‘Veilige en ordentelijke’ exit uit Covid-19?

China is overgeschakeld van nul-Covid strategie naar het opvangen van de gevolgen van Covid-19. Hoe verloopt dit?

Waarom is de Chinese overheid sneller dan verwacht veranderd van strategie?

De economische kosten van de nul-Covid strategie lieten onhoudbaar op. De bevolking was de inspanning moe, wat zelfs leidde tot sporadische protesten. De omikronvariant bleek veel minder ziekmakend dan de vorige. Er was ervaring opgedaan met het behandelen van milde en ernstige gevallen. Maar het doorslaggevend argument kwam naar boven op een persconferentie op14 december van Mike Ryan, directeur noodsituaties bij de Wereldgezondheidsorganisatie : de omikron variant was al een tijd vóór de versoepeling van de maatregelen zozeer verspreid dat er geen tegenhouden meer aan was.

Wat is de toestand vandaag?

Het dagelijks bulletin van de Nationale Gezondheidscommissie maakt voor 18 december gewag van een kleine 2.000 nieuwe besmettingen. Dat aantal is irrelevant want er wordt systematisch niet meer getest.

Alle getuigen ter plaatse maken melding van razend snel om zich heen grijpende besmettingen van een groot deel van de bevolking, alhoewel het niet duidelijk is of dit overal in dezelfde mate het geval is. Uit een steekproef op Wechat met 8.000 deelnemers op 13 december bleek 51% besmet of besmet geweest.

Relevanter zijn de cijfers van gehospitaliseerde personen met Covid-19. Dat waren er op 18 december iets meer dan 35.000. Daarvan waren er 253 zeer ernstig aan toe. Omgerekend naar België zou dat ongeveer 300 gehospitaliseerde patiënten zijn, nog relatief weinig.

De commissie telt al voor de tweede week op rij geen enkel dodelijk slachtoffer. De officiële statistieken tellen theoretisch nochtans het overlijden mee van iedereen met bevestigde Covid-19, ook al overlijdt de persoon aan een andere aandoening. Er is anekdotische evidentie dat er wel degelijk al dodelijke slachtoffers zijn. Het is immers mogelijk dat er Covid-19 doden buiten de statistieken vallen doordat men ze niet getest heeft.

Wat doet de overheid op dit ogenblik?

Een eerste grote opdracht is de bewustmaking van het publiek. Covid-19 is in de geest van veel mensen nog het sterk dodelijke virus van Wuhan. De overheid verhoogt het niveau van wetenschappelijke kennis, en moedigt mensen aan om zelf de nodige veiligheidsmaatregelen voor hun eigen veiligheid te nemen.
Sommige lokale overheden verspreiden informatiebrochures en korte video’s over het afnemen van zelftesten. Sommigen verpsreiden digitale handleidingen voor de te nemen maatregelen in geval van vermoedelijke besmetting.

Andere doelstellingen zijn het snel verhogen van de vaccinatiegraad van risicopatiënten, een voldoende bevoorrading van geneesmiddelen tegen milde en ernstige gevallen, het garanderen van correcte verzorging van zwaar zieken en risicopatiënten door het herschikken van de middelen, het beter coördineren van de Covid-19 behandeling met de normale gezondheidszorg.

Vaccinatiecampagne boekt succes

Door de huidige intensieve vaccinatiecampagne was op 13 december 86,6% van de 60+ers tweemaal gevaccineerd en 69% had een booster gekregen. Bij de 80+ers is twee derden volledig gevaccineerd en heeft 42% een booster gekregen. Alle kwetsbare personen die meer dan zes maanden geleden een booster vaccin kregen kunnen nu een tweede booster vaccin krijgen.
Wijkcomités zijn gevraagd vaccinatie aan de deur te organiseren voor minder mobiele ouderen.

Speciale klinieken voor Covid-19 patiënten met matige symptomen

Lokale overheden hebben in heel het land aan de grotere hospitalen en aan de instellingen voor eerstelijnszorg die dit aankunnen gevraagd om open koortsklinieken te runnen. Kwetsbare ouderen worden daar in beveiligde zones behandeld.

In Guangzhou (15 miljoen inwoners) is het aantal koortsklinieken uitgebreid van 114 naar 199. Daardoor is de dagelijkse opvangcapaciteit van patiënten met koorts verhoogd tot 110.000. tot voor kort bedroeg die slechts 40.000. Recentelijk is het aantal patiënten per dag gestegen tot 50.000.

