China zal echtparen steunen die een derde kind willen. Er zit een nieuw geboortebeleid aan te komen, gericht op het verhogen van het vruchtbaarheidscijfer. De behoefte groeit aan een geboortestimulerend beleid om de vergrijzing van de bevolking af te remmen.
Op maandag 31 mei is het besluit genomen om echtparen te steunen die een derde kind willen.
Kloek besluit
Dat gebeurde op een vergadering van het Politiek Bureau van het Centraal Comité van de Communistische Partij van China (CPC). Xi Jinping, algemeen secretaris van het Centraal Comité van de CPC, zat de vergadering voor. Op de agenda stond de bespreking van een rapport over maatregelen om de vergrijzing op te vangen, die in het kader van het lopende 14e vijfjarenplan (2021-2025) moeten worden genomen. De beslissing is gevallen, over afzienbare tijd zullen het tijdpad en de concrete stappen worden bekendgemaakt.
Vergrijzing
China telt meer dan 1,4 miljard inwoners volgens statistieken van de VN, de vergrijzing van die bevolking is de afgelopen jaren in omvang toegenomen. Volgens de gegevens van de laatste volkstelling waren Chinezen van 60 jaar of ouder goed voor 18,7 % van de totale bevolking van het land in 2020, en dat is 5,44 % meer dan in 2010. Ook bleek dat het aandeel van de beroepsbevolking, d.w.z. Chinezen in de leeftijd van 15 tot 59 jaar, nog slechts 63,3 procent van de totale bevolking bedraagt. Over enkele jaren zal het bevolkingsaantal naar alle waarschijnlijkheid gaan dalen. De voorspellingen van demografen over het beginjaar variëren van 2022 tot 2027. Volgens statistici zullen de toenemende onevenwichtigheid en de daling het effect hebben dat het aanbod van arbeidskrachten vermindert en dat de druk toeneemt op de zorg voor en door bejaarde gezinsleden en op het aanbod van openbare diensten. Het gaat er nu om het vruchtbaarheidscijfer van China vrij snel te verhogen, zodat het momentum van de economische groei en de vitaliteit van de economie niet worden aangetast.
Wending
Met een aangepast beleid en ondersteunende maatregelen wil de Chinese overheid de hele bevolkingsstructuur duurzaam helpen te verbeteren. China neemt een wending naar geboortestimulerend beleid dat in de plaats zal komen van de strenge geboortebeperkingen van de afgelopen decennia. Zo zullen ouders gestimuleerd worden om (meer) kinderen te krijgen zonder zich zorgen te hoeven maken. De overheid wil hen door allerlei ingrepen de kans geven hun kinderen goed op te voeden. De resultaten van de recente volkstelling hebben die evolutie in een stroomversnelling gebracht.
Weg van geleidelijkheid
Op de vergadering van maandag beoordeelde het Politiek Bureau het hervormde geboortebeleid dat sinds het 18e CPC Nationaal Congres in 2012 in voege was als positief, hoewel gebleken is dat het onvoldoende heeft opgeleverd. China stond in 2013 koppels toe om een tweede kind te krijgen als een van de ouders enig kind was. In 2016 kregen echtparen toestemming om twee kinderen te krijgen, en de geleidelijke afschaffing van het eenkindbeleid begon. In plattelandsgebieden en voor etnische minderheden bleven logischerwijze de meeste uitzonderingen gelden die een nog groter gezin mogelijk maken. (Dat is overigens de reden waarom de het vruchtbaarheidscijfer van Oeigoeren op een hoger niveau is gebleven dan dat van andere bevolkingsgroepen in China. Een van de argumenten die de absurditeit laten zien van beweringen over genocide).
Het pakket
De komende maanden en jaren worden de hervormingen van het geboortebeleid dus uitgebreid en verdiept. Met onderwijs en begeleiding wil de overheid ‘de huwelijks- en gezinswaarden onder jongeren in de huwelijksleeftijd’ bevorderen en ‘ongezonde sociale trends, zoals het vragen om een buitensporige bruidsschat, ontraden’. Er zullen inspanningen nodig zijn om de prenatale en postnatale zorg te verbeteren, een algemeen systeem voor kinderopvang te ontwikkelen, gelijke kansen in het onderwijs te bevorderen, meer hoogwaardige educatieve middelen aan te bieden en de rechten van vrouwen op de arbeidsmarkt beschermen. Ook wil de staat ervoor zorgen dat de gezinnen minder moeten uitgeven voor onderwijs.
Niemand blijft achter
De regering belooft de gezinnen niet te vergeten die offers hebben gebracht voor het eenkind- en het tweekindbeleid. Gezinnen met één kind en gezinnen op het platteland met slechts twee dochters die zijn geboren vóór de uitvoering van het tweekindbeleid genieten van een ‘belonings- en bijstandssysteem’ en van een voorrangsbeleid. Dat blijft gehandhaafd.
Werk in ontwikkeling
Het besluit om echtparen die een derde kind willen steunen en een geboortestimulerend beleid te voeren is een mijlpaal, maar waarschijnlijk geen eindpunt. Het huidige maatschappelijke debat over de grootte van de gezinnen kent verschillende gedachtenstromingen door de generaties en sociale groepen heen en wordt onder andere op de sociale media verder gevoerd. Het is niet uitgesloten dat het samen met de adviezen van demografen, sociologen en andere experts uiteindelijk zal leiden tot het volledig loslaten van elke officiële maatschappelijke geboortebeperking.
Bronnen: worldometers.info, Xinhua, Global Times, Volkskrant (Nederland), The Guardian.
