Zicht op Suzhoukreek
Sjanghai omhelst een gebied van 6.300 km² met in totaal 17 miljoen inwoners waarvan 4,3 miljoen migranten die meestal leven in een U-vormige gordel rond de rand van de stadskern. 7 miljoen residenten wonen in de agglomeratie; 5,6 miljoen in de aanpalende districten en 3,6 miljoen in verder afgelegen rurale periferie. Sinds 1992 groeit de economie met meer dan 10 pct , het Bruto Regionaal Product (BRP) lag in 2005 al 75 % hoger dan in 2000 en de financiële ontvangsten nog hoger. Met slechts ruim één procent van ’s lands bevolking verwezenlijkt Sjanghai 13 % van China’s inkomen. Het aandeel van de industrie in het BRP ligt met 48 % iets onder de 50 % van de diensten sector, terwijl het aandeel van de landbouw nog geen percent bedraagt. Van de 350 miljard yuan die in 2005 door de stad geïnvesteerd werden, gingen echter 245 miljard naar de diensten. De staatsector neemt 57 % in van het BRP, de niet-publieke sector 42 % waarvan de privésector 16 % uitmaakt. In de nijverheid is de zware nijverheid veruit dominant vergeleken met de lichte nijverheid. Zes “peiler”-nijverheden vertegenwoordigen 70 % van het totaal: auto’s, staal, productie van werktuigen, elektronica en informatica, petrochemie en scheikunde, geneesmiddelen. Hightech producten schoten al op tot 28 % van de totale productie. In de dienstensector staan zes subsectoren in voor 40 % van het BRP: financiën, groot-en kleinhandel; vastgoed; transport, logistiek en post; informatica; catering. Eind 2005 telde Sjanghai 2.300 supermarkten en al 216 hypermarkten (voor ook niet dagelijkse huishoudgoederen), de helft meer dan gepland.
De goederen die de zeehaven transiteren, vormen bijna één vierde van China’s totaal. De haven behandelt bijna 2000 schepen per maand, waarvan de helft internationale schepen. Het is de grootste haven ter wereld, maar nog niet in containers (zie elders). 40 miljoen passagiers passeerden door de twee luchthavens: Pudong onthaalt internationale vluchten, Hongqiao binnenlandse vluchten. De stad heeft nu 560 km snelwegen; 940 buslijnen met een vloot van 18.200 bussen die dagelijks 12 miljoen personen vervoeren. Het metronet dat dagelijks anderhalf miljoen personen transporteert, wordt verder uitgebreid. Waar in 1994 nog geen verbindingen waren tussen Oost- en West Sjanghai, liggen nu vijf bruggen en vijf tunnels die een vlotte verbinding mogelijk maken. In Sjanghai werden tijdens de recentste vijftien jaar meer nieuwe wolkenkrabbers gebouwd als er staan in geheel New York en de laatste jaren lag de klemtoon op tientallen miljoenen m² energie-efficiënte gebouwen.
De stad spendeert nu 3 % van het BRP aan leefmilieu. De kwaliteit van water en lucht verbeterde duidelijk. 70 % van het afvalwater wordt behandeld en de stad kan 5400 ton huishoudelijk afval behandelen per dag. De stad heeft nu een groenoppervlakte van 37 %, weliswaar minder merkbaar in de oude stadskern.
Een inwoner van Sjanghai leeft gemiddeld tachtig jaar. Het gemiddelde inkomen van de stedelingen bedraagt 18.000 yuan, van de boeren 8.300 yuan. Voor beiden maakt het gedeelte dat aan voeding besteed wordt nog maar 36 % uit van het inkomen.
Een op vijf personen heeft een hogere opleiding genoten. De stad telt 479 research-instituten en 2,34 % van het BRP gaat naar onderzoek en ontwikkeling. Sjanghai heeft zestig hogescholen met een half miljoen studenten. 147.000 personen volgen volwassenenonderwijs. Elke dag verschijnen een twintigtal dagbladen en daarnaast nog een honderdtal andere periodieken. Er zijn tien miljoen vaste telefoons en het aantal mobiele telefoongebruikers steeg tot 14 miljoen.
