Gisteren verscheen in De Standaard een artikel dat de invoer van Chinese zonnepanelen geproduceerd met elektriciteit van steenkoolcentrales in vraag stelt. Hoe zit het nu eigenlijk met steenkoolcentrales in China?
Zeer snelle opkomst van groene energie
Eind dit jaar zal de totale geïnstalleerde elektriciteitscapaciteit in China voor het eerst voor minder dan de helft uit steenkool bestaan. Dat staat in een rapport van de China Electricity Council.
De totale capaciteit zal dan 2.370 Gigawatt (GW) bedragen. Ter vergelijking: de geïnstalleerde capaciteit van België is 22 GW. Capaciteit afkomstig van niet-fossiele bronnen zoals waterkracht, wind- en zonne-energie zal oplopen tot 1.120 GW. Steenkool zal instaan voor 1.170 GW, minder dan de helft dus. Daarnaast is er nog een groeiend segment kernenergie en een klein aandeel gascentrales. Om een idee te geven van de evolutie: eind 2019 bedroeg de groene capaciteit nog maar 795 GW en die van steenkool 1.040 GW.
De elektriciteitscapaciteit stijgt dit jaar met 7,7%. Dat is het resultaat van enerzijds een toename door de economische groei en het overschakelen op elektriciteit van onder meer auto’s, en anderzijds maatregelen om energie te besparen.
China is bezig aan het snel terugschroeven van het steenkoolaandeel in zijn elektriciteitsproductie. De productie van elektriciteit door steenkool bedroeg vijftien jaar geleden 80% van het totaal en is al gedaald tot minder dan 65%. Van de nieuwe elektriciteitscentrales in 2019 werkte nog 40% op steenkool, in 2020 nog slechts 30% en dat moet zo snel mogelijk naar nul. De nieuwste steenkoolcentrales zullen in de toekomst vooral gebruikt worden voor het opvangen van pieken in het verbruik.
Internationale mythe ontkracht
Internationaal doet China het beter dan meestal wordt beweerd. Een onderzoeksteam van het Global China Initiative (GCI) van de universiteit van Boston prikt de breed verspreide mythe door dat de meeste steenkoolprojecten in de wereld door China gefinancierd worden.
Onlangs besloten de G7, de zeven rijkste landen ter wereld, de internationale investeringen in steenkoolcentrales te beperken. Schijnbaar bleef de Chinese overheid via Export-Import Bank of China en de China Development Bank over als enige grote investeerder. Maar schijn bedriegt. De volledige privésector valt buiten de mooie plannen van de G7.
Over de wereldwijde internationale privé-investeringen in steenkoolcentrales bestaan geen betrouwbare, systematische en transparante gegevens. Uit een grondig onderzoek van Xinyue Ma en Kevin P. Gallagher van CGI blijkt dat het leeuwendeel van internationale financiering van steenkoolcentrales van privé-instellingen buiten China komt.
De Chinese overheidsbanken financierden tussen 2013 en 2018 voor 15,6 miljard dollar overzeese steenkoolcentrales. Dat was in dollartermen de helft van al zulke financieringen via overheidsinstellingen, en in capaciteit 40%. In sommige westerse media werd dit zelfs uitvergroot tot 70%.
Maar 87% van de totale internationale investeringen – openbare en privé samen- in steenkoolcentrales kwam van buiten China. Alle Chinese banken, inclusief de commerciële, financierden 32 GW of exact 13% van de operationele of in aanbouw zijnde capaciteit tussen 2013 en 2019. Dat kwam neer op 17% van de nieuw gebouwde capaciteit buiten China en slechts11% van de in aanbouw zijnde of geplande capaciteit.
Vorige maand heeft de Chinese overheid nog de financiering van een steenkoolproject in Zimbabwe geschrapt.
Goede cijfers over de andere investeerders zijn er niet. De milieuorganisatie Urgewald besluit op basis van eigen onderzoek dat het om westerse institutionele instellingen (bv pensioenfondsen) en commerciële banken gaat, en dit ondanks hun vele recente beloften om milieuvriendelijker te investeren. CGI roept daarom op tot meer internationale transparantie, ook van de privésector.
Bronnen: Xinhua, https://www.bu.edu/gdp/2021/07/07/who-funds-overseas-coal-plants-the-need-for-transparency-and-accountability/
