De varkenspest leidt in China tot grote problemen bij consumenten, de varkenshouders en de autoriteiten.
Ruim een jaar geleden is de Afrikaanse varkenspest opnieuw uitgebroken in China. Op meer dan 150 plaatsen zijn er besmettingen geweest, in bijna alle provincies. Het is ontzettend moeilijk om de Afrikaanse varkenspest die dodelijk is voor de dieren, maar ongevaarlijk voor de mensen, onder controle te krijgen. Het virus kan lang overleven en lange afstanden afleggen. Er is nog geen afdoende vaccin tegen de ziekte.
Miljoenen
China is het land waar het meeste varkensvlees van de wereld geproduceerd en geconsumeerd wordt (ongeveer de helft van het wereldtotaal). Naar schatting werden er in China tot vorig jaar 700 miljoen varkens gehouden. Ongeveer 1,2 miljoen van die dieren zijn intussen afgemaakt. Deze slacht en de andere maatregelen om de epidemie onder controle te krijgen hebben gezorgd voor een sterke inkrimping van de voorraden varkensvlees. Er werden dit jaar tot 32% minder varkens gehouden.
Prijzen
Minder varkensvlees op de markt en de noodzaak om 26% meer dan vorig jaar in te voeren uit het buitenland betekent sterk gestegen prijzen. En dat voor wat in veruit de meeste Chinese gezinnen nog altijd de favoriete vleessoort is. Het ministerie van Landbouw (Ministry of Agriculture and Rural Affairs, MARA) voorspelt een gemiddelde prijsstijging van meer dan 70% in de tweede helft van dit jaar. In 16 provincies en stadsgebieden kost een kilo varkensvlees nu al 36 yuan (4,5 euro). Dat is een stijging van 90% tegenover vorig jaar. Volgens het Bureau voor de Statistiek bedraagt de gemiddelde stijging over het hele land intussen al 50%. Dat geeft dus twee gigantische problemen voor de gewone burger: tekorten en prijsstijgingen.
Varkenshouderij in nood
De varkenshouderij kijkt vooral naar de dalende opbrengsten. Insiders uit de sector spreken over verliezen van 30 tot 60%. Veel kwekers reageren door hun bedrijf te verkleinen of op te geven.
Er zijn honderdduizenden kleine varkensbedrijven en thuiskwekerijen. Die houden zich niet allemaal aan de regels voor hygiëne, bijvoorbeeld bij de voeding, het transport en de verkoop. Of ze voeren verplichte onderzoeken of slacht niet uit. Op de naleving van preventieve maatregelen houdt het MARA volgens een rapport van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) streng toezicht. De regering en de bedrijven zelf werken samen aan een mentaliteitsverandering betreffende intensieve varkenshouderij en bioveiligheid.
Alarm
Voor de Chinese regering komt dit bovenop de effecten van de handelsoorlog die de VS tegen het land voert. Politieke leiders, met premier Li Keqiang voorop, luiden de alarmbel. Zij moedigen de grote bedrijven aan hun stocks ingevroren vlees op de markt te brengen. Ministers en gouverneur spannen zich in om de bevolking het vertrouwen te geven dat er voldoende voorraden blijven en dat de situatie in de komende maanden verbetert. De autoriteiten constateren verder dat de productie en de consumptie van andere vleessoorten, zoals van schapen, runderen en gevogelte, geleidelijk aan toenemen. Officiële media doen ook aanbevelingen voor een gevarieerder eetpatroon, met minder vlees. Dat is een proces van lange duur en uiteindelijk zullen de consumenten zelf daarover moeten beslissen. Daarom is het zaak te zorgen dat er over de bevoorrading geen paniek optreedt en dat de varkenshouderij de kans op herstel krijgt. Dat laatste wil de overheid op een verantwoorde manier aanpakken.
Herstel?
De regering wil vooral mikken op een snel herstel van de varkenshouderij. Op dinsdag 10 september heeft de Staatsraad een plan hiervoor bekendgemaakt. Verschillende departementen zullen de grote en betrouwbare varkensbedrijven ondersteuning geven. In 2022 moet 58% van de varkenshouderij in grote bedrijven gebeuren. Ze krijgen subsidies voor de verbetering van gebouwen, transport, en diergeneeskundige preventie en controle. Het gaat om een eenmalige financiering die niet meer dan 30% mag uitmaken van het eigen bedrijfsbudget. Ze zal maximaal 5 miljoen yuan (640.000 euro) bedragen. Volgend jaar gaat er naar districten met een veestapel van meer dan 100.000 varkens een subsidie van maximaal 30 miljoen yuan (3,8 miljoen euro) om milieuvriendelijk afvalgebruik te stimuleren. Tegen 2025 horen bij 85% van alle varkenshouders recycling en hergebruik ingeburgerd te zijn.
Markt en overheid
Banken mogen leningen aan producenten en slachthuizen voorlopig niet schrappen. Die bedrijven kunnen de aftrek van rente op leningen voor bedrijfsgebouwen uitstellen tot eind volgend jaar. Voor transport van varkens en ingevroren varkensvlees wordt er tot juli volgend jaar op de snelweg geen tol meer geheven. De Nationale Commissie voor Ontwikkeling en Hervorming en het MARA doen een beroep op lokale overheden. ‘Zie op de correcte uitvoering van deze gunstmaatregelen toe en bedenk zelf ook positieve initiatieven’, is de boodschap. Op deze manier wil de overheid de markt ondersteunen, maar toch zijn rol laten spelen. Het streven is dat China snel voor 95% weer zelf kan voldoen aan de vraag naar varkensvlees.
Xinhua, China Daily, Global Times, New York Times, SCMP, fao.org (website van de FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties
