De jarenlange verspreiding van racistische vooroordelen is een beproefd middel om de bevolking een koude oorlog en vervolgens een moorddadig gewapend conflict te laten accepteren of toejuichen. Volgens Fiona Sim is het racistische ideeëngoed over ‘de Chinezen’, de sinofobie, smeerolie voor de huidige koude oorlog tegen China die, als het van sommige machthebbers afhangt, moet leiden tot een ‘echte oorlog’.
Het onderstaande artikel van Fiona Sim , een politiek commentator uit Londen, verscheen in The Morning Star ter gelegenheid van de Internationale Dag voor de Bestrijding van het Racisme. DeWereldMorgen heeft een vertaling laten maken. Wij nemen het stuk als opinie over.
Sinofobie is smeerolie voor oorlog (OPINIE)
Fiona Sim
Er wordt vaak gezegd dat als we iets een naam toekennen, we het macht geven. We hebben 21 maart tot Internationale VN-dag van de strijd tegen rassendiscriminatie uitgeroepen. Nu is het tijd om de strijd tegen de sinofobie aan te kondigen, want dat is één van de meest verraderlijke plagen van onze tijd.
Anti-Chinees racisme is in de reguliere media doorgesijpeld. Verhalen over Chinese spionnen en Chinees bedrog zijn net zo gewoon geworden als de dagelijkse weersvoorspelling. De opkomst van China als mondiale economische grootmacht en uitdager van de westerse kapitalistische hegemonie heeft geleid tot een ‘nieuwe koude oorlog’. Terzelfdertijd is de opkomst van sinofobie wereldwijd toegenomen, iets waarop zelfs de Maleisische premier Anwar Ibrahim heeft gewezen.
Vooral in de begindagen van de Covid-19-pandemie manifesteerde sinofobie zich als de beschuldiging dat China het virus als bio-wapen had geproduceerd en als de wereldwijde ontmenselijking van ‘de Chinezen’ tot verspreiders van ziekten. Het was rond dezelfde tijd dat het aantal gemelde haatmisdrijven tegenover Aziatische gemeenschappen als een raket omhoogschoot.
‘Stop Asian Hate’ groeide uit tot een krachtige slagzin waarmee men het bewustzijn wilde vergroten dat er een golf van haat tegen gemeenschappen uit Oost- en Zuidoost-Azië was ontstaan. In de VS was die slogan duidelijk: daar worden Aziatische Amerikanen gezien als mensen afkomstig van Oost- en Zuidoost-Azië. De Britten konden ‘Stop Asian Hate’ moeilijker begrijpen. Daar verwijst Aziatisch gewoonlijk naar Zuid-Azië. In Groot-Brittannië bestaat de neiging om iedereen van Oost-Aziatische herkomst ‘Chinees’ te noemen.
In beide contexten was ‘Stop Asian Hate’ echter een handige manier om de sinofobe wortels van de golf van haat te verhullen: het feit dat Oost- en Zuidoost-Aziaten het doelwit vormden omdat werd aangenomen dat ze Chinees waren of verwant aan China, en niet alleen omdat ze Aziatisch waren.
Je zou nog kunnen stellen dat de impact van de Stop Asian Hate-beweging de grotere zichtbaarheid is van de problemen waarmee gemeenschappen in Oost- en Zuidoost-Azië in aanraking komen. De proliferatie van haatmisdrijven in de VS trok bijvoorbeeld al snel de aandacht van het Amerikaanse Congres. De regering-Biden heeft de Covid-19 Hate Crimes Act ondertekend, bedoeld om anti-Aziatische haat aan te pakken. Maar sinds de ondertekening van deze wet hebben de VS hun beleid van discriminatie van de Chinees-Amerikaanse diaspora en Chinese immigranten alleen maar opgevoerd. In 2022 kregen 1.764 Chinese wetenschappers geen visum voor de VS omdat ze aan een Chinese universiteit hadden gestudeerd – een presidentiële richtlijn uit het Trump-tijdperk die Biden had behouden.
Anti-Chinese discriminatie
In 33 staten van de VS heeft men wetten aangenomen om Chinese staatsburgers te verbieden landbouwgrond of privé-eigendom te kopen. Uit een nieuwe peiling bleek zelfs dat vorig jaar in de VS een derde van de mensen afkomstig uit Azië of landen aan de Stille Oceaan het slachtoffer is geweest van racisme.
