Het ministerie van Burgerzaken heeft een Departement seniorenzorg opgericht en de lokale departementen zullen dit jaar dit goede voorbeeld volgen. Het is de bedoeling dat de senioren overwegend in hun buurt de bejaardendiensten ontvangen zodat ze noch ten laste zijn van hun kinderen noch terechtkomen in een tehuis. Men zal ook slimme toestellen inschakelen om het de senioren gemakkelijker te maken.
China telt 297 miljoen 60-plussers, zo’n 21% van de inwoners of zowat de totale bevolking van Indonesië, ’s werelds vierde volkrijkste land. Elk jaar komen er in China 10 miljoen gepensioneerden bij. Geraamd wordt dat er 509 miljoen zullen zijn tegen 2050 of 40% van de bevolking. De snelle veroudering vraagt om een heus seniorenbeleid.
De National Health Commission, die de verantwoordelijkheid voor het meeste ouderenzorgwerk op zich nam, heeft deze grotendeels overgedragen aan het Ministerie van Burgerzaken. Dat is vergelijkbaar met een ministerie voor Sociale Zaken in westerse landen. Een nieuw Departement Seniorenzorg werd reeds opgezet en de lokale afdelingen zullen dit jaar operationeel worden. Deze departementen moeten het beleid bepalen en de maatregelen om het vergrijzingsprobleem aan te pakken vastleggen. Ze dienen tevens de implementatie ervan te coördineren. De taak om de seniorendiensten concreet uit te bouwen en beschikbaar te stellen bevindt zich op het basisniveau. De National Health Commission zal verder de politiek uitstippelen over de integratie van de medische zorg voor ouderen. Deze zal de leiding nemen over de zorg voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van ouderen.
Diensten
Het ministerie stelt dat eind vorig jaar ongeveer 235.000 bedden voor ouderenzorg aan huis waren opgezet. Zo’n 418.000 senioren hebben thuis ouderenzorgdiensten ontvangen. Zowat 1,5 miljoen gezinnen met 65-plussers genoten aanpassingen om hun huis meer seniorenvriendelijk te maken. Eind september waren er landelijk meer dan 400.000 ouderenzorginstellingen met samen 8,2 miljoen bedden. Het ministerie verduidelijkt dat 41.000 daarvan bejaardentehuizen waren en de rest buurtvoorzieningen.
De kosten voor een kamer in een bejaardentehuis kunnen tot 10.000 yuan oplopen, veel meer dan het gemiddeld pensioen. Omdat volgens onderzoeken 10% van de senioren liever in een bejaardentehuis verblijft, is de vraag veel hoger dan het aanbod. Ambtenaren op de diverse niveaus vinden het een onmogelijke opdracht om zo aan voldoende bedden voor alle aanvragers te komen. Studies in verschillende Chinese regio’s tonen voorts aan dat het beste model voor ouderenzorg noch het traditionele thuisverblijf is noch het bejaardentehuis, maar eerder een combinatie van beide. Als het beleid wordt versterkt en de regelingen worden verbeterd, kunnen de ouderen in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Ze kunnen worden verzorgd door professionele thuisverzorgers van lokale buurtcentra en van sommige bedrijven die alle denkbare diensten voor ouderenzorg leveren.
Zilvereconomie
In een poging om de seniorenzorg ook economisch te laten renderen, wil de regering tevens bedrijven en nijverheidsactoren betrekken bij de ontplooiing van de zogeheten ‘zilvereconomie’. De regering heeft daartoe een richtlijn uitgevaardigd voor organisaties uit sectoren zoals accommodatie, gezondheidszorg, toerisme en financieel advies om hun diensten en producten voor ouderen te optimaliseren. De richtlijn nodigt ziekenhuizen en zorginstellingen uit hun capaciteit uit te bouwen om geriatrische ziekten te behandelen en revalidatiediensten voor ouderen te verbeteren. Ze moedigt ook cateringbedrijven, liefdadigheidsinstellingen en verpleeghuizen aan om de voedselvoorziening van ouderen uit te bouwen. Voedselbezorgers en logistieke dienstverleners krijgen de raad om zich toe te leggen op het bezorgen van maaltijden aan ouderen.
Praktijk
Uit cijfers van de National Health Commission blijkt dat tijdens het eerste semester van 2023 de basisgezondheidszorg 40% van de 65-plussers ten goede kwam, een stijging met 40 %. Zo’n 130 miljoen 60-plussers kregen een ziekteverzekeringscode. In het Yanda Golden Age Health Nursing Center te Yanjiao (Hebei) – één van de pilooteenheden – hebben 5.000 senioren toegang tot slimme mobiliteitshulpmiddelen, die het gebruik van het toilet en het baden gemakkelijker maken. Het nabije Yanda Hospital probeert medische zorg en verpleging te combineren. Het Ministerie voor Burgerzaken heeft in oktober 2023 de eerste staatsnorm voor ouderenthuisverpleging uitgevaardigd om de seniorendiensten aan huis te standaardiseren en te professionaliseren.
