De uitspraak van het Arbitragehof in Den Haag over de Zuid-Chinese Zee leidt tot een golf van Chinese vaderlandsliefde. Sommigen lieten dit zien met acties gericht tegen Amerikaanse bedrijven. De leiders van Taiwan en het Chinese vasteland voeren hun eigen offensief inzake de Zuid-Chinese Zee.
Algemeen wordt aangenomen dat de VS de vorige regering van de Filipijnen op zijn minst heeft aangemoedigd om het Arbitragehof in te schakelen in het geschil tussen China en de Filipijnen. Demonstranten hielden protesten met anti-Amerikaanse leuzen en spandoeken bij vestigingen van de fastfoodketens KFC en McDonalds of koffie-multinational Starbucks, jongeren sloegen hun iPhone stuk en lieten dat op de sociale media zien, oproepen om Amerikaanse producten te boycotten en verbale protesten overstroomden de sociale media. Hier en daar vielen oproepen tot een boycot van Japanse of Zuid-Koreaanse eigenaren te noteren, omdat de regeringen van die landen zich met de kwestie hebben bemoeid. In ten minste elf steden zoals Changsha (in Hunan, centrum van China) en de toeristische bestemming Hangzhou, waren er protesten van burgers die zich vaak niets aantrokken van politiewaarschuwingen of verbodsbepalingen.
‘Chauvinisme schaadt vaderlandsliefde juist’
De overheid is niet gelukkig met dit soort acties, hoewel ze het op zich natuurlijk verwelkomt dat de bevolking verontwaardigd is. Die vindt net als haar regering dat het Arbitragehof een vorm van rechtspraak en de internationale media misbruikt om China te beledigen en onder druk te zetten.
Voor de officiële media, die wellicht het regeringsstandpunt vertolken, zijn demonstraties zonder toestemming of vernieling van eigendommen uit den boze en moet daartegen worden opgetreden. Zo zegt de China Daily dat ‘chauvinisme de echte vaderlandsliefde juist schade toebrengt’. Een opiniestuk in de Global Times stelt dat ook. Het blad van de Communistische Partij, de People’s Daily, is hevig gekant tegen acties die erkende bedrijven en hun klanten aanvallen. Beijing wil zeker vermijden dat het komt tot vernielingen, zoals een paar jaar geleden gebeurde bij acties tegen Japan, toen over het conflict in de Oost-Chinese Zee, of zoals in buurland Vietnam waar Chinese bedrijven en personen ooit het slachtoffer werden van gewelddadige betogingen door fanatieke nationalisten en anticommunisten.
Offensief van Beijing en Taipei
Kranten waarschuwden dat je vaderlandsliefde niet moet verwarren met vreemdelingenhaat. Dat zou de Chinese economie bovendien geen goed doen in de geglobaliseerde wereld. Het nieuwsportaal Ifeng.com hield een snelle opiniepeiling, waarbij 51% van 144.000 respondenten op internet antwoordden dat zij tegen boycots waren, maar 40% zich wel uitsprak voor straatprotesten. Xinhua liet weten dat het publiek natuurlijk het recht heeft om zijn woede te uiten over de onrechtvaardige uitspraak van het Arbitragehof, maar riep op om dat op een verstandige en redelijke manier te doen en landgenoten geen schade te berokkenen.
Vissers afkomstig van Taiwan zijn samen met parlementairen van de huidige regeringspartij Democratic Progressive Party en de Kuomintang die in de oppositie zit naar het eiland Taiping in de Zuid-Chinese Zee gegaan. Op dat eiland heeft Taiwan militaire installaties en een weerstation. De Taiwanezen protesteren tegen een deel van de uitspraak door het Arbitragehof dat het eiland bestempelde als een rif waar geen exclusief economische zone geldt. Voor Taiwan is dat een aantasting van eeuwenoude soevereiniteit en visrechten. Intussen voert het ministerie van Buitenlandse Zaken van China een diplomatiek offensief tegen de arbitrage zelf en tegen de uitspraak in die arbitrage. De Chinese regering onderzoekt hoe oprecht de bereidheid van de nieuwe Filipijnse president is om de onderhandelingen over de kwestie weer aan te vatten. Als reactie op de Amerikaanse B52 bommenwerpers, destroyers en vliegdekschepen die uitdagend patrouilleren rond Chinese eilandjes, heeft het Chinese Volksbevrijdingleger in de regio zelf manoeuvres gehouden.
Xinhua, Caixin, SCMP, BBC, Global Times