In Shenzhen heeft de lokale overheid een brochure uitgegeven, een gids voor het voorkomen en bestraffen van seksuele intimidatie op scholen, bedrijven en overheidsinstellingen.
De autoriteiten zijn trots op het document dat volgens hen een primeur is voor China. Redacteurs van Sixth Tone hebben het doorgenomen. Dit stuk is vooral op hun lezing gebaseerd, aangevuld met artikelen hierover op CGTN en China Daily.
Eenvormige richtlijnen
Maar liefst negen overheidsdepartementen van de snelgroeiende stad met zijn 13 miljoen inwoners hebben de tekst mee opgesteld, onder andere de dienst openbare veiligheid, het onderwijsbureau en de vrouwenfederatie. De gids bevat eenvormige richtlijnen voor het beleid inzake seksuele intimidatie op scholen en werkplekken.
Duidelijke definities
Het definieert drie specifieke vormen van intimidatie: gedrag met daden, teksten of beelden die seksueel van aard zijn, gedrag dat ongevraagd en ongewenst is, en intimiderend gedrag tegenover personen waardoor die zich ongemakkelijk of bedreigd voelen. Te denken valt hier aan een onveilige werkomgeving, door pesten bijvoorbeeld.
Sancties
Ook in het nieuwe burgerlijk wetboek van China (2020) zijn verbodsbepalingen van seksuele intimidatie op scholen, bedrijven en overheidsinstellingen opgenomen. Straffen worden daar echter niet duidelijk in besproken. De brochure waar Shenzhen mee komt vult deze lacune op. Ze geeft aan welke specifieke consequenties welke vormen van gedrag zullen hebben. De zwaarte is uiteraard afhankelijk van de ernst van de feiten en gaat van excuses aanbieden, over degradatie of waarschuwing, tot ontslag en plaatsing op een zwarte lijst.
Bericht aan politie en burgers
In de tekst staat uitdrukkelijk dat de politie niet mag aarzelen om klachten over seksuele intimidatie ernstig te nemen. Verder moeten er waarschuwingsborden tegen dit soort wangedrag komen in openbare ruimtes (winkelcentra, theaters, filmzalen) en op het openbaar vervoer.
Instemming
Het document uit Shenzhen citeert met instemming een hogere instelling, de Nationale Werkgroep voor Kinderen en Vrouwen. Liu Cheng, een expert van de werkgroep die valt onder de regeringsbevoegdheid heeft verklaard: ‘seksuele intimidatie moet niet alleen met terugwerkende kracht worden bestraft, maar ook proactief worden voorkomen’. Ook Qi Jianjian, hoogleraar rechten en lid van de Chinese Academie voor Sociale Wetenschappen, heeft met instemming gereageerd. Volgens deze professor is de gids een welkome aanvulling bij de huidige Chinese wet- en regelgeving op het gebied van seksuele intimidatie. Volgens juristen is het vooral nuttig dat de politie hiermee een aanmoediging krijgt en duidelijke aanwijzingen die de ordehandhavers in staat zullen stellen correct op te treden. Die klaarheid was er niet en dat gaf aanleiding tot een laksheid waar nu geen excuus meer voor is. Daarbij komt er ook een verplichting voor bedrijven om een mechanisme tegen seksuele intimidatie op te zetten, die een wettelijke verantwoordelijkheid meebrengt.
Shenzhen in de voorhoede
Shenzhen speelt een voorhoederol bij het ontwikkelen van progressief beleid rond gender. Sprekende voorbeelden hiervan zijn het weren van seksistische advertenties die vrouwen tot object maken of hen als ondergeschikt aan mannen afbeelden (2021), de oprichting van een stedelijke administratie voor het streven naar gendergelijkheid (2019), ook al om kwesties aan te pakken die nationaal te weinig aandacht kregen.
Nationaal fenomeen
In heel China is er echter toenemende aandacht voor seksuele intimidatie en geweld tegen vrouwen. De overheid voert geleidelijk nieuwe wetten en beleidsmaatregelen in tegen wantoestanden op dat gebied. In 2018 heeft het Hooggerechtshof verklaard dat seksuele intimidatie gerechtelijk kan worden vervolgd. In juli 2020 volgde een eerste definitief bekrachtigde uitspraak in een rechtszaak tegen seksuele intimidatie op de werkvloer, in Chengdu, de hoofdstad van Sichuan. Shenzhen toont verder de weg.
Sixth Tone, CGTN, China Daily
