Niettegenstaande herhaalde Chinese waarschuwingen heeft president Trump toch de ‘Hong Kong Human Rights and Democracy Act’ ondertekend wat China beschouwt als een grove inmenging in interne zaken. Het is de vraag of de Chinese dreiging met tegenmaatregelen van invloed zal zijn op het sluiten van een handelsakkoord tussen beide landen.
President Trump heeft woensdag de ‘Hong Kong Human Rights and Democracy Act‘ ondertekend die zowel door de Republikeinse als Democratische afgevaardigden werd gestemd. Nochtans had China VS-ambassadeur Branstad duidelijk gemaakt dat deze inmenging in de Chinese zaken onduldbaar was en ernstige gevolgen zou hebben. De gestemde wet voorziet dat het State Department een jaarlijkse beoordeling maakt over Hongkongs autonomie onder het “one country, two systems” principe en dit op straffe van de herroeping van Hongkongs speciale douanestatus. Ook mag het State Department personen sanctioneren die verantwoordelijk zijn voor daden die deze autonomie ondermijnen. Tenslotte voorziet de ‘Hong Kong Human Rights Act’ dat Chinese media onder overheidscontrole geen personen uit Hongkong die ze als vijanden zien, mogen aanvallen, anders worden geen visa meer toegekend aan journalisten van betrokken media.
Trump heeft ook gelijk een tweede wet ondertekend die uitvoervergunningen blokkeert om traangas, rubberkogels en handboeien te sturen naar de politie van Hongkong.
Betekenis
De procedure van deze jaarlijkse herziening doet denken aan de jaren negentig toen de China’s ‘most-favoured nation’ (MFN) status ook elk jaar opnieuw aangenomen moest worden totdat president Clinton in 2000 China een’permanente’ MFN status verschafte. Volgens Eurasia Group China analist Andrew Coflan zijn de jaarlijkse herbeoordelingen enkel adviserend en niet wettelijk bindend. ‘De intrekking van Hongkongs speciale status kan enkel door een besluit van de president of door verandering aan de Hong Kong Policy Act uit 1992’, aldus Coflan. Dit zal niet snel gebeuren omdat dit de economie van Hongkong zou schaden met mogelijks financiële gevolgen op grotere schaal. Trump verklaarde dan ook woensdag dat sommige bepalingen (in de wet) interfereren met zijn bevoegdheid (om het buitenlands beleid te bepalen). Volgens voormalig directeur James Green van het US Trade Representative’s bureau in Beijing krijgt de regering heel wat speelruimte bij het uitvoeren van de wet.
Reactie China
In een ontmoeting met voormalig minister van Defensie William Cohen zei minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi dat een dergelijke wetgeving ernstig het wederzijds vertrouwen tussen beide landen heeft aangetast. Nu is de verhouding op een kritisch kruispunt beland, aldus Wang die betreurde dat sommige VS-politici nu China bekladden, aanvallen en belasteren tot op een niveau dat de waanzin benadert.
In Hongkong werd VS-consul Smith gewaarschuwd dat Beijing resoluut tegenmaatregelen zou treffen waarvoor de VS de gevolgen moesten dragen. In een mededeling zegt Buitenlandse Zaken nog dat ‘de wet ernstig de zaken van Hongkong schendt, zich mengt in interne Chinese politiek en de internationale regels verkracht. Het is een duidelijke daad van hegemonie waartegen de Chinese regering en de bevolking zich keert’, aldus nog de mededeling. Ook de regering van Hongkong veroordeelt de twee wetten en zegt dat ze een verkeerd signaal sturen naar de demonstranten wat de toestand niet zal verlichten. Het Hong Kong and Macau Affairs Office (HKMAO) verklaarde ‘dat de wet vol zit met vooroordelen en arrogantie en dat dit de kwaadaardige bedoelingen van de VS onderstreept. Feiten hebben bewezen dat de VS de zwarte hand is achter de inmenging in Hongkong’.
De grote vraag is echter of deze sterke afkoeling in het politieke klimaat tussen VS en China het afsluiten van een handelsakkoord zal verhinderen. Nog dinsdag verklaarden beide kanten dat de onderhandelaars bezig waren de onderhandelingen af te ronden. De Wall Street Journal meent te weten dat China politiek en handel wil gescheiden houden, zodat de onderhandelingen zouden kunnen beëinidgd worden.
Op de site van China Daily verscheen intussen een interessante reactie, waarin onder meer aangetoond wordt dat de jaarlijkse beoordeling van Hongkong volgens de nieuwe wet heel weinig met democratie maar alles met Amerikaanse economische en strategische belangen te maken heeft. https://newsletter.chinadailyhk.com/top_headlines/newsletter/issue/2147/articles/200/11/224/1574905831870.html
mocht bovenstaande link niet werken dan kan de tekst ook opgehaald worden via deze link:
http://www.chinadaily.com.cn/hkedition/2019-11/28/content_37526053.htm
Bron: SCMP, FT, Global Times