Sjanghais strategie en plannen
Sjanghai is het centrum van de Yangtze-regio delta en bevindt zich centraal langs China’s kustlijn. Van 1949 tot 1978 was het de meest ontwikkelde industriële stad en droeg het 17 % bij van ’s lands BNP en 10 % van de nijverheidsproductie. Gedurende 30 jaar was Sjanghai echter verplicht om 87 % van haar financieel inkomen af te dragen aan de centrale regering. Eind van de tachtiger jaren zag de infrastructuur er beroerd uit en overgebruikt. De begroting vertoonde een deficit van 1988 tot 1990. In 1990 erkende de regering evenwel Pudong als speciale ontwikkelingszone met voorkeursbehandeling en nog belangrijker was de overeenkomst dat de stad voortaan 30 % van haar inkomsten mocht houden in plaats van 13 %. Zoals we in ons januarinummer van 1994 schreven, stelde Sjanghai zich toen als doel om zich uit te bouwen tot een internationaal economisch, financieel,- handels- en verschepingscentrum.
Wat na die start kwam, wordt goed samengevat door voormalig burgemeester Huang Ju: ” De eerste drie jaren hebben we wegen aangelegd en ook de twee eerste metrolijnen. Gedurende de tweede periode van drie jaar was het belangrijkste het bouwen van huizen. Dit bouwen heeft zes jaar na elkaar geduurd met 15 miljoen m² per jaar. Over een periode van tien jaar werd 120 miljoen m² residentiële ruimte afgewerkt, zodat de leefruimte per inwoner steeg van vier tot 12 m² in 2001. Volgens Huang is deze gigantische bouw zonder voorgaande en hij merkt op dat waar voordien bijna niemand eigenaar was van zijn woning, dit eigenaarschap op het einde van de jaren negentig veralgemeend was. Tijdens de derde periode van drie jaar lag de klemtoon op het leefmilieu waarbij een groenplan werd uitgewerkt dat vier miljoen m² nieuwe groenruimte voorzag, ook in het centrale gedeelte.” Voor wat de bekostiging van deze werken betreft, heeft Huang Ju ook een treffende samenvatting. “De eerste drie jaren gebruikten we het leasen van grond en daardoor kregen we het geld in handen van de vorige generatie. Van 1992 tot 2000 heeft Sjanghai enkel door het leasen van grond 100 miljard geïnvesteerd in infrastructuur. Tijdens de tweede periode van drie jaren gebruikten we de BOT-methode (waarbij de privé bouwt op vraag van de overheid en het werk nadien uitbaat om het op lange termijn terug over te dragen aan de overheid) en daarbij gebruikten we het geld van de toekomstige generatie. Vele tunnels, bruggen en autowegen hebben van deze methode geprofiteerd. Gedurende de derde periode hingen we voor de financiering af van de kapitaalmarkt en gebruikten we het geld van deze generatie.”
De stad verhuisde inmiddels 1500 ondernemingen -grotendeels van textiel- en andere lichte nijverheid- naar de rand of steden in de omgeving om plaats te maken voor de sectoren financies, vastgoed, verzekeringen en nijverheden gebaseerd op de kenniseconomie. Sinds 1999 werd de tertiaire sector in Sjanghai groter dan de industrie (over geheel het grondgebied), maar indien enkel de 600 km² van het stadscentrum in rekening wordt gebracht, bedraagt het percentage 75 % wat vergelijkbaar is met New York of Parijs aldus huidig burgemeester Han Zheng. Eigenlijk zou Sjanghai op termijn een gelijkaardige post-industriële rol willen vervullen ten aanzien van de Yangtzedelta als Hongkong doet voor de Parelrivierdelta, maar daarvoor is het nog te vroeg. Voor het lopende vijfjarenplan wil de burgemeester moderne diensten in de stedelijke agglomeratie en vooruitstrevende nijverheid in de randgebieden, bij voorkeur in speciale zones. Volgens Han blijven op het gebied van nijverheid vooral de sectoren staal, de productie van uitrustingsgoederen en de petrochemie belangrijk. Hij mikt op een jaarproductie van 2 miljoen auto’s. Zowel de westerse als de Chinese autoconstructeurs wedijveren momenteel om diverse ecologische automodellen te ontwikkelen. Sjanghais en China’s grootste staalfabriek Baosteel die een jaarproductie heeft van 20 miljoen ton is al een model qua schone productie met enerzijds ’s werelds tweede geringste energieconsumptie per ton staal en anderzijds met een water-recyclagegraad van 95,8 pct.
