Het Vaticaan heeft op 15 juli de benoeming van Joseph Shen Bin tot bisschop in Shanghai geaccepteerd. Niet zo eenvoudig en vanzelfsprekend als je zou kunnen verwachten.
De vaderlandslievende Rooms-Katholieke Kerk van China had de prelaat in april al overgeplaatst vanuit het bisdom Haimen in Jiangsu en aangesteld tot hoofd van de geloofsgemeenschap in de Chinese miljoenenstad.
‘Jammer, maar’
De paus heeft de installatie nu erkend. Kardinaal Pietro Parolin, de minister van Buitenlandse Zaken van het Vaticaan, heeft hierover in een persoonlijk interview met een Vaticaans persbureau, AsiaNews, verklaard dat hij het gebrek aan overleg vooraf met de Chinese regering betreurt. Volgens de kardinaal was die gang van zaken niet in overeenstemming met de ‘geest van samenwerking’ van het akkoord uit 2018 tussen de Heilige Stoel en Beijing, dat in 2022 werd verlengd. Parolin zegt dat de pauselijke zegen een eenzijdig teken van goede wil is en een beslissing die werd ingegeven doordat de in Shanghai al te lang zonder bisschop is geweest. ‘Bovendien is Joseph Shen Bin een hooggewaardeerde herder’, aldus de Vaticaanse minister van BuZa.
Dialoog
Er is een langdurige dialoog aan de gang tussen de Chinese regering en het Vaticaan. De onderhandelingen over hun wederzijdse betrekkingen verlopen soms wat moeizaam, maar blijven met een slakkengangetje vooruitgaan. Er zijn in China twee katholieke kerken die allebei door het Vaticaan worden erkend. Het ene kerkgenootschap, de Chinese Katholieke Patriottische Vereniging (CKPV) erkent het gezag en het recht op toezicht van de Chinese staat. De andere, een ondergrondse rooms-katholieke kerk, is een dissidente organisatie. Zij vindt dat alle activiteiten en beslissingen van de katholieke kerk alleen de Paus aangaan. Het Vaticaan erkent tegenwoordig de beide organisaties en de meeste prelaten die zij benoemen. Voor Beijing houdt enkel de CKPV zich aan de wet.
Inmenging voorkomen
De Chinese overheid wil voorkomen dat de Katholieke Kerk of haar staat zich mengt in de binnenlandse aangelegenheden van China. Denkbeeldig is dat niet: politieke tussenkomst in vele landen, en in China, is door de eeuwen heen een bekende praktijk geweest van Rome. Het Vaticaan heeft in 1951 de diplomatieke betrekkingen met China verbroken, een maatregel in het kader van de Koude Oorlog tegen het communisme, waarbij de uitwijzing van buitenlandse priesters uit China als reden werd aangegrepen. Het feit dat het Vaticaan een van de weinige staatjes is die Taiwan als een onafhankelijke entiteit beschouwt is tot op de dag van vandaag het meest flagrante voorbeeld van inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van China.
Hoop
Nadat de Argentijnse kardinaal Jorge Mario Bergoglio paus van Rome was geworden bleek algauw dat een verbetering van de betrekkingen met China mogelijk was. De bereidheid tot dialoog en de derdewereldachtergrond van de beide partijen in de onderhandeling maken inderdaad een toenadering mogelijk. In augustus brengt de paus een bezoek aan Mongolië, dat tot 1921 bij China hoorde en goede betrekkingen onderhoudt met Beijing. Volgens diplomaten zou het land als tussenpersoon met China kunnen fungeren.
Bronnen: Reuters, Asianews, Le Monde, The Morning Star, Global Times, Wikipedia
