President Xi Jinping heeft de leden van de Communistische Partij van China (CPC) voorgehouden dat ze waakzaam moeten zijn voor ‘intriganten en klieken’ in de partij. Ook mogen ze niet wegkijken van ontsporingen bij verwanten of medewerkers. Corruptiebestrijding in China neemt wat Xi betreft niet af en is niet principeloos.
Xi houdt zijn toespraak voor de CCDI
Xi herhaalde dat de corruptiebestrijding in China vastberaden verder zou gaan. Hij heeft dat al in januari gezegd op de jaarvergadering van de machtigste instelling voor strijd tegen corruptie, de Centrale Commissie voor de Discipline Inspectie (CCDI). Op een aantal citaten uit de toespraak die hij daar hield is gisteren de aandacht gevestigd door Xinhua en de People’s Daily, respectievelijk het nationale persagentschap en de partijkrant. Veel officiëler wordt het niet in China.
Proefproject corruptiebestrijding in China
Het is gissen waarom Xi’s scherpe kritiek op samenzweerders en kaderleden die te weinig vat hebben op hun familieleden uitgerekend vier maanden later in beeld komt. Waarnemers denken dat er een verband zou kunnen zijn met de Panama Papers waarin onthullingen staan over verwanten van topleiders die aandelen hadden in bedrijven op belastingparadijzen. Op dinsdag onthulden de journalisten die de Panama Papers beheren dat de schoonzoon van de gepensioneerde topman Jia Qinglin een bedrijf bezit op de Britse Maagdeneilanden.
Eind april had een speciale Centrale Werkgroep voor Hervormingen besloten om een experiment gericht op partijkaders met familieleden die zakenbelangen hebben, uit te breiden naar Guangdong, Xinjiang, Beijing en Chongqing. In het proefproject dat vorig jaar in Shanghai is opgestart wordt het naaste familieleden van topfunctionarissen verboden om aan het hoofd te staan van particuliere of buitenlandse bedrijven, of zakelijke activiteiten te ontplooien in sectoren waar hun echtgenoot of vader een politieke verantwoordelijkheid draagt. De centrale werkgroep had aangekondigd dat de regels uitgeprobeerd in Shanghai strenger en uitgebreider zouden worden. Het moest komen tot een ‘formele regeling en een normale praktijk’.
De Global Times voegde aan zijn artikelen over Xi’s interventie een internationale dimensie toe. Xi heeft ook gezegd dat China de internationale strijd tegen de corruptie steunt en heeft westerse landen nog eens gevraagd corrupte ambtenaren geen schuilplaats te bieden. De president heeft er aan toegevoegd dat ‘sommige landen in deze verdachten troefkaarten hadden gezien, maar dat hun aanwezigheid hen nu eerder in verlegenheid bracht’.
Een ding is echter zeker: er is geen afname in de corruptiebestrijding in China. Xinhua, de China Daily en Reuters melden vandaag dat het Volksbevrijdingsleger tien teams van goed opgeleide inspecteurs naar verschillende eenheden heeft uitgestuurd. Deze corruptiebestrijders zullen onaangekondigde controles uitvoeren. Dat is volgens officieren buiten dienst en in actieve dienst en nodig want ‘corruptie in het leger zouden de capaciteit om oorlog te voeren kunnen bedreigen.’
Onafhankelijke koninkrijkjes en onhandelbare verwanten
In de toespraak die Xi Jinping in januari had gehouden zei hij: ‘er zitten carrièrejagers en samenzweerders in onze Partij die het bestuur ondermijnen…we moeten de kop niet in het zand steken en die leden sparen, maar integendeel resoluut reageren om het probleem te elimineren en verdere overtredingen te ontmoedigen.’ Volgens Xi zijn er klieken die onopvallend de beslissingen en het beleid van het Centraal Comité negeren of ertegen ingaan. Zo vormen ze een risico voor de veiligheid van de Partij en van het land. ‘Het betekent niet dat leden de Partij niet mogen bekritiseren, maar publieke commentaren op belangrijke politieke kwesties, liberale opvattingen of anti-regeringsstandpunten zijn niet toegestaan’, aldus Xi. De Secretaris Generaal van de CPC zei verder dat de corruptiebestrijding in China geen zaak is van arrivisten die onderscheid maken tussen de overtreders en geen machtsstrijd (waarbij hij de uitspraak herhaalde die hij in de VS deed over ‘geen House of Cards’).
De People’s Daily noemde in het artikel hierover bekende klieken die in de afgelopen jaren van corruptiebestrijding in China zijn opgespoord en ontbonden: de ‘oliekliek’, de ‘kliek van de politieke secretarissen’ en die ‘van Shanxi’. Telkens waren dit groepjes van functionarissen die nauwe banden hadden met corrupte ambtenaren en zeer rijke en invloedrijke corrupte zakenmensen. De partijkrant wees ook nog eens op de vervolging en bestraffing van voormalige topmensen in de CPC: Zhou Yongkang, ooit het hoofd van de veiligheidsdienst, Xu Caihou, die ondervoorzitter was geweest van de hoogste militair-politieke instantie en Ling Jihua, een topkader en nationaal politiek beleidsmedewerker.
Die hadden allemaal geregeerd over hun eigen ‘onafhankelijk koninkrijkje’ in de woorden van Xi. De SCMP, die blijkbaar citeert uit de Chinese versie van de gisteren gepubliceerde toespraak voegt daar dit aan toe: Xi Jinping zei dat ‘Sommige corrupte functionarissen…in hun eigen voordeel handelden en dat anderen familieleden hebben geholpen…de kinderen van partijkaders moeten zich ook aan de wet houden. Denk vooral niet dat die kinderen onaantastbaar zijn. Ze zullen een strenge straf krijgen als ze betrapt worden op wetsovertredingen. Zo zullen we aan de bevolking onze vastberadenheid laten zien… ’ Xi had de (kader)leden voorgehouden om aan zichzelf hoge eisen te stellen, om te letten op onhandelbaar gedrag bij familieleden of medewerkers en hen indien nodig te corrigeren.
Xinhua, People’s Daily, South China Morning Post, International Business Times, Global Times, China Daily, Reuters