De stap van de VS om TikTok te verbieden en de druk op Groot-Brittannië om hetzelfde te doen, onder het voorwendsel dat China de nationale veiligheid bedreigt, heeft de anti-Chinese hysterie alleen maar aangewakkerd. Net als de framing van China als verantwoordelijke voor Covid-19 resulteerde dit verbod in het tot zondebok maken van Oost- en Zuidoost-Aziaten. Het lijkt onvermijdelijk dat dit de vijandige sfeer tegenover iedereen die als Chinees wordt gezien alleen maar zal vergroten. Het Chinese volk is niet hetzelfde als de staat China en mensen zouden niet moeten worden ontmoedigd om dat onderscheid te zien.
Beweren dat racisme een probleem is van de omgang tussen personen is duidelijk een beperkte voorstelling van zaken. Politici die de mensen vertellen dat ze geen sinofobe haatmisdrijven mogen plegen, maken zich belachelijk als ze in één adem een beleid aannemen dat de angst voor China en alles wat Chinees is aanwakkeren.
Politici herleiden sinofoob racisme tot losse incidenten van discriminatie en criminaliteit, Volgens het liberale discours kan men deze voorkomen door bewustmaking, het ontkrachten van vooroordelen en meer gelijkheid. Tegelijkertijd verhullen ze de geopolitieke oorsprong van de sinofobie.
Verband met imperialisme
In werkelijkheid zijn sinofobie en imperialisme met elkaar verweven. Vanaf de tijd van de Opiumoorlogen tot die van de Chinese Exclusion Act is sinofobie het wapen bij uitstek geweest om angst voor het ‘Gele Gevaar’ te zaaien in tijden van politieke instabiliteit en onzekerheid.
Het ‘Gele Gevaar’ heeft de massa een gemakkelijk doelwit geboden om hun frustraties te richten op een identificeerbare groep en weg van het falen van de overheid. Nu men in de moderne tijd China tot het ‘Gele Gevaar’ bombardeert krijgen de mensen niet de kans om de opkomst van China te zien als iets dat, nuchter bekeken, goed is voor de wereld. Het is een rechtvaardiging voor het streven om de imperialistische hegemonie blijvend in handen van het Westen te laten.
Zowel links als rechts zijn verantwoordelijk voor het voeden van de morele paniek over de Chinezen. Of het nu extreemrechtse ideologen zoals Laurence Fox zijn die erover zeuren dat Biden ‘Chinees geld’ aanneemt of Labour-parlementsleden die de angst voor Chinese spionnen en in China gemaakte CCTV-camera’s (die zogenaamde nationale veiligheid bedreigen), aanwakkeren: het schrikbeeld van sinofobie blijft de Britse politiek achtervolgen.
De aanvallen op China hangen samen met de toename van aanvallen op mensen van Oost- en Zuidoost-Aziatische herkomst. Je hoeft alleen maar te kijken naar de epidemie van anti-Chinese pogroms in Zuidoost-Azië in de twintigste eeuw om een voorbeeld te vinden van hoe door het imperialisme aangewakkerde sinofobie de meest verwoestende en in sommige gevallen zelfs dodelijke gevolgen kan hebben.
De meest effectieve manier om sinofobie te bestrijden is dus deze te analyseren vanuit het geopolitieke oogpunt van de imperialistische hegemonie. We moeten ons verzetten tegen de nieuwe koude oorlog tegen China en verder kijken dan wat het politieke theater te zien geeft. We moeten de logica van het anti-Chinese sentiment ontleden en strijden tegen narratieven die scheuren proberen te veroorzaken in de relatie tussen China en de rest van het mondiale Zuiden.
Om sinofobie te verslaan, moeten we vragen stellen bij wat westerse centra van kennisproductie opdissen en ingaan tegen de manier waarop China in het publieke bewustzijn wordt geconstrueerd als de eeuwige schurk.
Verder lezen en kijken
Specter of Dr Fu Manchu still influences UK’s modern Sinophobia
VIDEO
Standing Up to Sinophobia – from Fu Manchu to Bat Soup! Een conferentie over sinofobie georganiseerd door SACU, de Society for Anglo-Chinese Understanding, de Brits-Chinese vriendschapsvereniging.