Een buurt in Beijing past het ‘één knop’-model toe, dat toelaat dat de senior via een druk op een knop (betaalde) hulp krijgt. Deze kan gaan van nagels knippen over het bestellen van een maaltijd of medicijnen tot het verzoek om een massage of gewoon om een praatje te maken. Medische hogescholen zien het aantal inschrijvingen in de opleiding ouderenzorg stijgen. Het nieuw zakenmodel vereist echter grote investeringen, veel mankracht en een brede bekendmaking. Maar eenmaal het systeem op poten staat kan deze sector voor de tewerkstelling van miljoenen zorgen.
Voorbeeld
De 94-jarige inwoner Wu Yuxian van Hangzhou haalde gewoonlijk zelf haar maaltijden op in een nabije openbare kantine. Uit veiligheidsoverwegingen begonnen de buurtbewoners voor haar online maaltijden te bestellen die dan aan huis werden geleverd. Ze verkiest in haar huis te blijven wonen in plaats van naar een bejaardentehuis in de buurt te gaan. In die buurt in Beishan, waar 30% van de 10.260 inwoners 60 of ouder is, werd een openbare voorziening omgevormd tot een dienstverlener voor ouderenzorg., Hier kan men senioren met een handicap opnemen, zodat ze toegang krijgen tot professionele zorg.
Senioren zoals Wu die de rest van hun leven liever thuis doorbrengen, kunnen er genieten van dagelijkse diensten zoals maaltijdbezorging en medische zorg. Hangzhou wil immers dat tegen 2025 elke wijk een buurtcentrum uitbouwt voor dienstverlening aan senioren. De buurtautoriteiten van Beishan hebben ook de huizen van 22 bejaarden – vooral van alleenstaanden – uitgerust met drukknoppen en bewakingscamera’s. Wu is tevreden met de renovatie omdat ze nu al zittend kan douchen en ze een handvat en een waarschuwingsapparaat ter beschikking heeft op het toilet. De buurt plant dit jaar nog om in samenwerking met een externe organisatie een revalidatie- en verzorgingsstation op lokaal niveau te bouwen. Kortom, de uitbouw van een heuse ouderenzorg op buurtniveau is volop aan de gang.
Slim
De stad Shanghai probeert ook met slimme technologie het dagelijks leven van de senioren comfortabeler te maken. Het dorp Xinqiao uit het district Fengxian werkt samen met China Telecom Shanghai om de 80-plussers van een slimme terminal te voorzien. Dit toestel heeft de grootte van een uurwerk, geeft de tijd weer en speelt muziek. Maar het bevat ook bijkomende functies speciaal voor ouderen, die daartoe over drie knoppen beschikken. Met één knop kunnen ze dringende hulp vragen aan het dorpscomité, door het drukken op een andere knop horen ze de laatste lokale berichten. Tenslotte is er een knop waarmee ze een aantal geprogrammeerde telefoonnummers kunnen bellen.
Een 100-tal dergelijke toestellen worden in het dorp al gebruikt. De maandelijkse kost van 10 yuan valt ten laste van het dorpscomité. Voor de ouderen die minder handig zijn in het gebruik van mobiele toestellen beschikt Shanghai over een hulplijn. Deze werd al honderdduizenden keren gebeld, onder meer voor het oproepen van een wagen.
Merkwaardig is het stedelijk initiatief om niet meer gebruikte telefoonhokjes om te bouwen met slimme schermen en dito camera’s. Het volstaat voor de gebruikers om ‘auto bestellen’ aan te raken op het scherm om na het ingeven van hun telefoonnummer een wagen te kunnen bestellen. Het scherm antwoordt onmiddellijk hoe lang de wachttijd zal bedragen en meldt de nummerplaat van het beschikbare voertuig. Personen die geen telefoon bezitten, kunnen hun familie bellen door via gezichtsherkenning vooraf ingestelde contacten te verwittigen. De opgeroepen personen krijgen de locatie van de oproeper. Tientallen dergelijke hokjes zijn reeds beschikbaar op drukke wegen. Tegen eind dit jaar zouden het er 500 moeten zijn en 1.000 tegen 2025. Slimme technologie voor bejaarden is geen toekomstmuziek meer in Shanghai.
Bronnen: Peoples Daily, China Daily, Global Times