Behalve het stimuleren van de tertiaire sector en het aanmoedigen van nijverheid in speciaal daartoe bestemde zones (zie verder), blijft ook de infrastructuur verbeteren met een tweede en derde geplande landingsbaan voor de luchthaven van Pudong, zodat de metropool in 2010 80 miljoen passagiers aankan. Voor de tweede en derde fase van de Yanshan diepzeehaven zie elders. De maglevtrein wordt doorgetrokken van Pudongs luchthaven tot de Hongqiao luchthaven en uiteindelijk tot Hangzhou. Ook het het metronet in de stad wordt verder uitgebreid, evenals het net van autowegen naar andere steden binnen de Yangtze-regio. Om plaats te maken voor de expo moest de scheepswerf Jiangnan verhuizen naar het Changxing-eiland: dit wordt ’s werelds grootste scheepswerf waarbij de capaciteit van 800.000 ton doodgewicht opgetrokken wordt tot 4,5 miljoen ton in 2010. In de noorderbund komt dan weer een Internationale passagiersterminal voor oceaanschepen en luxejachts van 146.000 m² en een handelspark dat gericht is op Taiwanezen. Momenteel zijn er in Sjanghai al meer dan 6000 Taiwanese investeringsprojecten met een globaal gecontracteerd bedrag van 16.000 miljard $. De Parelrivierdelta verliest de laatste vijf jaren beduidend Taiwanese initiatieven ten voordele van de Yangtzedelta.
Vijfjarenplan
Meer uitleg over de huidige en toekomstige strategie vinden we in het elfde vijfjarenplan van Sjanghai: vooral de nadruk op de kennismaatschappij, een groen en sociaal Sjanghai en de verlevendiging van de randgemeenten valt op. Om wetenschap en technologie te stimuleren wordt gestreefd naar vijftig laboratoria en engineering centra die kunnen wedijveren op nationaal niveau. Vooral op de vlakken informatietechnologie, biogeneeskunde, moderne uitrusting, transport en energie zal wetenschappelijk onderzoek worden verricht. Grote industriële groepen worden verwacht 5 % van hun inkomen te investeren in onderzoek en ontwikkeling. Starters worden geholpen door belastingvoordelen en ook een integratie van industrie, onderwijs en onderzoek wordt nagestreefd. Tegen 2010 wil de stad veertig gespecialiseerde musea en tweehonderd plaatsen om het publiek kennis te laten maken met het onderwijs van wetenschappen. Dan moeten er 45 onderzoekers zijn per 10.000 inwoners. Uiteraard doet de stad ook alles om haar infrastructuur qua informatica-, telecommunicatie- en digitale televisie te verbeteren en te integreren met nadruk op netwerkveiligheid.
Wat het accent op een groen Sjanghai betreft, wordt de vervuilde buurt van de Suzhoukreek in een derde fase verder opgeschoond. Tijdens de tweede fase werd het lozen door zeshonderd instellingen (bv. kippenkwekerijen) in de kreek gestopt. De kost van het totale project wordt op 2,4 miljard $ geraamd. De geurhinder is al minder manifest in de buurt die al voorbereid wordt voor watertoerisme, maar het karwei is nog niet af want tegen 2010 moeten terug vissen zwemmen in het water. Het afwateringssysteem zal eveneens nog worden uitgebreid, met klemtoon op besparing van water (doel: 16 % minder), nu meer naar de randgebieden toe. Qua luchtvervuiling is de norm om de emissie van zwaveldioxide die al met meer dan de helft afnam, nog verder met 35 % te verminderen vergeleken met de cijfers uit het tiende vijfjarenplan. Ook het systeem van afvalophaling en -verwerking wordt vervolmaakt vooral in de randgebieden. Ecologische landbouw wordt gepromoot en het Chongming-eiland wordt heraangelegd tot een ecologisch gebied waar geen pesticiden wordt gebruikt, bioboerderijen legio zijn, waar moeras-en vogelgebieden beschermd worden, energie wordt opgewekt met zonne-en windenergie en ook aan ecotoerisme wordt gedaan…Voor de stadsbewoners in het centrum zullen verder 4 miljoen m² verouderde maar waardevolle huizen worden gerenoveerd en gemoderniseerd.
