Speculaties na ontslag Taiwanese ‘regering’

De regeringsleider van Taiwan, Su Tseng-chang, heeft op donderdag 19 januari aangekondigd dat zijn team en hijzelf massaal ontslag zullen nemen.

Zoiets was te verwachten na een recente verkiezingsnederlaag. De vraag is vooral wat het effect zal zijn op de politiek in Taiwan en op de betrekkingen tussen dat eiland en de rest van China.

Ontslag komt eraan

Het ontslag van Su Tseng-chang moet nog worden goedgekeurd door Tsai Ing-wen, de leider van de Chinese provincie Taiwan, die dankzij de VS autonoom opereert. Het zal waarschijnlijk geen probleem zijn dat Su, na het Chinese Nieuwjaar, een stap opzij zet: Tsai heeft hem al bedankt ‘voor zijn beleid van de afgelopen vier jaar, speciaal tijdens de Covid-periode’.

Su had zijn ontslag eerder aangeboden na de nederlaag van zijn en Tsai’s Democratische Progressieve Partij (DPP) bij de lokale verkiezingen. Hem was echter gevraagd nog even aan te blijven om te helpen bij de goedkeuring van de algemene regeringsbegroting. Dat laatste is nu gebeurd.

Wie is de hoofdschuldige?

Tsai Ing-wen zelf had als voorzitter van de DPP ontslag genomen en zal de campagne voor de volgende algemene verkiezing op het eiland niet leiden. Er is een duidelijk verband tussen de slechte uitslag van de partij bij de lokale verkiezingen en het aftreden van de beide Taiwanese politici.

Minder duidelijk is echter wie van de twee de zwaarste verantwoordelijkheid draagt voor die nederlaag. Eerder werd gezegd dat Tsai zelf tijdens de campagne de nadruk te veel had willen leggen op de militarisering van Taiwan als verdediging tegen de zogenaamde dreiging vanuit het vasteland.

Het beleid van Su

Waarnemers wijzen er echter op dat het vooral de nu afgetreden Su Tseng-chang is die de meest overtuigde militarist en separatist is. Su zou tijdens zijn ambtstermijn hebben nagelaten de economische problemen van het eiland adequaat aan te pakken. Het een heeft uiteraard alles te maken met het andere. Een politiek van vreedzame toenadering en samenwerking is altijd het voordeligste gebleken voor de meerderheid van de bevolking aan beide zijden van de Straat van Taiwan.

Su was de man die zorgde voor de verlenging van de militaire dienstplicht tot één jaar. Het bestuur van Su zou bij de Taiwanezen geleid hebben tot grote onvrede. Zo was het Su die in navolging van de Amerikaanse president Trump de schuld voor COVID-19 aan zijn Chinese landgenoten wilde geven, wat hij aangaf door te spreken over ‘Wuhan-pneumonie’ (tegen de richtlijn van de Wereldgezondheidsorganisatie in die verbiedt de naam van een epidemie of pandemie met een aardrijkskundige naam te verbinden omdat dit stigmatiserend is). Het was ook het regeringshoofd van Taiwan dat de uitvoer van maskers van het eiland Taiwan naar het Chinese vasteland verbood.

Daarnaast had hij bepaald dat studenten van het vasteland niet naar school in Taiwan konden terugkeren en burgers van het vasteland zich niet met familieleden in Taiwan konden herenigen. De verslechterende betrekkingen tussen het vasteland en het de facto autonome gebiedsdeel Taiwan betekent voor veel Taiwanezen werkloosheid. Dat alles lijkt de voornaamste verklaring te zijn voor de slechte uitslag van de DPP bij de lokale verkiezingen.

Twee fracties?

Volgens bepaalde kenners van de politieke cultuur op Taiwan is er sprake van enige verdeeldheid binnen de Democratische Progressieve Partij. Tsai Ing-wen zou Chen Chien-jen wat meer naar voren willen schuiven, een bondgenoot van haar die voorstander lijkt te zijn van een meer realistische en verzoenende houding tegenover Beijing.

Chen, een voormalige ‘vicepresident’ zou het aanbod krijgen om Su op te volgen. Lokale nieuwsmedia speculeerden dat Tsai Chen als nieuwe ‘premier’ zou kiezen, maar Chen heeft tegen journalisten gezegd dat hij nog niet door haar is gevraagd. Wat er ook van zij, Tsai en Chen zullen bij de campagne voor de volgende zogenaamde presidentsverkiezingen te maken krijgen met de meest waarschijnlijke kandidaat voor de DPP. Dat is Lai Ching-te die sinds 2022 de twee man is in de hiërarchie van de regio Taiwan en de tijdelijke vervanger van Tsai aan het hoofd van de DPP. Deze Lai zou een nog fanatieker separatist zijn dan de afgetreden Su.

Bronnen: Global Times, South China Morning Post