‘Tabaksbelasting moet omhoog’ vindt ministerie

De belangrijkste openbare gezondheidsdienst wil dat de tabaksbelasting omhoog gaat. De tabaksaccijns is in 2009 al verhoogd, maar dat heeft te weinig resultaat gehad voor de jarenlange campagne tegen het roken.

De Nationale Commissie voor Gezondheid en Geboorteregeling oefent druk uit op wetgevers om de heffingen op tabaksproducten zo te laten toenemen dat de producenten hun prijzen dit keer wel in de hoogte moeten bijstellen. De sigaretten duurder maken is een middel dat ook in andere landen goed werkt om het roken te ontraden. Yao Hongwen, de woordvoerder van de gezondheidscommissie, noemde tijdens een persconferentie over de actie, het voorbeeld van Zuid Afrika. Daar is de consumptie van tabaksproducten met 30% gedaald, nadat de overheid de accijns had verhoogd van  32 naar 52 %. Volgens de commissie, die hetzelfde niveau heeft als een nationaal ministerie, is het nu het goede moment om voorstellen te doen: ‘China werkt op dit moment aan een hervorming van de belastingen, nu moeten we de kwestie op tafel gooien…en de maatregel zou geen nadelig effect hebben op de belastinginkomsten van de regering’.

Tabaksbelasting moet sigaretten duurder maken

De Nationale Commissie voor Gezondheid en Geboorteregeling, ijvert al lang voor een afname van het tabaksgebruik, samen met andere overheidsinstanties en internationale instellingen. De International Union Against Tuberculosis and Lung Disease liet, bij monde van zijn directeur voor China, weten dat een forse belastingverhoging de winsten van de industrie wel zo onder druk moet zetten dat ze dit keer gedwongen zouden zijn de prijzen te verhogen. Dat was een verwijzing naar de vorige accijnsverhoging van 2009 die tussen de 6 en 11% bedroeg. De sigarettenmakers hebben dit gemakkelijk kunnen opvangen zonder de pakjes duurder te moeten maken. Nu is de belasting op sigaretten in China ongeveer 40%. Dat is een heel stuk onder de 70% die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aanbeveelt.

De lobby

De instellingen die zich inzetten voor de ontrading van het tabaksgebruik moeten echter opboksen tegen een tabakslobby die een invloedrijke stem houdt in het publiek debat en ook goede relaties heeft met bepaalde overheidsdiensten en regeringsdepartementen. Zo werd er al meteen gereageerd door iemand van de Dienst voor het Staatsmonopolie op Tabak, die zei dat voorzichtigheid geboden is en dat er meer onderzoek moet komen ‘omdat het niet duidelijk is of een belastingverhoging niet tot de creatie van een zwarte markt zou leiden’. Ook opvallend was de aankondiging, een paar uur na de persconferentie van Yao Hongwen, dat er een baanbrekend fonds voor armoedebestrijding in kansarme gebieden was opgezet door een samenwerking van het ministerie van Financiën, de Staatsdienst voor Ontwikkeling en Investeringen en … de Nationale Tabaksmaatschappij van China. Vorig jaar heeft de tabaksindustrie, volgens de centrale regering, meer dan 960 miljard yuan (124 miljard euro) bijgedragen aan de staatskas. Dat is 8,6% van alle belastinginkomsten. Het is dus begrijpelijk dat de gezondheidsinstellingen afkomen met een geruststellend ‘de maatregel om de belastingen te verhogen zal niet nadelig zal zijn voor de overheidsinkomsten’. Het is ook een wat zelf ondermijnende stelling.

Volksgezondheid en economie

Het sterkste argument tegen tabak is ongetwijfeld dat van de gezondheid. China telt meer dan 300 miljoen rokers, en honderden miljoenen burgers extra die te lijden hebben van passief roken. Meer dan 1 miljoen mensen sterven jaarlijks aan ziekten die met roken te maken hebben. De regering wil en moet zorgen voor de volksgezondheid. Ook hier speelt trouwens een economisch aspect mee. Onderzoekers van de commissie hebben uitgerekend dat de directe medische kosten hiervoor in 2010 al tot 66,4 miljard yuan (8,6 miljard euro) waren opgelopen. Volgens het internationaal gerespecteerde medische blad The Lancet bedragen de ziektekosten ten gevolge van roken intussen 41 miljard yuan (5,3 miljard euro) per jaar. Er staat sinds eind november een rookverbod op openbare plaatsen op stapel, en andere maatregelen zoals een beperking van de reclame en het verbod op scenes waarin acteurs roken in films en op televisie. The Lancet en de WHO hebben het nieuws verwelkomd. Ze waren vooral enthousiast over Beijing: de stadsregering verbiedt het binnenskamers roken in openbare gebouwen totaal en zal overtredingen vanaf 1 juni 2015 effectief zwaar laten beboeten.
Bronnen: China Daily, Xinhua, The Lancet, www.who.int