Einde augustus werd aan het permanent comité van het Nationaal Volkscongres – het Chinese parlement- een ontwerp van gewijzigde Wet op de Procedures voor het Behandelen van Misdaden voorgelegd. De voorgestelde wijzigingen zijn belangrijk en bieden verdachten een betere juridische bescherming. bij de andere wetsvoorstellen die besproken worden vinden we nog nieuwe maatregelen om gebouwen meer energiezuinig te maken. Een nieuw artikel over huisarrest lokt controverse uit.
Het permanent comité van het Nationaal Volkscongres komt elke twee maand een week bijeen. De goedkeuring van het nieuwe wetsontwerp zal naar verwacht verschillende lezingen door het comité en het voltallige parlement vergen. De laatste herziening van de wet van 1979 gebeurde 15 jaar geleden. Nu gaat men van 225 artikels naar 285 en er zijn 99 amendementen, ongeveer een kwart van de tekst is nieuw. Het ontwerp werd nog niet aan het publiek voorgelegd voor commentaar en advies, maar Xinhua weet dat alle fasen van misdaadbestrijding aangepast worden, van aanhouding over voorhechtenis en ondervraging tot proces. Speerpunten zijn de reeds lang gewenste wijzigingen betreffende bewijsvoering, behandeling van getuigen en de rechten van de verdediging. Het huidige rechtssysteem voldoet niet meer voor een zich snel ontwikkelende maatschappij. Er moet ook een nieuw evenwicht gezocht worden tussen bestraffen van misdaden en het respect voor individuele mensenrechten. Chinese juristen storen er zich erg aan dat bekentenissen afgedwongen door marteling –wat volgens de wet verboden is maar toch gebeurt door overijverige politiemensen die onder druk staan om een zaak snel op te lossen-kunnen gebruikt worden als bewijs op een proces. Voortaan zullen dergelijke bekentenissen nietig zijn; politiemensen die martelen zullen als misdadigers vervolgd worden; en beschuldigden kunnen niet gedwongen worden iets te zeggen dat tegen hen kan gebruikt worden. Ondervragingen moeten gebeuren in officiële gevangenissen en voor ernstige misdaden moeten ze gefilmd worden; hiermee wil men vermijden dat verdachten op speciale plaatsen onder handen genomen worden tot ze bekennen. Er komt ook een artikel dat burgers verplicht te getuigen voor het gerecht, maar hen tegelijk bescherming biedt; wie weigert te getuigen kan tot 10 dagen cel krijgen; uitzonderingen zijn dichte familieleden van de beschuldigden. De gewijzigde wet sluit aan bij de Wet op de Advokaten van 2007; advokaten kunnen mits voorlegging van bepaalde documenten de verdachten ontmoeten gedurende de onderzoeksfase . Dat was al voorzien in de wijziging van 1996 doch in de praktijk was het akkoord van de ondervragers nodig. Gesprekken tussen verdachten en verdedigers mogen niet afgeluisterd worden. De procureurs krijgen een grotere bevoegdheid om de correctheid van de gevolgde procedures te controleren.
Dui Hua en Human Rights Watch , mensenrechtengroepen die erg critisch tegenover de Chinese regering staan waarschuwen echter vanuit HK tegen een nieuw artikel betreffende huisarrest: volgens dit artikel kan de politie verdachten maximum zes maand huisarrrest geven op een specifieke plaats in gevallen van bedreiging van de nationale veiligheid, terrorisme of zware corruptie. De politie moet in dit geval geen contact nemen met de familie van de verdachten, indien dat het onderzoek dreigt te hinderen. Wel is voor dit soort huisarrest de goedkeuring van een onderzoeksrechter of een veiligheidsagentschap nodig. Opposanten vrezen dat dit artikel het laten verdwijnen van dissidenten voor weken of zelfs maanden zal legaliseren.
