China wil tegen 2020 een volwaardig systeem van sociale zekerheid voor iedere burger. Het is geen geheim dat het land zich daarbij spiegelt aan West-Europa. Het jaarlijkse rapport over de toestand van de mensenrechten geeft in hoofdstuk 2, de ‘Sociale Rechten’, een idee van de evolutie in 2013.
De Chinese sociale zekerheid is nog rudimentair, maar groeide in 2013 snel zowel in dekkingsgraad als in grootte. Ze is de grootste in de wereld.
Pensioen
Bij de enkele jaren geleden opgerichte basispensioenverzekering voor bewoners van het platteland en de basispensioenverzekering voor stedelingen zonder arbeidscontract waren einde vorig jaar 497,5 miljoen personen aangesloten, bijna 14 miljoen meer dan het jaar ervoor. De dekking is zo goed als volledig. In februari van dit jaar heeft de regering een voorlopig plan bekend gemaakt om de pensioenverzekeringen van plattelandsbewoners en die van stedelingen zonder contract samen te smelten tot één nationaal verzekeringsstelsel.
Bij de pensioenverzekering voor stedelijke werkers waren 322 miljoen mensen aangesloten, 18 miljoen meer dan het vorige jaar. Einde 2013 bedroeg het basispensioen voor gepensioneerden van bedrijven 1.900 yuan per maand, een stijging met 10% in een jaar. Er waren speciale maatregelen voor de lage pensioenen.
Gezondheidszorg
China heeft al een nationale basisziekteverzekering. Meer dan 1,3 miljard burgers zijn aangesloten bij de ziekteverzekering voor stadsbewoners zonder arbeidscontract, die voor stedelijke werkers of bij de nieuw opgerichte coöperatieve ziekteverzekering voor het platteland.
Einde 2013 had de basisziekteverzekering voor stedelingen zonder arbeidscontract 299 miljoen leden. De staatsbijdrage voor deze verzekering stijgt van jaar tot jaar: van 40 yuan per persoon in 2007 naar 280 yuan in 2013. Van de terugbetaalbare hospitaalkosten betaalt de verzekering al rond de 70% en het maximum bedrag van terugbetaling is verhoogd naar zes keer het lokale beschikbare inkomen per hoofd.
De coöperatieve ziekteverzekering voor het platteland groeide snel en dekte met 802 miljoen leden zowat de volledige plattelandsbevolking. In 2007 zat men daar aan 85% dekking. De subsidies door overheden op verschillende niveaus verhogen van jaar tot jaar en bereikten 280 yuan per persoon in 2013. De leden betalen zelf 60 yuan bijdrage. De terugbetaling van erkende hospitaalkosten bleef 75%, terwijl het maximumbedrag en het terugbetalingpercentage voor kosten van daghospitalisatie stegen. 1,32 miljard mensen, bijna 15% meer dan voordien, trokken vorig jaar geld van de ziekteverzekering.
In 2012 is door zes ministeries een voorlopig plan gelanceerd voor een verzekering tegen ernstige ziekten, op het platteland en in de stad. Er zijn al pilootprojecten in 28 provincies en in 8 onder hen is de algemene invoering bezig. Alleen al in 2013 werden 20 ernstige ziekten bij de verzekering opgenomen: het gaat ondermeer over longkanker, maagkanker en fenylketonurie en hypospadie bij kinderen. De ziekteverzekering voor ernstige ziekten betaalde 1,37 miljoen mensen op het platteland 70% van hun kosten terug.
Werkloosheid
De werkloosheidsverzekering, de verzekering tegen arbeidsongevallen en het zwangerschapsverlof zijn ook verder verbeterd. Einde 2013 hadden 164 miljoen werkers een werkloosheidsverzekering, een jaarstijging met 12 miljoen. 4,17 miljoen mensen ontvingen een uitkering in 2013, en op het einde van het jaar waren er 1,97 miljoen uitkeringstrekkers. De gemiddelde uitkering bedroeg 759 yuan per maand, 60 yuan meer dan een jaar eerder.
De verzekering tegen arbeidsongevallen dekt 199 miljoen werkers, 9 miljoen meer dan in 2012.Van die 199 miljoen zijn er 72,63 miljoen interne migranten. 164 miljoen vrouwen hebben recht op zwangerschapsverlof, bijna 10 miljoen meer in het jaar voordien.
Armoedebestrijding
Ten slotte is ook het systeem van leefloon verder verbeterd. Einde 2013 kregen 20,6 miljoen stedelingen een leefloon van gemiddeld 373 yuan bruto en 252 yuan netto. Op het platteland waren er 53,8 miljoen uitkeringsgerechtigden. Ze ontvingen gemiddeld 203 yuan bruto en 111 yuan netto. In totaal is voor 157 miljard yuan steun uitgegeven, een stijging met 7,4% in de stad en 17,3% op het platteland.
Daarnaast is er nog de steun voor de ‘vijf waarborgen’ (voedsel, kledij, gezondheidszorg, een woning en een correcte begrafenis). Die bedroeg 16 miljard yuan, een stijging met 11,5%, voor in totaal 5,382 miljoen personen. Ouderen in een rusthuis ontvingen gemiddeld 4.685 yuan per jaar, ouderen die nog zelfstandig leven 3.499 yuan.
Als laatste veiligheidsnet fungeert de openbare bijstand op provinciaal niveau. Die verleent vooral tijdelijke bijstand aan wie door rampen, een handicap of andere problemen in nood geraakt. In 2013 ging het om 39,4 miljoen personen. Tijdelijke hulp bestaat meer en meer uit medische hulp. Die ging voor 26 miljard yuan naar 26,4 miljoen mensen; daarbij komen de mensen met leefloon en ‘vijf waarborgen’, maar meer en meer ook andere groepen zoals personen met een laag loon en een ernstige ziekte, zwaar gehandicapten en gezinshoofden met een laag inkomen.
Bron: Xinhua