China zou geen socialistisch land zijn zonder klemtoon op het sociale en het participatieve. Het doel is dat tegen 2010 98 % van de bevolking gedekt is door de sociale zekerheid. Ook 3,5 miljoen migranten moeten trouwens worden gedekt. Binnen vijf jaar worden 30.000 nieuwe sociale werkers gepland en 300.000 bijkomende vrijwilligers. 4 % van het BNP wordt uitgetrokken voor onderwijs. Bij het verbeteren van het onderwijs onthouden we de wil om excellente onderwijzers naar de randgebieden te sturen; meer toelagen zullen uitgetrokken worden voor studenten uit arme milieus; de stad honderd modelscholen beoogt voor beroepsonderwijs en dat één miljoen werklozen en personen uit de randgebieden zullen worden opgeleid. Qua gezondheid valt een opwaardering van het systeem in de randgebieden op, vooral met het verbeteren van de gezondheidscentra per wijk. Het aantal algemene praktijk-dokters zal worden verdubbeld. De stad beoogt dertig gespecialiseerde ziekenhuizen die aan de spits in Azië staan. 100.000 verzorgbedden worden gepland voor senioren. Ook in cultuur en sport bemerken we nu de stad een aantal kwaliteitsvolle faciliteiten heeft in het centrum, dat meer geld zal worden uitgetrokken voor bibliotheken, culturele centra en sportinfrastructuur in de suburbane gebieden.
De metropool zal directe verkiezingen organiseren voor de buurtkomitees die tegen 2010 voor 85 % rechtstreeks zullen gekozen. Tenslotte zal het bestuur met zijn twee niveaus van bestuur (stad en district), drie niveaus van administratie (plus buurt/wijk) en vier niveaus van netwerken worden versterkt. Niet alleen openbaarheid van bestuur en e-government en e-communities zijn daarbij aan de orde. Er zal worden naar gestreefd dat 80 % van de administratieve papieren in één bezoek aan het wijkcentrum wordt afgeleverd. Daartoe wordt het stadsbestuur gebaseerd op een gridmodel waarvan de laagste eenheid een wijkgrid is van 10.000 m². De districten besturen het systeem, maar wanneer er een lek, verzakking of ontploffing is in een straat, rukt de nooddienst van het betrokken grid, die beschikt over een complete databank van zijn gebied, onmiddellijk uit en roept eventueel de betrokken tweede lijn ter hulp.
Districten en zones
In het oude stadscentrum van Sjanghai onderscheiden we drie districten: er is vooreerst het Huangpu district in het midden van de stad dat het “Central Business District” is met de statige Bund en de winkelstraat Nanjinglu. Al in 1985 was een derde van de gebouwen er voor niet-huisvestingsgebruik. Luwan ligt in Zuid-Sjanghai en was tijdens de vorige eeuw het gebied met de Franse concessies: ook in 1985 overtrof villa- en huisvesting van hoge kwaliteit deze in de twee andere districten. Nu nog is kleinhandel de basis van Luwans economie. Het district Yangpu in het Noordoostelijk stadsdeel is traditioneel de industriële zone bij uitstek: in 1964 realiseerde ze een derde van het stedelijke inkomen en zelfs nog 26 % in 1985. Nadat de stadsoverheid opteerde voor minder vervuilende nijverheden ten voordele van meer diensten, hebben de drie gebieden elk een gedaanteverwisseling ondergaan. In Huangpu is de bouwoppervlakte met de helft verhoogd evenals de bevolkingsdichtheid die de hoogste blijft in de drie gebieden. Nieuwe gebouwen voor niet-residentieel gebruik namen drie maal zo snel toe als deze voor huisvesting. De gemiddelde huisvestingsoppervlakte is lager dan in de andere districten, niet in het minst omdat de grondoppervlakte er het duurst is. In Luwan daalde de bevolking met een vierde en verhoogde de bebouwde oppervlakte met de helft: minder inwoners kregen meer leefruimte. De totale kantooroppervlakte was in 2000 echter zesmaal maal groter dan in 1985; de handelsoppervlakte nam driemaal toe: de toename in niet residentiële gebouwen was er het grootst. Villas en appartementen namen toe met 33 en 57 %; fabrieksgebouwen verminderden met 27 %. Het autoverkeer in de elegante wijk is tijdens het spitsuur echter verschrikkelijk. Yangpu wordt een woongebied voor personen met een gemiddeld inkomen die overkomen uit Luwan en Huangpu. Woonoppervlakte vermeerderde met 150 pct, sloppen verminderden met 75 % en de woonoppervlakte per persoon verdubbelde eveneens. Hoewel kantoren en winkels er ook toenamen, zijn er toch minder van vergeleken met de twee andere districten. Toch telt Yangpu nog meer fabrieken dan de twee andere districten samen. Migranten wonen ook in Yangpu en meer naar het noorden toe.
