Chinezen lezen

Chinezen lezen… gretig: ontspanningslectuur, wereldklassiekers en hun eigen hedendaagse literatuur. 
Ze nodigen ons Europeanen uit om dat laatste ook te doen. De hedendaagse Chinese literatuur is hier immers een grote onbekende. Groot in twee betekenissen: er is een miljoenenpubliek, mensen lezen ontzettend veel, kopen veel boeken, en beschikken over enorme boekenwinkels, die ze feitelijk als bibliotheek gebruiken omdat ze de boeken in de winkel al stuk lezen. Dit en nog meer opzienbarends vertelde Mark Leenhouts, die de Chinese literatuur bestudeert en vertaalt, toen hij eerder deze week te gast was in het Klaraprogramma Babel.
Leenhouts, een belangrijk medewerker van Het Trage Vuur (tijdschrift voor Chinese literatuur http://www.tragevuur.com/) en schrijver van het boek Chinese literatuur van Nu (De Geus 2008), wist ook te melden dat er inderdaad censuur is voor een beperkt aantal ‘moeilijke’ politieke onderwerpen, maar dat er over veel maatschappelijke thema’s, corruptie bijvoorbeeld, vrijuit en hard geschreven kan worden. Leenhouts zei verder dat veel echte Chinese schrijvers, bijvoorbeeld zijn favoriet Su Tong, de westerse lezer zeker kunnen aanspreken. De bekende auteurs van Chinese afkomst die in het buitenland wonen en schrijven, rekende hij niet tot de Chinese hedendaagse literatuur.
Om ons gebrek aan kennis goed te maken, moeten we misschien eens naar de bieb of de boekenwinkel om een boek van Mo Yan te halen. Deze wellicht bekendste hedendaagse auteur uit de Volksrepubliek kwam na zijn trip naar de Frankfurter Buchmesse naar Brussel. Het initiatief BOZAR Dance, Theatre & Literature  had hem uitgenodigd. Mo Yan (1955) behoort tot de absolute top van de Chinese literatuur. Dat twee van zijn verhalen werden verwerkt in de film Het rode korenveld bracht hem internationale bekendheid. “Chinese literatuur kan je niet los zien van de wereldliteratuur”, vindt Mo Yan. Hij streeft wel naar een echte uitwisseling, in twee richtingen dus. Een van zijn Chinese inspiratiebronnen is Lu Xun. 
Mo Yan schrijft verhalen vol kleur waarin de maatschappelijke realiteit (en ook wel kritiek) verweven is met elementen die het fantastische of het magische benaderen. Door hem te lezen krijgen we de kans om een gebrek aan kennis enigszins goed te maken. (China Daily had in 2003 een artikel over Mo Yan http://china.org.cn/english/NM-e/68238.htm).
En nu is er nog een weg naar de Chinese boekenwereld, voorlopig alleen in Londen (daar hoeft het echter niet bij te blijven). De Chinese boekenwinkelketen Xinhua (niet te verwarren met het persbureau) heeft deze week zijn eerste filiaal geopend in de Britse hoofdstad (zie foto bovenaan). Alles wat je in Europese boekenwinkels kunt vinden, maar dan in het Chinees of toegespitst op China. Zo wordt het ook een opdracht: Chinezen lezen!