Twee recente maatregelen tonen hoe China wil beletten dat financiële markten de reële economie ontwrichten. De wisselkoers en de kleine aandeelhouders worden beschermd tegen speculanten.
Het wordt moeilijker voor miljardairs of miljonairs om snelle winst te maken door aandelen te dumpen wanneer de prijzen pieken.
Begin 2016 had de beurswaakhond al het aantal aandelen beperkt dat een aandeelhouder met meer dan 5% van het kapitaal van een bedrijf kon verkopen. De redenering is dat grote aandeelhouders interne informatie over het bedrijf hebben en dus beter dan het publiek kunnen oordelen wanneer de aandelenkoers piekt. Ze kunnen ook proberen de koers kunstmatig op te drijven. Door dan grote pakketten aandelen te dumpen en snel winst te nemen kunnen ze de koers in vrije val brengen en de kleine aandeelhouder veel schade toebrengen.
De regels van 2016 voorzien dat een grote aandeelhouder bekend moet maken hoeveel aandelen hij wil verkopen , aan welke prijs en om welke reden. Bizarre redenen zoals het betalen van schoolgeld, het kopen van een woning of een huwelijksfeest trokken meteen de aandacht op verdachte operaties. Er was ook nog een achterpoortje. Grote aandeelhouders konden zonder veel problemen één pakket aandelen verkopen aan institutionele investeerders (pensioenfondsen, investeringsfondsen en dergelijke) en die konden het dan in stukken in de markt brengen.
Strengere regels
De regelgeving kon speculatie op bepaalde aandelen niet vermijden en dat ondermijnde het vertrouwen van de kleine aandeelhouders. Sinds deze week hanteren de beurzen van Shanghai en Shenzhen strengere regels.
Voortaan mogen aandeelhouders binnen 90 dagen nog maximum 2% van de aandelen van het bedrijf verkopen. En na die periode zijn ze verplicht de rest van hun aandelen minstens zes maanden te houden. Dit zal de markt stabieler maken en de koers van bedrijven met stabiele winstvooruitzichten ondersteunen. Het dwingt de grotere investeerders hun perspectief te verleggen van speculatieve winst op korte termijn naar rendement op langere termijn.
Er zijn ook strengere regels op het verkopen van aandelen buiten de beurs om, op verplichte bekendmaking van informatie, en op akkoorden om bedrijfsvermogen te vervreemden. Wie meer dan 5% van de aandelen van een bedrijf bezit zal binnen de 12 maanden maximum de helft van zijn aandelen buiten beurs mogen verkopen.
De regels zijn geïnspireerd op die in de VS.
Om investeringsfondsen die in innovatieve bedrijven beleggen niet te ontmoedigen kan er een uitzondering gemaakt worden voor de verkoop van aandelen door fondsen die focussen op de waarde op langere termijn van de bedrijven.
Stabielere wisselkoers
Ook aan meer stabiliteit van de wisselkoers wordt gewerkt. Terwijl de Chinese yuan een grotere rol gaat spelen in de internationale financiën, en het omwisselen vrijer wordt, neemt ook het risico op (te) grote schommelingen van de wisselkoers door al dan niet kwaadaardige speculatie toe.
De Chinese staat heeft een zeer grote deviezenvoorraad waarmee ze de koers van de nationale munt kan ondersteunen indien nodig. Toch bleek einde vorig jaar dat die deviezenvoorraad sneller dan verwacht slonk wanneer iedereen bij een dalende koers in dollars wilde schuilen. De overheid moest ingrijpen en de kapitaalsvlucht beperken.
China Foreign Exchange Trade System (CFETS) dat instaat voor het bewaken van de wisselkoers, gaat een mechanisme invoeren dat het sneeuwbaleffect van plotselinge schommelingen neutraliseert.
Elke dag legt de Chinese nationale bank een referentiekoers vast, gebaseerd op de marktprijs bij binnenlandse en buitenlandse transacties van de vorige dag. In de loop van de dag mag de koers daarvan slechts 2% afwijken, anders komt de bank tussen door aankoop of verkoop van deviezen.
Volgens CFETS heeft de geldmarkt de neiging te fel te reageren op koersschommelingen, zonder rekening te houden met de fundamentele economische tendens.
In het nieuwe mechanisme zal de koers niet alleen rekening houden met vraag en aanbod, maar ook met de economische fundamenten. Er is een werkgroep opgezet met de nationale bank en de belangrijkste Chinese banken op de geldmarkt. De deelnemers zullen bij wisselverrichtingen hun aanbod bijsturen in de richting van de economische tendens. Daardoor zal de dagelijkse referentiekoers minder gaan schommelen. Hoe dat precies gebeurt zal elke bank zelf bepalen, maar hun modellen moeten door CFETS goedgekeurd worden.
Bronnen: China Economic Net, China.org.cn, Caixin