Pudong
De speciale zone Pudong heeft haar stoutmoedige plannen waarover we schreven in 1994 volledig waargemaakt. De economische productie die in 1990 maar zes miljard yuan was, bedroeg in 2005 al 210 miljard yuan, waarvan iets meer in de secundaire sector dan in de tertiaire. Buitenlandse investeerders van bijna honderd landen investeerden voor 30 miljard $ in 13.400 projecten, terwijl ook 9300 Chinese bedrijven er investeerden. Dat Pudong niet alleen een bos van wolkenkrabbers is, wordt onder meer bewezen door een nieuw park van honderd ha dat tegen 2009 drie maal zo groot moet zijn. In de toekomst wordt Pudong het eerste stadsdistrict waar het bestuur experimenteert met een pilootproject van administratieve vereenvoudiging. Daarbij zijn toelatingen, controles en supervisie multidisciplinair over verschillende diensten ( bv: bouw-, brand, uitbatings- en- milieuvergunning…in één)
Wat is er van de speciale subzones terechtgekomen die in 1994 in het vooruitzicht werden gesteld? Lujiazhui is de financiële zone met de Oriental Pearl Tower en de Jin Mao-toren aan de overkant van de Bund. Eind 2005 opereerden er 360 Chinese en buitenlandse financiële instellingen. De bezetting van de kantoorgebouwen bedraagt volgens officiële cijfers 92 %. In de Waigaoqiao vrijhandelszone waren eind 2001 al meer dan 5000 projecten goedgekeurd. De haven heeft er gedurende 2005 106 miljoen ton cargo verhandeld en 12 miljoen TEU-containers. Tijdens dat jaar bedroeg het inkomen voor de logistiek al 131 miljard yuan. Wat Jinqiao exportzone betreft, vertegenwoordigen elektronica en informatica, auto’s en componenten het leeuwenaandeel. In het Zhangjiang high-techpark hadden eind 2005 58 research- en ontwikkelinginstellingen een stek en 242 high-techondernemingen. Dit wetenschapspark staat samen met Zhongguancun uit Peking aan de technologische top landelijk en beoogt tegen 2010 dito internationale status vooral betreffende halfgeleiders, software en biotech. In het park werken 40.000 vorsers, waarvan 3500 personen die teruggekeerden uit het buitenland. Alleen het telecombedrijf ZTE heeft al 3000 werknemers in de Zhangjiangzone, waarin voorts ook chips geproduceerd worden door het Taiwanese SMIC. Verder zijn er de “oude” speciale zones: de Caohejing hi-tech zone had in 2005 al meer dan 1700 ondernemingen, waarvan 450 met buitenlandse investeringen en de Minhang zone trok (tot 2001) 151 buitenlandse ondernemingen aan, schiep 40.000 banen en realiseerde een productie van 17 miljard yuan in 2001.
Toekomst
De stad wil een aantal speciale nijverheidszones aanleggen of afwerken buiten het stadscentrum. Voor de chemie bestaat een 50 km² groot chemisch nijverheidspark in de Hangzhoubaai dat een zone van wereldklasse wil worden. In dit chemiepark waarin Bayer, Degussa en BASF een vestiging hebben, is het paradepaardje een 900.000 ton/jaar etyleenkraker -joint venture tussen BP en Sinopec- die milieuvervuilende nafta kraakt in bruikbare chemische materialen en producten. Meer krakers zullen volgen. De zone beantwoordt aan strenge milieunormen en het gebruikte water wordt volledig gerecycleerd . Het Franse Suez mag gedurende vijftig jaar Sjanghais afvalwater behandelen en het bouwde in de zone een labo dat wil dienen als voorbeeld voor China’s chemische bedrijven die voor bijna de helft een bedreiging vormen voor hun milieu en die voorts voor 80 pct liggen ofwel in de bebouwde kom of in de buurt van waterlopen. Een ander Suezfiliaal mag er gedurende dertig jaar een hightech-installatie uitbaten die vaste chemische afvalstoffen uit de zone verbrandt. Een drietal westerse bedrijven waaronder “L’air liquide” runnen er een zogeheten “boerderij” van opslagtanks die gassen aanvoert en gasemissies controleert.
