Voetzoekers en vuurwerk horen zoals bekend bij het Chinese Nieuwjaar. Het afsteken ervan is een traditie die langzaam minder in ere wordt gehouden, om uiteenlopende redenen. Er zijn echter eigentijdse alternatieven.
Het oorverdovende lawaai en de rook van de voetzoekers zouden de boze geesten en het ongeluk afweren. Voetzoekers worden afgestoken bij grote feesten, bruiloften, begrafenissen. Ze zijn voor Chinezen over de hele wereld al eeuwenlang onverbrekelijk verbonden met het Lentefeest, het Chinese Nieuwjaar. De tijden veranderen en het leven ook.
Lawaai, vuur en rook
Voetzoekers met een snoertje
De overheid ziet grote nadelen in het vasthouden aan deze traditie en de bevolking volgt, misschien langzaam maar zeker. Tijdens de nieuwjaarsviering van 2015 telde de brandweer 15.000 branden veroorzaakt door vuurwerk, en dat was dan al 11% minder dan het jaar tevoren. Ook vallen er elk jaar gewonden en soms zelfs doden. Dat vuurwerk lawaaioverlast en vooral luchtvervuiling meebrengt is algemeen bekend. In verschillende steden heeft de politie de bevolking wekenlang en via allerlei kanalen verzocht om het afsteken van vuurwerk te beperken. Er was in Beijing bijvoorbeeld al een regeling om alleen rond 6 uur ’s avonds en verder enkel op Oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag vuurwerk te gebruiken. Nu dringen verschillende overheidsdiensten erop aan de regels te verscherpen en zij krijgen bijval in de media.
Voetzoekers, een verdwijnende traditie?
De mensen zelf lijken ook, min of meer uit eigen beweging, bereid om minder of geen voetzoekers te laten knallen. De verkoop in Beijing is met de helft gedaald en was al een derde minder vorig jaar. De tv bracht het nieuws dat de verkopers hun waren voor halve prijs moesten verkopen of eerder met de verkoop stopten. ‘Hoe komt dat?’ is een vraag die vele mensen bezighoudt. In Shanghai is de verklaring niet moeilijk: de stad heeft het afsteken van voetzoekers verboden. Dat was in Beijing tien jaar geleden ook al geprobeerd, maar toen werd het verbod massaal genegeerd. Nu lijken de verzoeken van de politie en de media, de ervaringen met de luchtvervuiling , de veranderde leefgewoonten meer indruk te maken. Het kan natuurlijk ook te maken hebben met de economische situatie. In elk geval, veel stadsbewoners vinden dat ze ook wel een fijn Nieuwjaarsfeest kunnen vieren met wat minder of zelfs zonder het lawaai en de rook van het vuurwerk. Sommige mensen vinden dat de toegenomen welvaart andere en modernere genoegens biedt, waarmee je ook plezier kunt maken en associëren het vuurwerk stilaan met oude en hardere tijden.
Er zijn ook alternatieven: sinds een paar jaar zijn er elektrische voetzoekers op de markt, ‘e-firecrackers’ : milieuvriendelijk en toch even lawaaierig als de traditionele. Het is nog geen uitgemaakte zaak of dit surrogaat ook even populair zal worden. vooralsnog zijn de dingen erg duur en vele Chinezen zullen daarom toch de echte knallers blijven missen. Vuurwerkmakers proberen hun producten ook milieuvriendelijker te maken met minder rook en zwavel. En Shanghai? Daar krijgen de gasten op trouwfeesten in elk geval al gratis e-firecrackers.
Xinhua, South China Morning Post