Ook in China zelf is er discussie ontstaan over het artikel betreffende het huisarrest. China Daily laat een aantale experten aan het woord: sommigen waarschuwen voor misbruiken, anderen wijzen erop dat de wet juist beperkingen oplegt. Artikel 73 zegt dat verdachten onder huisarrest kunnen geplaatst worden op een andere plaats, indien gewoon huisarrest het onderzoek hindert; het artikel geldt echter uitsluitend voor misdaden tegen de nationale veiligheid, terrorisme of zware omkoperij. De familie van de verdachte moet binnen de 24 uur op de hoogte gebracht worden van het huisarrest en de reden, tenzij dat het onderzoek hindert. Dit laatste moet echter de uitzondering blijven. De huidige wet maakt reeds onderscheid tussen vrijheidsberoving door voorhechtenis en opsluiting enerzijds , en beperkingen op de vrijheid door huisarrest of het betalen van een borgsom. Huisarrest wordt toegepast wanneer voorhechtenis niet nodig is, en dient om te beletten dat de verdachte vlucht, afspreekt met getuigen, bewijzen vernietigt of nieuwe misdaden begaat.Sommigen vrezen dat de vernieuwde wet onvoldoende voorziet in overzicht en controle door de procureurs. De wet moet verdachten ook de kans bieden verder te werken of naar school te gaan.
Aan het parlement werd ook een rapport voorgelegd met voorgestelde maatregelen om gebouwen meer energiezuinig te maken. Eén van de voorstellen is dat bewoners van flatgebouwen voortaan verwarmingskosten zouden betalen op basis van hun gemeten verbuik. Tot 2004 was collectieve verwarming in China gratis, betaald door de overheid, en sindsdien betaalt de bewoner per m², niet op basis van verbruik. Tegen 2015 moeten de verwarmingsketels voor 400 miljoen m² gebouw vernieuwd zijn. Binnen vijf jaar moet het gemiddelde rendement van ketels 2% omhoog. Bovendien moet er 31 Gigawatt electriciteitscapaciteit gegenereerd worden uit de restwarmte van de stookketels. Regerings- en openbare gebouwen worden speciaal geviseerd bij de bezuinigingsmaatregelen. Op het platteland wil men focussen op energiezuinige kachels met hout of steenkool.
Belijk ook Dialogue over verandering strafwet
Het stond dus in de wet dat martelen niet was toegestaan, maar politiemensen deden het toch en rechters accepteerden het ook, en nu zetten ze het weer in de wet en denken ze dan dat er iets verandert?
6 Maanden ‘huisarrest’ op een specifieke plaats?? wat is dat? Hetzelfde als wat met Ai Weiwei gebeurd is? Ik vind dat onmenselijk. En als deze praktijk in een wet gaat gelegaliseerd worden is dit een beschamende, onbeschaafde vertoning van geperverteerde macht.
Plaats hierover eens een stevig kritisch artikel op Chinasquare.
Ik begrijp je verontwaardiging. En toch, China is geen alles of niets verhaal. Tot nu toe staan politiemensen onder druk om snel resultaten te halen, en worden er al eens bekentenissen afgedwongen, dan kan men een oogje dichtknijpen, ‘als de schuldige maar gevonden wordt’. De nieuwe wet zegt voor het eerst duidelijk dat dit crimineel strafbaar gedrag is dat, belast de procureur met toezicht en zorgt ervoor dat de afgedwongen bekentenis nietig is. Dat is nieuw en vooruitgang. Uiteraard kan je vinden dat het sneller kan, maar vraag is of wij hier goed geplaatst zijn om daarover te oordelen. En ja, geheim huisarrest heeft iets onmenselijks. Het is een oude praktijk, wettelijk of niet. De formulering in de nieuwe wet betekent een sterke inperking: het mag alleen voor gevallen van nationale veiligheid, terrorisme en zware corruptie, en mits toelating van een hogere autoriteit. Een verdachte van belastingsfraude zoals Ai Weiwei valt daar niet onder. Alle landen passen geheime opsluiting zonder vorm van proces toe wanneer hun nationale veiligheid in het gedrang komt, en soms op een heel grove manier, neem maar Guantanamo of de geheime CIA-ondervragingen . Maar je hebt m.i. gelijk dat China zo snel mogelijk naar een strikt beperkte toepassing van deze praktijk moet.
Als ie het wat langer had tegengewerkt was hij nu nog steeds te dik geweest.
Laten we gezamenlijk zeggen dat opsluitingen zoals in China en zoals in Guantanamo niet mogen voorkomen.