De regerende Kuomintang (KMT) van Taiwan is bij lokale verkiezingen zwaar afgestraft. De hamvraag is wat dit betekent voor de relaties met de Volksrepubliek, waarvoor de KMT voorzitter Ma Ying-jeou zich sterk had ingezet.
Vorige zaterdag vonden op Taiwan lokale verkiezingen plaats. Daarbij leed de KMT, wiens voorzitter Ma Ying-jeou president van Taiwan is, een zware nederlaag. Ze haalden nog bijna 41% van de stemmen, terwijl de rivalen van de Democratische Progressieve Partij (DPP) 48,5% haalden. De KMT won 6 van de 22 kieskringen, de DPP 13. De KMT houdt nog één grote stad over, Taipei.
De verkiezingen hebben niet rechtstreeks nationale gevolgen want president en parlement worden pas na de verkiezingen in 2016 vervangen. Toch zijn alle ministers en een aantal leidende ambtenaren – in totaal 81 verantwoordelijken- afgetreden en treedt Ma af als partijvoorzitter (niet als president).
Waarnemers zijn het erover eens dat de nederlaag grotendeels te wijten is aan binnenlandse factoren. Het bestuur van Taiwan, dat 25 jaar terug nog een strenge dictatuur van de KMT was, is notoir inefficiënt en corrupt; de economische groei stagneert en recentelijk waren er een reeks voedselschandalen. Maar toch… er was begin dit jaar veel protest bij vooral studenten tegen een gepland handelsverdrag met de Volksrepubliek, waarvan tegenstanders beweren dat het een economisch breekijzer is om aan politieke invloed te winnen. En de oppositiepartij DPP die nu lokaal de meerderheid wordt, flirt sinds haar oprichting met het idee van Taiwanese onafhankelijkheid, doet alles om te beklemtonen dat Taiwan verschillend is van de rest van China, en ziet de toenadering onder leiding van Ma op zijn zachtst gezegd met lede ogen aan. De radicale acties van de studenten in Hongkong tegen Beijing, hebben ongetwijfeld ook de Taiwanese kiezers beïnvloed.
Wat nu met relaties Beijing-Taiwan?
Vraag is dus hoe het nu verder moet met de relaties tussen beide zijden van de zee-engte van Taiwan. President Ma en zijn regering zijn voor de rest van hun mandaat allicht vleugellam. Het is twijfelachtig of ze het Vrijhandelsverdrag voor Goederen en het Vrijhandelsverdrag voor Diensten die de hoekstenen vormen voor de relaties met Beijing, nog door het parlement goedgekeurd krijgen. Of in 2016 de DPP aan de macht komt en wat ze zal doen is onzeker. De basis voor de toenadering tussen KMT en de (Chinese Communistische Partij) CCP was de erkenning dat er slechts één China is ‘met twee verschillende interpretaties’. Maar dat heeft de DPP nooit willen erkennen. Feit is wel dat veel Taiwanezen profiteren van de steeds sterker uitgebouwde relaties tussen de Volksrepubliek en Taiwan. Die voordelen hebben de Taiwanezen er niet van weerhouden nu voor de DPP te stemmen. Maar de DPP zal ze niet zonder meer kunnen weg blazen.
Beijing reageert voorzichtig en ‘neemt nota’ van de verkiezingsuitslag. Woordvoerder Ma Xiaoguang, van het China’s Taiwan Affairs Office hoopt ‘dat Taiwanese landgenoten de resultaten van de wederzijdse relaties die met zoveel moeilijkheden verkregen zijn, op hun waarde zullen schatten en dat ze gezamenlijk de ontwikkeling van de relaties tussen beide zijden van de zee-engte zullen bewaren’. Het eerder uitgesproken blad Global Times schrijft nu dat een nederlaag van de KMT nog geen overwinning is van de krachten die opkomen voor onafhankelijkheid van Taiwan. Het zal zelfs voor een DPP die de verkiezingen in 2016 wint niet mogelijk zijn terug te keren naar de periode van Chen Sui-bian, de vorige president, die herhaaldelijk dreigde de onafhankelijkheid uit te roepen. Daarvoor is er intussen te veel gebeurd. De relaties zijn ontdooid en de verhoudingen grondig veranderd: de Volksrepubliek ontwikkelt zich snel als economische grootmacht en Taiwan is een relatief kleine economie die geen ‘Aziatische tijger’ meer is.
Bronnen: Guardian, China.org.cn, Global Times,wantchinatimes
Waarheen met Taiwan (in de relatie met de Volksrepubliek)?
Er zijn 3 mogelijkheden:
1 Onafhankelijkheid: niet acceptabel voor Beijing; noch voor Washington.
2 Status-quo (noch onafhankelijkheid noch hereniging): Elke Taiwanese partij beseft dat een goede relatie met de Volksrepubliek in het belang is van Taiwan. Volgens mij zal Taiwan nog een hele tijd in deze fase blijven steken.
3 Hereniging: De obstakels voor een hereniging is de gebrekkige softpower van de Beijing en de geopolitiek van de VS.
De versterking van de softpower uit Beijing wordt gerealiseerd via de Chinese Dream. De Chinese Dream brengt een sterke aantrekkingskracht teweeg die harten verovert over culturen en landsgrenzen heen. Of dat lukt, zal de toekomst uitwijzen.
De VS zullen Taiwan enkel loslaten als ze niet anders kunnen of er iets voor in de plaats krijgen. Het eerste is niet wenselijk, want het betekent oorlog. Het tweede is eigenlijk ruilhandel (bijv. Amerikaanse overheidsschulden in ruil voor het loslaten van Taiwan).
Conclusie: Wie de presidentsverkiezingen in Taiwan in 2016 wint is irrellevant in de lange-termijn-perspectief. Het lot van Taiwan wordt beslist in Beijing en in Washington.