Beijing heeft het aantal koortsklinieken uitgebreid van 94 naar 303. Patiënten met milde symptomen wordt aangeraden thuis te blijven.

In heel het land zijn intussen 14.000 koortsklinieken actief op het niveau van hospitalen. In eerstelijnscentra zijn er nog eens 33.000. De gemiddelde wachttijd is op korte tijd verminderd van vier uur naar 40 minuten.

Bevoorrading volgt moeizaam

De bevoorrading in geneesmiddelen voor ernstig zieke patiënten is tot nu toe in orde. Er zijn ook beperkt buitenlandse geneesmiddelen beschikbaar. Om preventief hamsteren te voorkomen kan men deze middelen alleen nog op voorschrift verkrijgen. Partijleden zijn ingeschakeld om de levering van dringende geneesmiddelen aan patiënten die thuis zitten te verzekeren.

Er zijn hier en daar meldingen van tekorten aan koortswerende middelen die de bevolking massaal opslaat. Maar uit Beijing komen ook verhalen over buren die uit solidariteit hun voorraad delen; ook op andere plaatsen roept de overheid op tot solidair delen.
De productie van vijf grote farmaceutische bedrijven in Beijing is aanzienlijk opgedreven. Ze hebben al 3,5 miljoen dosissen geneesmiddelen voor Covid-19 verspreid in de stad.

Inhaalbeweging voor IC-bedden

De stad Guangzhou (15 miljoen inwoners) is bezig het aantal IC bedden op te trekken van 455 naar 1385. Dit zijn aantallen die te vergelijken zijn met België. De stad is de voorraden geneesmiddelen aan het opvoeren om voorbereid te zijn op een verwachte piek half januari.

Nationaal is in een maand tijd het aantal IC-bedden opgedreven van 4 naar 10 per 100.000 inwoners.

Essentiële instellingen blijven functioneren

Beijing en andere plaatsen met veel besmettingen hebben maatregelen genomen om de naast de koortsklinieken ook de normale gezondheidszorg te laten functioneren nu er personeel uitvalt door Covid-19 en het aantal patiënten toeneemt.
Klinieken in Beijing, Guangzhou en Sichuan die kampen met personeelsgebrek wegens ziekte hebben stagiaires ingeschakeld bij de behandeling van koortspatiënten.

In Beijing zijn speciale maatregelen genomen om de bevoorrading te verzekeren. Door de vele besmettingen kopen mensen veel via internet, maar de koeriersdiensten kampen zelf met personeelstekort. Vrijwilligers worden ingeschakeld.

Wat zijn de vooruitzichten?

Het regeringsblad Global Times geeft toe dat er na het versoepelen van de preventiemaatregelen een ‘korte periode met tekorten aan medische hulpmiddelen en specifiek Covid-19 materiaal’ was. Maar de krant denkt dat de exit uit Covid-19 ‘veilig en ordentelijk’ zal gebeuren omdat alles toch al voorbereid was.

De hoop bestaat dat het minder ziekmakend karakter van omikron, de eerdere en huidige vaccinatiecampagnes, de beschikking over geneesmiddelen die voor ernstige gevallen effectief zijn, de schade van de massale besmettingen kunnen beperken.

Wu Zunyou, chef epidemioloog bij het Chinese Center for Disease Control and Prevention voorziet drie besmettingsgolven met een terugkeer naar een normale situatie tegen de lente. De grote steden zitten al volop in de eerste golf. De tweede golf zou er door het vele reizen rond het Chinese nieuwjaar komen en de derde wanneer de plattelandsmigranten terug naar hun werk in de stad trekken. Wu schat het aantal ernstig zieke of kritieke gevallen op 0,18% van het aantal besmettingen. Dat is honderd keer minder erg dan het Wuhan virus. Deze winter zou 10 tot 30% van de bevolking besmet raken, met 0,09 tot 0,16% dodelijke slachtoffers. Dat komt neer op 140.000 tot 640.000 slachtoffers.

In Westerse media vinden we doorgaans hogere schattingen, soms in de miljoenen. Niemand kan echter de toekomst voorspellen. De volgende maanden zal moeten bljken of China voldoende voorbereid en georganiseerd is voor een ‘veilige en ordentelijke’ exit met veel minder dodelijke slachtoffers dan de Westerse wereld.

Bronnen: China Daily, People’s Daily, Global Times, Caixin, Reuters, National Health Commission