Zowel de minister van defensie als de voormalige minister van buitenlandse zaken zijn door het vast comité van het Chinese parlement uit hun functie als staatsraad gezet. Een officiële reden is niet opgegeven. Er kunnen verschillende motieven zijn voor deze discretie.
Vooreerst een nuancering: Een minister in China is een louter uitvoerende functie. De minister bepaalt niet de gevolgde politiek, dat doet het Centraal Comité van de Communistische Partij. Een ministerpost weegt daarom minder dan een zitje in het Centraal Comité.
Li Shangfu is door de Vaste Commissie van het Nationaal Volkscongres– het parlement- afgezet als minister van defensie. Tegelijk verliest hij zijn functie als staatsraad, wat men in België lid van het kernkabinet zou noemen. Hij wordt ook geschrapt uit de Centrale Militaire Commissie van de regering.
Zijn afzetting is geen verrassing, want hij was al sinds eind augustus niet meer in een officiële functie gezien. Er is geen reden voor de afzetting bekend gemaakt en er is nog geen vervanger aangeduid.
Li vervoegde het leger in 1978 en werkte meer dan 30 jaar bij het Chinese bemande ruimteprogramma. Nadien maakte hij promotie in verschillende eenheden en was van 2017 tot 2022 directeur van de afdeling voor de ontwikkeling van militaire uitrusting bij de Centrale Militaire Commissie. Sinds 2018 stond hij op een Amerikaanse sanctielijst wegens het aankopen van wapens bij een Russisch bedrijf dat aan Iran en Noord-Korea leverde.
Qin Gang werd al in juli afgezet als minister van buitenlandse relaties nadat hij een maand lang niet meer in officiële functies gezien werd. De vaste commissie besloot nu hem eveneens zijn post als staatsraad af te nemen. Ook hier is geen reden bekend gemaakt.
LI en Qin waren beiden als minister aangesteld door het Nationaal Volkscongres in maart dit jaar. Ze werden meteen lid van de vijfkoppige staatsraad. Beiden golden als beloftevolle nieuwkomers die het vertrouwen van partijleider Xi Jinping genoten.
Discretie en speculatie
Dat er geen reden voor het verwijderen van Li en Qin gegeven wordt lijkt erop te wijzen dat het niet of toch niet alleen om corruptie gaat. Wanneer kaderleden hun post verliezen omwille van corruptie wordt dit bekend gemaakt met als codeterm ‘onderzoek naar ernstige inbreuken op de partijdiscipline’.
Li en Qin zijn beiden ook lid van het Centraal Comité. Ze zullen waarschijnlijk ook deze positie verliezen. Normaal wordt in de loop van november de derde plenaire zitting van het huidige Centraal Comité verwacht; dat zou over hun lot kunnen beslissen.
Zowel bij het Chinese publiek als bij buitenlandse waarnemers wordt gespeculeerd over wat er aan de hand is.
Bij Qin is er het vermoeden dat hij in de problemen kwam omwille van een buitenechtelijke relatie met een Chinese in de VS. Ministers worden geacht een onberispelijke moraal op na te houden. Over het privéleven van politici wordt echter officieel geen commentaar gegeven.
De volledige verwijdering van Li en Qin, zonder opgave van reden, kan ook betekenen dat discretie vereist is omdat het om zaken van nationale veiligheid gaat.
De Amerikaanse veiligheidsdiensten gaven rond 2012 toe dat zowat al hun geheime agenten in China opgepakt waren, maar recentelijk pochte de CIA dat de heropbouw van hun netwerk goede vooruitgang boekte. De Chinese regering heeft onlangs de arrestatie bekendgemaakt van verschillende personen, die van spionage voor de VS beschuldigd worden. Is Li misschien verantwoordelijk gesteld voor gaten in het Chinese veiligheidssysteem?
Een andere piste die de South China Mornng Post lanceert is een mogelijke betrokkenheid van Li in een dossier van corruptie door hogere officieren van de People’s Liberation Army’s Rocket Force, de eenheid verantwoordelijk voor het Chinese kernarsenaal. Ook over dit dossier heerst officiële discretie.
Bronnen: Xinhua, South China Morning Post, Caixin
