De stad Shenzhen heeft als eerste in China wetgeving ingevoerd over het ‘recht op sterven’. Het gaat enkel om het weigeren van bepaalde medische behandelingen in sommige omstandigheden, niet over actieve euthanasie.
Als belangrijkste Speciale Economische Zone heeft Shenzhen op een aantal gebieden de mogelijkheid wetgeving uit te vaardigen die verder gaat dan de nationale wetgeving. Dat vertaalt zich nu in pilot wetgeving rond het levenseinde, waarvan Shenzhen de primeur heeft.
Volgens de recent herziene medische regels van Shenzhen mag een hospitaal geen reanimatie toepassen op een terminaal zieke patiënt die de wil heeft uitgedrukt dat er ‘geen onnodige reanimatie’ plaatsvindt. Het hospitaal moet die persoon in vrede laten sterven. Het gaat verder nog over ’traumatische reddingsmethodes zoals intubatie en CPR, middelen om het leven kunstmatig te verlengen, of het blijven verderzetten van behandelingen tegen een terminale ongeneeslijke kwaal’.
De regels gelden voor hospitalen, niet voor rusthuizen.
De nieuwe regelgeving voorziet nog niet in het recht op euthanasie. Ze is op de eerste plaats bedoeld voor palliatieve patiënten. Die zijn in principe ongeneeslijk en terminaal. Minstens twee dokters moeten de palliatieve status bevestigen. In geen geval mag een hospitaal een levensreddende behandeling niet doen of stopzetten zolang er nog enige hoop op herstel bestaat, bijvoorbeeld in het geval van hartinfarct, hersenbloeding of tumoren.
Vanaf 1 januari 2023 wordt een ‘recht om te sterven’ document ingevoerd dat een persoon op voorhand bewust en bij zijn volle verstand ondertekent, en dat vermeldt welke medische zorgen hij of zij nog wil of niet meer wil in de terminale fase van een ongeneeslijke ziekte. De ondertekening gebeurt in het bijzijn van twee getuigen andere dan medisch personeel. De patiënt kan op elk moment de verklaring herroepen.
Primeur of toch niet helemaal?
De procedure voor het recht op sterven bestaat buiten Shenzhen nog nergens op het Chinese vasteland, maar wel al in Hongkong en op Taiwan.
Waarnemers spreken van een belangrijke doorbraak in de Chinese medische wetgeving en een sterke promotie voor het concept van waardig sterven. Tot nu toe stonden terminale ongeneeslijke zieken en hun familie soms voor een dilemma: gaat reanimatie niet nog extra lijden veroorzaken?
Alhoewel nu voor het eerst praktische regelgeving op waardig sterven wordt uitgevaardigd in Shenzhen voorzien artikels 130 en 1002 van het nationale burgerlijk wetboek in abstracte termen al in het recht om te sterven.
Volgens de Xiaoxiang Morning Herald waren er ondanks het ontbreken van regelgeving toch al eerdere gevallen waarbij patiënten verklaringen ondertekenden om waardig te kunnen sterven, onder meer in de provincie Jiangsu.
Ook in Beijing zouden al 60.000 mensen een wilsbeschikking over hun levenseinde ondertekend hebben zonder dat er echte regels bestaan.
De nieuwe regelgeving op het recht om te sterven wordt over het algemeen positief onthaald op het Chinese internet. Maar toch zijn er nogal wat kritische stemmen die vrezen dat kwaadwillige personen er voordeel zouden kunnen uit halen. Op Weibo werd het onderwerp 120 miljoen keer bekeken.
Bronnen: Global Times, Caixin
