiwan’. Later verklaarde von der Leyen echter tegen de pers dat ze de kwestie Taiwan met Xi Jinping had besproken en dat ze tegen de Chinese president had gezegd dat ‘de dreiging om geweld te gebruiken om de status quo te veranderen onaanvaardbaar is’. Deze formule van de voorzitter van de Europese Commissie over de status quo is haar ofwel ingegeven ofwel opgedragen door het Witte Huis zelf. Het zal voor de Chinese regering duidelijk zijn dat mevrouw von der Leyen inzake de kwestie Taiwan al even onoprecht is als betreffende haar wil om te ontkoppelen die ze in Beijing afwees, maar in Brussel aanprees.
De waarschuwing van Xi
De Chinese regering heeft op westerse dubbelzinnigheden en provocaties dan ook scherp gereageerd. President Xi Jinping waarschuwde zijn gast die sprak namens de EU: ‘De kwestie Taiwan is de kern van de kernbelangen van China. De Chinese regering en het Chinese volk zullen het nooit eens zijn met iemand die deze specifieke Chinese kwestie wil misbruiken’, zei Xi volgens een verklaring van het ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘Iedereen die verwacht dat China een compromis sluit over de Taiwanese kwestie, geeft zich over aan wishful thinking en zal zichzelf alleen maar in de voet schieten.’
Mao Ning over twee soorten democratie
Eerder had mevrouw Mao Ning, een woordvoerder van het Chinese ministerie van BuZa brandhout gemaakt van het argument dat de VS Taiwan willen verdedigen omdat het een democratie is. Op een vraag hierover van een journalist voor de Amerikaanse zender NBC antwoordde zij: ‘De kwestie Taiwan gaat niet over democratie, maar over de soevereiniteit en territoriale integriteit van China .. Sommige landen hypen het valse verhaal van democratie versus autocratie, spannen samen met en steunen separatistische krachten … De toekomst van Taiwan ligt in de hereniging van China, en het welzijn van de mensen in Taiwan hangt af van de opkomst van de Chinese natie. Het verschil in systemen aan de overkant van de Straat vormt geen belemmering voor hereniging of een excuus voor verdeeldheid. Vreedzame hereniging en Eén land, twee systemen houden volledig rekening met de realiteit van Taiwan en zullen Taiwan na de hereniging helpen aan een langdurige vrede en stabiliteit. Het is het basisprincipe voor het oplossen van de Taiwanese kwestie en de beste manier om nationale hereniging te realiseren’.
Sancties vanuit een ongewone hoek
Vier Chinese instellingen protesteerden tegen de ontmoeting tussen Tsai en McCarthy. Op vrijdag legde Beijing verdere sancties op aan de gezant van Taiwan voor de VS, Hsiao Bi-khim, die zichzelf ambassadrice noemt, en verbood haar en familieleden om nog naar het Chinese vasteland, Hongkong of Macau te komen. Het is investeerders en aan Hsiao gerelateerde bedrijven ook verboden om samen te werken met organisaties en individuen op het vasteland. Beijing legde ook sancties op aan de Prospect Foundation, en de Council of Asian Liberals and Democrats, in Taiwan gevestigde of opgerichte denktanks die een onafhankelijkheidsagenda promoten.
Signalen van het Volksbevrijdingsleger
Nadat de Europese bezoekers Macron en von der Leyen genoeg media-aandacht hadden gekregen kwam de krachtigste reactie van het Chinese Volksbevrijdingsleger. Dat hield op zaterdag en zondag oefeningen in de wateren rond het eiland Taiwan, die begonnen de dag nadat Tsai Ing-wen op het eiland was teruggekeerd. Dit had twee bedoelingen: het oostelijke commando wilde de paraatheid van de strijdkrachten testen en opvoeren en naar de separatisten van Taipei (zoals Tsai) en hun bondgenoten in Washington een duidelijk signaal uitzenden. Het Chinese leger heeft namelijk, in tegenstelling tot de legers van de VS of Groot Brittannië bijvoorbeeld, al tientallen jaren geen ervaring meer opgedaan in reële gewapende conflicten. Mochten de Taiwanese separatisten, aangevuurd door westerse bondgenoten de rode lijn van de onafhankelijkheidsverklaring overschrijden of de autonome status van het eiland tot in het onacceptabele oprekken dan zal Beijing de hereniging die het vreedzaam wil voltrekken, ongewild met geweld afdwingen.
Nee dan .. Macron
Het magazine Politico meldt dat de Franse president Macron in een interview heeft gezegd dat het grote risico voor Europa is ‘verstrikt te raken in crisissen die niet de onze zijn, waardoor het zijn strategische autonomie niet kan opbouwen’. Zijn opmerkelijke uitspraken deed hij in een interview met Amerikaanse en Franse journalisten terwijl hij van Beijing naar Guangzhou vloog aan boord van COTAM Unité, het Franse presidentiële vliegtuig. ‘Europa moet zijn afhankelijkheid van de Verenigde Staten verminderen en voorkomen dat het wordt meegesleurd in een confrontatie tussen China en de VS over Taiwan’. ‘Europeanen kunnen de crisis in Oekraïne niet oplossen; hoe kunnen we over Taiwan geloofwaardig zeggen: “Pas op, als je iets verkeerd doet, zullen we er zijn?”. Als je de spanningen echt wilt vergroten, moet je het vooral zo doen’, zei hij. Volgens een anonieme maar betrouwbare bron van Politico had de Franse president samen met von der Leyen het onderwerp Taiwan aangekaart bij Xi Jinping. In die bijeenkomst met 3 had de Franse president de voorzitter van de EU niet afgevallen. Later hebben Macron en Xi alleen een vier uur lang gesprek gehad.’ Zij bespraken Taiwan intensief’, volgens Franse functionarissen die de president vergezelden. Macron heeft toen blijkbaar een meer verzoenende houding aangenomen dan de VS of zelfs de Europese Unie, aldus de bron van Politico. (Het blad heeft zijn artikel voor publicatie laten nalezen door de assistenten van de president, wat blijkbaar een gangbare eis is vanwege Europese regeringen).
Bronnen: Global Times, South China Morning Post, VRT.nws, fmprc.cn (website ministerie BuZa China), Politico, DeWereldMorgen, Wikipedia