Voor de sectoren uitrusting/outillage en logistiek wordt voorts op weg naar de Yanshan-diepzeehaven in Lingang een speciale zone van 300 km² gepland. Die zone voor 800.000 personen bevindt zich rond een kunstmatig meer van 5 km² en heeft op haar beurt vijf subzones waarvan de centrale zone rond het meer voor huisvesting bestemd is. De investeringskost voor de stad bedraagt 3,6 miljard €. Grote ondernemingen als Siemens, COSCO, China Shipping, MAERSK hebben er al voor 10 miljard yuan contracten ondertekend. Ook enkele hogescholen en afdelingen i.v.m. zeestudies en visserij zullen naar Lingang verhuizen zodat er op 2 jaar tijd 35.000 studenten zullen zijn. Voorts plant Sjanghai ook nog één speciale zone voor staal in het noordelijke district Baosteel; een speciale zone in Anting rond auto’s, -onderdelen en dito onderzoek; de speciale scheepsbouwzone op Changxing (zie hoger)… Alle zones hebben innovatie, duurzame ontwikkeling en klemtoon op het ecologische als leiddraad.
Naar de toekomst toe wil Sjanghai tenslotte in de randgebieden een negental nieuwe steden scheppen voor een half miljoen bewoners en dit met buitenlandse hulp. In Anting dat al de VW-fabriek in de nabijheid heeft en het Formule 1 circuit, wordt met de hulp van het Duits architectenbureau Speer (jawel, familie van…) een Duitse stad gepland van 50.000 personen met zoals vermeld nadruk op auto’s. Wie zich meer thuisvoelt in Britse sfeer zal terecht kunnen in Songjiang die een Engelse stad wordt met Britse huizen, rode telefoonhokjes en pubs. De Zweden mogen hun architecten de vrije loop laten voor de realisatie van een Zweedse stad met een 50.000 inwoners in Luodian en dit met de klemtoon op het ecologische. De Nederlanders bouwen een havendorp bij Gaoqiao met kanalen en windmolens. De Italianen onder leiding van Gregotti, zijn aan de beurt in Pujiang en opteren voor een rechthoekige synthese van een Italiaanse stad met deze van een oud-Chinese stad. Fengcheng wordt een Spaans dorp, de Amerikanen mogen Fenjing aanpakken en op het ecologische eiland Chongming wordt Buzhen, een dito stad gepland met medewerking van Australiërs en Nieuw-Zeelanders. Zowaar werd in Zhujiajiao een nieuwe Chinese stad voorzien.
Expo 2010: Betere stad, betere wereld
Van 1 mei 2010 tot 31 oktober grijpt te Sjanghai de wereldtentoonstelling plaats. Alles zal trouwens in het werk worden gesteld om deze gebeurtenis tot een succes te maken die de alomvattende ontwikkeling van Sjanghai moet illustreren. De metropool wil niet alleen bewijzen dat China een oude cultuur heeft, maar ook dat het aan de spits staat qua moderne evoluties. Het thema van de expo is immers ” Betere stad, betere wereld”. 70 miljoen bezoekers worden verwacht, waarvan de helft uit de omliggende provincies van de Yangtze delta. De expo wordt gehouden op een oppervlakte van meer dan 5 km² langs de twee zijden van de Huangpurivier tussen de Nanpu-brug en de Lupu-brug. De toegang is betalend is voor het omheinde gedeelte van 3,22 km².
