De Chinese en Franse presidenten en de Duitse kanselier bespraken op 5 juli de onderlinge relaties en de internationale toestand in een videogesprek met drie. Na de agressieve taal tegen China tijdens het recente bezoek van de Amerikaanse president aan Europa was dit gesprek een poging om positief vooruit te kijken.
Het gesprek met drie verliep in een positieve sfeer. De reële geschilpunten werden beleefd vermeden en de focus lag op concrete domeinen waarop naar samenwerking gezocht wordt. Eén en ander wijst erop dat Europa niet van plan is blindelings de confrontatiepolitiek van de Amerikanen tegen China te volgen.
De Chinese president Xi vertelde president Macron en kanselier Merkel dat China hoopt op meer samenwerking met Europa, zeker in het licht van de belangrijke wereldwijde uitdagingen waar we mee geconfronteerd worden, zoals het onzekere verloop van de pandemie en de onzekere wereldwijde economische heropleving.
Volgens Xi hebben China en Europa een samenwerking gebouwd op principes van wederzijds respect en het zoeken naar wat ze gemeenschappelijk hebben, terwijl de verschillen in de koelkast gingen. ‘In deze geest moeten we verder doen, onze verschillen van beide kanten in een juist perspectief plaatsen, geschillen rationeel aanpakken en er voor zorgen dat de banden tussen ons hechter worden’.
Zowel Macron als Merkel echoden deze wens van Xi en kwamen op voor meer dialoog en samenwerking met China. Macron legde daarbij de nadruk op meer ‘praktische’ samenwerking. Merkel zat dicht bij de woorden van Xi toen ze pleitte voor wederzijds respect en het verminderen van spanningen door betere communicatie.
Xi hoopt dat de Europeanen een grotere rol in de internationale instellingen gaan spelen en erin slagen zich strategisch onafhankelijk op te stellen. Hij hoopt verder dat Europa een faire, transparante en onbevooroordeelde omgeving kan bieden aan Chinese bedrijven. Het was het dichtste dat hij kwam in impliciete kritiek op Europa. Tijdens het recente bezoek van de Amerikaanse president is immers gebleken hoe Europa nog steeds haar Chinapolitiek gedeeltelijk – grotendeels? – op Washington afstemt. De uitspraak over de behandeling van Chinese bedrijven in Europa alludeert op de -voorlopig geslaagde- pogingen van tegenstanders van China in het Europees parlement om de goedkeuring van het EU-China investeringsverdrag tegen te houden.
De Europese leiders benadrukten allebei dat ze bereid zijn met China samen te werken in internationale organisaties en voor specifieke problemen. Zowel Merkel als Macron herhaalden dat Duitsland en Frankrijk achter het in voege treden van het investeringsverdrag blijven staan.
Concrete voorstellen van Xi
Xi stelt voor zo snel mogelijk de 23ste EU-China top te laten doorgaan en dialogen op hoog niveau te voeren over strategische sectoren, handel, cultuur, digitale ontwikkeling en klimaat. En er moet samen gezocht worden naar snellere procedures om personen tussen Europa en China te laten reizen in tijden van pandemie.
Hij roept ook op het akkoord voor de wederzijdse erkenning en bescherming van geografische specialiteiten zo snel mogelijk uit te voeren.
China wil samen met Europa ervoor zorgen dat de COP15 bijeenkomst over biodiversiteit en COP26 over klimaatsverandering successen worden.
De EU en China kunnen volgens Xi samen de hervorming van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in de juiste richting sturen. Daarmee doelt hij op het voorstel van de VS om samen met de EU de WTO in een voor China ongunstige richting te hervormen.
Zoals steeds op internationale bijeenkomsten herhaalde Xi dat het er China om te doen is zichzelf te ontwikkelen, niet om anderen te vervangen (de VS als leider van de wereld). Hij verwees specifiek naar het Belt and road Initiative (de nieuwe zijderoutes) als voorbeeld van een project dat erop gericht is meer kansen te bieden voor een gemeenschappelijke ontwikkeling van alle landen. De EU staat echter kritisch tegenover het BRI dat het ziet als een middel om de invloed van de EU op de Euraziatisch-Afrikaanse landmassa te verminderen.
Xi pleitte ook voor triangulaire samenwerking Afrika-EU-China bij de bestrijding van de pandemie en haar economische gevolgen. China levert vaccins aan 40 landen en steunt actief het verhogen van de lokale productiecapaciteit. Het heeft al akkoorden voor schuldherschikking afgesloten met 19 landen die door de pandemie in problemen kwamen. Verder zou China graag zien dat Frankrijk en Duitsland deel nemen aan het ontwikkelingsproject Initiative on Partnership for Africa’s Development, een project van China met een aantal Afrikaanse landen.
Xi vroeg Frankrijk om wederzijdse steun voor de Olympische Winterspelen 2022 in Beijing en de Olympische Spelen 2024 in Parijs. Hiermee doelt hij op de oproep tot boycott van de spelen in Beijing door sommige China-bashers.
Merkel en Macron: gemeenschappelijke interesses met China, met eigen accenten
Volgens het persagentschap Xinhua verklaarde president Macron dat Frankrijk meer praktische samenwerking met China wil. Frankrijk staat nog achter het uitvoeren van het investeringsverdrag, zou graag de culturele banden versterken en verwelkomt Chinese investeerders.
Frankrijk wil ook met China praten over de hervorming van de Wereldhandelsorganisatie, klimaatverandering en biodiversiteit.
Het apprecieert de rol van China in Afrika in verband met vaccinleveringen en de schuldverlichtingen in het kader van de G20 en Frankrijk is bereid de coördinatie met China op het gebied van financiële steun en onderwijs te versterken. Hier zit een addertje onder het gras. De westerse laden zouden graag hebben dat China schuldherschikking aan Afrika uitsluitend geeft via de G20 en volgens de westerse regels, en niet meer van staat-tot-staat.
Volgens Xinhua zei kanselier Merkel dat Duitsland met China een betere coördinatie wil bijvoorbeeld voor faire productie en verdeling van vaccins, en voor het herstel van vlot verkeer van personen. Duitsland is bereid zo snel mogelijk de 23ste EU-China top samen te roepen.
Als domeinen voor samenwerking en betere communicatie vermeldt Merkel verder internationale handel, klimaatverandering, biodiversiteit en de strijd tegen de pandemie in Afrika. Duitsland zal onderzoeken of het kan aansluiten bij het Initiative on Partnership for Africa’s Development.
De woordvoerder van Merkel legde tegenover de pers een gelijkaardige verklaring af.
De drie leiders bespraken ook het kernverdrag met Iran en de toestand in Afghanistan en Myanmar.
Bronnen: Xinhua, People’s Daily, Reuters
