De Verenigde Staten verhogen aanstaande vrijdag de importheffingen van 10 procent die gelden op een aantal Chinese goederen, met een totale waarde van 200 miljard dollar, naar 25 procent. Trump kondigde dit in elk geval aan op Twitter.
Hij dreigt bovendien daarna een dergelijke hoge importbelasting op nog meer goederen te heffen. Die nieuwe groep van belaste goederen zou een waarde hebben van 325 miljard dollar. Trump lijkt dus de handelsoorlog weer aan te wakkeren na vijf maanden van relatieve wapenstilstand en gesprekken. Het nieuws komt onverwacht voor al diegenen die dachten dat de onderhandelingen uitgerekend deze week op een compromis tussen de VS en China afstevenden.
Gevolgen?
dDe Amerikaanse president beweert dat invoerbelastingen slechts een klein effect hebben op de prijs die de Amerikanen voor Chinese producten betalen. Trump wijst erop dat de Amerikaanse economie groeit en dat de werkloosheid lager is dan gevreesd. Hij is ervan overtuigd dat dit komt door zijn succesvol beleid waarmee hij vooral China kan treffen. Een aantal handelsverenigingen en andere ondernemingen trekken in twijfel dat de importheffingen niet schadelijk zijn voor de VS zelf. Kleinhandelsproducten zoals meubelen, werktuigen, elektronica, kruidenierswaren, kledij, schoenen en elektronische onderdelen voor de industrie zullen in de VS weer duurder worden.
Beurzen
De Amerikaanse futures reageren volgens The Wall Street Journal meteen slecht op het nieuws. De Dow Jones zou, meldt het Belgische financiële dagblad De Tijd, ‘vandaag met een verlies van bijna 2 procent openen en de S&P500 zou 1,9 procent lager gaan’. Dezelfde trend is zichtbaar in Europa, ook België. Vooral de aandelen in de sectoren staal, auto’s en chips zijn het slachtoffer van de berichten over de nieuwste wending in het agressieve handelsbeleid van de VS. Anderzijds is het een feit dat de Chinese beurzen al meteen verliezen leden. Tegen de middag was index op de beurs van Shanghai met 5,19 procent gezakt. De index op de beurs van Shenzhen daalde met 6,15 procent. Het waren vooral hightech aandelen die te lijden hadden van Trumps tweets.
Positief China
Sommige Chinese waarnemers vinden volgens de Global Times dat de beurzen wat overreageren. Volgens hen zijn er genoeg positieve tekenen dat de Chinese economie en financiële wereld de schok van deze nieuwste aanval uit Washington kan opvangen. Li Daxiao, hoofdeconoom van Yingda Securities (Shenzhen) noemde de beursval eerder een correctie na de sterk stijgende markt van de afgelopen vier maanden. De purchasing managers index (PMI) voor april die de Chinese beurskrant Caixin vandaag uitbrengt is gestegen tot 54,5, een recordhoogte in de afgelopen 15 maanden. Ook de stijging van het bbp met 6,4 procent in het eerste kwartaal tegenover vorig jaar is een economische indicatie die investeerders vertrouwen kan inboezemen. Dat vertrouwen zou verder kunnen toenemen als de People’s Bank of China, de staatsbank, op 15 mei de reserveverplichtingen van de banken verlaagt. Er zal op die manier voor meer dan 280 miljard yuan (waarde: 40 miljard dollar ) op de markt komen. Particuliere, kleine en middelgrote bedrijven zullen meer leningen kunnen nemen.
Zero sum of win win?
Zowel in de VS als in China houden waarnemers er rekening mee dat de tweets van Trump elementen van zijn tactiek zijn. Het is echter zeer wel mogelijk dat de Amerikaanse regering wel degelijk van plan is om met importheffingen de zaak verder op de spits te drijven. De VS lijkt in elk geval van plan om verder te gaan op de heilloze weg van een nieuwe koude oorlog. Trump stuurt zijn minister van Buitenlandse Zaken naar Europa om de bondgenoten onder druk te zetten inzake Huawei. Het Pentagon stuurt patrouilleboten naar de Zuid-Chinese Zee om onder het mom van vrije doorvaart te provoceren aan de voordeur van China. De Chinese regering wil een handelsoorlog liever voorkomen. Ze is niet voor zero sum (iedereen verliest), maar voor win win (wederzijds voordeel).
Evenwichtsoefeningen
De politieke leiders zullen rekening moet houden met bepaalde ondernemers in eigen land die zeer bevreesd zijn voor de importheffingen, zoals die van de keramieksector. Zij vragen dat de regering concessies doet. Hun reactie op de berichtgeving over Trumps tweets was typerend. Zij vonden dat de Chinese media aandacht hadden moeten schenken aan de uitspraak van de president dat ‘de onderhandelingen gewoon te langzaam’ gaan. China weigert echter ook te onderhandelen met een pistool tegen het hoofd. De VS stelt bovendien eisen waaraan Xi en zijn collega’s niet zullen willen voldoen. Washington wil dat de Chinese overheid de staatssteun voor bedrijven vermindert en eist ook dat China afziet van verder verweer tegen Amerikaanse sancties. (Die laatste eis is overigens door de hoofdeconoom van de Financial Times als vernederend en absurd beoordeeld). Beijing is zich aan het beraden of de Chinese gezanten nu wel naar de VS moeten reizen voor een nieuwe gespreksronde. Voorlopig bereidt de Chinese delegatie zich verder voor om in de loop van de week naar Washington te vertrekken.
Bronnen: Global Times, Wall Street Journal, De Tijd, South China Morning Post,Foreign Ministry Spokesperson Geng Shuang’s Regular Press Conference on May 6, 2019
