Op 28 februari waren er op Taiwan incidenten tussen voorstanders van afscheiding en voorstanders van eenheid met China. Aanleiding was de herdenking van een massamoord van 28 februari 1947.
Voorstanders van eenheid hijsen de ‘nationale’ Chinese vlag
Dit jaar is het 70 jaar geleden dat een opstand tegen de regering in bloed gesmoord werd. Er vielen (tien)duizenden doden. Het evenement staat bekend als het ‘228 incident’.
Taiwan keerde in 1945 terug naar China, na 50 jaar Japanse kolonisatie. China leefde op dat ogenblik onder het autoritaire en corrupte bewind van de Guomindang. Dat was de partij geleid door Chang Kai-shek. De Communistische Partij van China voerde oppositie tegen die regering; er brak een burgeroorlog uit.
In februari 1947 brak op het eiland Taiwan een opstand uit tegen de Guomindang-regering en haar lokale administratie. Aanleiding was de arrestatie van een straatverkoopster en de dood van een voorbijganger door politiekogels. De regering stuurde het leger dat de opstand met buitensporig geweld onderdrukte op 28 februari. Een officiële schatting van 1992 – de eerste keer dat het 228 incident erkend werd – spreekt over 18,000 tot 28,000 slachtoffers. Het ging vooral om de culturele, economische en politieke elite van het eiland. Officieel werden tot nog toe slechts 684 dodelijke slachtoffers erkend. Lichamen van de slachtoffers werden in massagraven of in zee gegooid.
‘Witte terreur’
Einde 1949 verloor de Guomindang de burgeroorlog en riep Mao de Volksrepubliek uit. Chang Kai-shek trok zich met zijn getrouwen terug op Taiwan. Ze vestigden er een regime ‘van witte terreur’, dat volhield de enige wettige regering van heel China te zijn. Tot 1972 werden ze als dusdanig door de VS erkend. Een groot aantal dissidenten, waaronder ook communisten, werd vervolgd.
De opheffing van de krijgswet kwam er pas in 1987. Een officiële erkenning van de 228 massamoord volgde begin jaren 90. In 1995 richtte de regering een stichting op om slachtoffers te vergoeden. 9,900 personen kregen uitkeringen.
De huidige Taiwanese regeringsleidster Tsai Ing-wen is van de Democratische Progressieve Partij, die voorstander is van afscheiding. Bij de 70ste verjaardag van het ‘228 incident’ organiseerde ze een grootse herdenking. Ze wil ook de slachtoffers van de repressie vergoeden en is op zoek gaan naar de daders. Haar meest controversiële plan is een wetsvoorstel om het gedenkteken van Chang Kai-shek in het centrum van Taipei af te schaffen.
Recuperatie
Door de figuur van Chang in het centrum van de discussie te plaatsen verlegt de huidige regering de klemtoon van de herdenking van de 70ste verjaardag. Het gaat niet zozeer meer over de slachtoffers, maar over een politiek statement: de aanklacht tegen een politicus van het vasteland die het eiland decennialang geteisterd heeft. De herdenking wordt zo koren op de molen van de afscheidingsbeweging. De Guomindang, die steeds van het principe van ‘één China’, inclusief Taiwan is blijven huldigen, heeft de demarches van de regeringsleidster veroordeeld.
Op 28 februari kam het tot een vuistgevecht. Guomindang aanhangers kwamen hun respect betuigen bij het gedenkteken van Chang in Taipei. Voorstanders van afscheiding wilden het bronzen standbeeld van Chang neerhalen. Verschillende personen raakten gewond en de politie moest de partijen scheiden.
De voorstanders van eenheid prezen Chang als de man die Taiwan ‘redde’ (van het communisme) en die de ‘historische band’ met het vasteland intact hield. Voorstanders van afscheiding eisten dat de regering alle herinneringen aan ‘de moordenaar’ Chang zou verwijderen.
Op verschillende andere plaatsen buiten Taipei was er sprake van vandalisme tegen monumenten ter herdenking van Chang.
An Fengshan is de woordvoerder van het China’s Taiwan Affairs Office, het ministerie van de Volksrepubliek dat verantwoordelijk is voor Taiwan. Hij noemt het ‘228 incident’ een onderdeel van de strijd voor de bevrijding van China van de Guomindang dictatuur. Hij klaagt de recuperatie ervan door de afscheidingsbewegingen aan. Beijing organiseert eigen herdenkingen.
Bronnen: Le Monde, South China Morning Post, Reuters
Hoe deze mensen de slachtoffers gebruiken voor hun eigen politieke doelen. Ook het standbeeld van Sun Yat-Sen werd gevandaliseerd door dezelfde mensen. Dat je het standbeeld van een massamoordenaar als Tchang Kaishek gaat vandaliseren is begrijpelijk, maar wie had Sun nou dan vermoord? De 12 zodiac standbeeld dat gedoneerd was door Jackie Chan aan het nationale museum werdook gevandaliseerd.