Volgens het doorgaans goed ingelichte blad South China Morning Post wordt de reeds sinds 45 dagen opgepakte artiest Ai Weiwei verdacht van een grootschalige belastingsontduiking en van het moedwillig vernietigen van bewijsmateriaal hierbij.
Het is de eerste keer dat Beijing uitpakt met een concrete beschuldiging tegen de 54 jarige artiest. Via een Xinhua-bericht blijkt dat Ai Weiwei via de door hem gecontroleerde firma “Beijing Fake Cultural Development “ betrokken zou zijn bij belastingfraude waarbij opzettelijk bewijzen werden vernietigd. De moeder van Ai Weiwei, Gao Ying, zegt dat de familie niet officieel in kennis werd gesteld van de bevindingen waartoe de politie was gekomen.
Ai’s zuster Gao Ge zegt in een telefonische reactie dat de beschuldigingen ongegrond zijn omdat Ai noch verantwoordelijk is voor “Beijing Fake Cultural Development” noch de baas is van het bedrijfje. Ze kan niet geloven dat het om een groot financieel bedrag zou gaan. De facto is Ai Weiwei’s echtgenote, Lu Qing, eigenaar van de firma die Ai’s producten hielp te verkopen. Volgens Ai’s vriend en advocaat Liu Xiaoyuan zou de artiest tot zeven jaar kunnen krijgen voor de beschuldiging: hij maakte zich vooral zorgen over de aanklacht voor het moedwillig laten verdwijnen van bewijsmateriaal. Liu wil Ai verdedigen.
Ai zit niet in de gevangenis, maar ‘woont onder toezicht’. Hij draagt geen gevangenisplunje en zal met mondjesmaat bezoek kunnen ontvangen. Het regime dat hij ondergaat kan zes maand lang worden gehandhaafd. Waar hij met beperkingen verblijft mag nog steeds niet bekend worden gemaakt. Hij heeft een hoge bloeddruk en lijdt aan diabetes, daar wordt rekening meegehouden. Zijn familie is opgelucht dat het goed met hem gaat, hoewel hij een gespannen indruk maakt. De aantijgingen over foltering, die zelfs door serieuze kranten werden gesuggereerd, blijken nergens op te slaan.
Een mogelijke verklaring voor het geheim houden van de plek waar Ai Weiwei zich“verplicht bevindt” is dat het Chinese gerecht wil voorkomen dat hordes (buitenlandse) journalisten en fotografen het gebouw waar de populaire artiest zit gaan bestoken (kijk naar wat er gebeurt met het appartement van Strauss-Kahn in New York). Dit zou onvermijdelijk leiden tot incidenten en een serene rechtsgang nog moeilijker maken, ook al vanwege de vrij uiteenlopende visies in China en het Westen over waar je de grenzen van journalistieke bemoeizucht legt. Daar komt bij dat de hele zaak nu al sterk wordt beïnvloed door ideologische en politieke factoren. Bepaalde mensen in het Westen en een kleine groep in China zelf gaan er zonder meer van uit dat Ai Weiwei niet schuldig kan zijn en dat het Chinese gerecht bevooroordeeld is.
Bronnen: SCMP, Guardian, NOS journaal, AP, Xinhua