Voor de expo moesten een scheepswerf, een textiel- en een staalfabriek verhuizen, evenals 10.000 families die al een nieuwe huisvesting kregen. Vele gedeelten van de fabrieken zullen geconverteerd en hergebruikt worden voor de expo. Dit varieert van ruimte voor paviljoenen, over logistieke ruimte, administratieburelen tot musea en zelfs een theater in het geval van de staalfabriek . Het weerspiegelt al één van de drie basisfilosofieën van de expo: vooreerst de harmonie tussen verleden, heden en toekomst; vervolgens de harmonie tussen mens en natuur en tenslotte de harmonie tussen de mensen. Het oorspronkelijke algemene plan van het Duitse bureau Speer (dat ook al het algemene plan ontwierp voor de zone van de Olympische Spelen in Peking ) werd ondertussen door de bouwheer aangepast. Een derde van de gebouwen zouden blijven voor gebruik na de wereldtentoonstelling, bv. voor het organiseren van congressen.
Naar verwachting zullen 200 landen en internationale instellingen meedoen, 130 zegden al vast toe waaronder België. Het hoofdthema werd opgesplitst in vijf subthema’s, namelijk de versmelting van culturen in de stad, de voorspoed van de stadseconomie, wetenschaps- en technologische innovatie, de stedelijke buurtgemeenschappen, de interactie tussen stad en platteland. De totale kost zou 20 miljard yuan bedragen waarvan tickets en sponsoring voor de helft zouden instaan. We hebben het dan nog niet over de kosten voor het metronet dat enkele jaren geleden met vier metrolijnen 100 km bedroeg en dat tegen 2010 14 lijnen voor 400 km zal omvatten.
In het gedeelte op Pudong komt benoorden tegen de rivier een park dat ook na de expo behouden blijft als groene stadslong. Bezuiden het park worden de landen- en thematische paviljoenen en een spektakelcentrum gepland. Benoorden de rivier liggen de ondernemingspaviljoenen en het expomuseum. Het Chinapaviljoen wordt mede ontworpen door een Belgisch architectenbureau. Op een zone van 12 ha zullen twintig tot dertig steden worden geselecteerd en te kijk gesteld op hun beste projecten van besparing, recyclage en hergebruik. De gebruikte materialen tot en met het materiaal voor de wegen heet ecologisch verantwoord te zijn. 400.000 à 500.000 m² ondergrondse ruimte is eveneens voorzien. Het is een aparte opdracht om elke dag 400.000 bezoekers via acht ingangen op de grond en vier via het water toegang te verstrekken zodat een bezoeker nooit langer dan een half uur hoeft in de rij te staan. Elke dag zal 1000 ton voeding moeten verstrekt op de site en 180 ton afval afgevoerd. Er komen 4500 vaste toiletten en 1650 mobiele. Tegen 2010 voorziet Sjanghai een stadswijd draadloos internet. Tegen dan zal het ook mogelijk zijn voor de internauten om de expo-site en -paviljoenen in virtuele realiteit te bezoeken. Momenteel is de exporuimte in volle reële opbouw. Sjanghai verwacht u in 2010: dan kunt u zelf oordelen op welk been Sjanghai het best danst: dat van ontwikkelingsland, imago wat het zich nog graag aanmeet of dat van geavanceerd/progressieve stad wat alleszins het opzet is.
Jan Jonckheere
Selecte bibliografie
2006 Shanghai Basic Facts, Shanghai Municipal Information Office, China Intercontinental Press, mei 2006
Huang Ju Discusses Shanghai’s Development, FBIS-2001-1015,15-10-2001,Wen Wei Po
China Daily, Mayor’s view: Shanghai by 2020, 21-06-2005,
Tian Xiuzhen, China Daily, North Bund named as next Pudong, 14-01-2003
Outline of the Eleventh Five-Year Plan for National Economic and Social Development in Shanghai, http://www.sh.gov.cn/images/shiyiwu/english.pdf
Uneven development among Shanghai’s three urban districts, In Restructuring the Chinese City, 2005, Ma & Wu (eds.) by Routledge, Tingwei Zhang, Ph.D.
Shanghai – From Development To Knowledge City , Jon Sigurdson, Working Paper 217, augustus 2005
Clean-up opens multibillion dollar market to environmental firms, SCMP, 20-07-2006
http://www.expo2010china.com/expo/expoenglish/index.html
http://www.unescap.org/drpad/publication/integra/modalities/china/4ch000ct.htm
http://www.urbanmag.com.au/articles_july_09.php
http://www.sinocities.net/?p=41
Videos
Zie videoreeks van CCTV over Shanghai op http://www.cctv.com/program/aroundchina/04/04/index.shtml
