Zo’n 70.000 vrijwilligers worden tijdens de wereldexpo in Shanghai ingezet om het mega-evenement in goede banen te leiden. En nog eens 100.000 in de stad, verspreid over 1000 infopunten. Maar wie zijn die vrijwilligers en wat is hun motivatie?
Een artikel van Tim Wouters
Als er in België vandaag zo’n gebeurtenis zou plaatsvinden, zou er dan beroep gedaan worden op vrijwilligers? Waarschijnlijk niet. Er is veel kans dat de aanwerving van personeel gekaderd wordt binnen een sociaal project. Langdurig werklozen en sociaal zwakkeren krijgen de kans om deel te nemen aan een positief event dat hen helpt het zelfvertrouwen op te krikken. Bijvoorbeeld tijdens de viering van het 50-jarige bestaan van het Atomium in Brussel werd ‘Het Paviljoen van het tijdelijke Geluk’ opgetrokken uit 33.000 bierkratten door mensen met moeilijkheden op de arbeidsmarkt.
Cultureel gezien lopen we minder warm om ons in te spannen voor een evenement dat de loftrompet steekt voor het vaderland. Gratis de handen uit de mouwen voor je natie heeft al snel een militant karakter waarvoor we de neus ophalen. Is alles anders in China?
Beide happenings, de Olympische Spelen in Peking en Expo 2010 in Shanghai, waren jarenlang excessief in de media aanwezig en geen gelegenheid werd onbenut gelaten om het belang ervan te onderstrepen. En het belang en de impact vallen ook niet te onderschatten. China grijpt die kans met beide handen om de aandacht van de wereldpers te trekken en de natie op een andere manier te tonen. Vele burgers denken er ook zo over en geholpen door de hype rond de Olympische Spelen en Expo 2010 stellen ze zich massaal beschikbaar om deel te nemen.
En massaal is het juiste woord. Ongeveer 610.000 mensen kandideerden in Shanghai voor 170.000 vacatures en beloofden zich minimum twee weken te engageren. De selectie gebeurde per district en in het Yangpudistrict in Shanghai kwamen 10.000 kandidaten opdagen, terwijl er maar 800 aan het werk konden op de Exposite zelf en nog eens 1000 op de infostands verspreid over de stad. De vereisten zijn niet van de minste: vrijwilligers op de site moeten minstens een tweede taal kennen, die op het uniform gedrukt zal staan, en na de selectie volgde er een training in klachtenbehandeling, in teamverband werken en eerste hulp. Fu Zhaoyun, een 24-jarige pas afgestudeerde studente, was een van de kandidaten, maar ze werd niet gekozen om op de site te werken. Ze zal in de stad informatie verstrekken en dus niet veel van Expo 2010 zelf zien. “Dat vind ik natuurlijk spijtig, maar het is belangrijker dat ik kan deelnemen en zo de stad aan een goed imago help”.
De bereidheid en het enthousiasme om deel te nemen is groot. Bij iedereen, jong en oud, maar de motivatie kan verschillen. Cultureel gezien is er de zachte plicht om je in te spannen voor het vaderland en zeker bij de iets oudere vrijwilligers is dat nog altijd de grootste motivatie. Maar simpelweg willen deel uitmaken van een historische gebeurtenis is ook een factor. Bewijs hiervoor zijn de 3000 buitenlanders die eveneens kandidaat waren. Zo’n 80% van de aanvragen komt van studenten of pas afgestudeerden en voor hen staat de ervaring als vrijwilliger mooi op het cv. Fu: “Het kan achteraf helpen bij het vinden van een job. Daar wordt zeker naar gekeken”. Ook in België worden jongeren aangeraden om hun onbaatzuchtige werkervaringen, zoals bijvoorbeeld scouts of chiro, op het cv te zetten. Alles helpt en bovendien toon je zo je goede inborst aan de werkgever.
Vrijwilliger uit vaderlandsliefde of uit eigenbelang? Het antwoord ligt, zoals wel vaker, ergens in het midden. Je zou kunnen zeggen: hoe jonger de vrijwilliger, hoe minder de vaderlandsliefde van tel is en hoe meer het belang van het cv toeneemt. Maar dat is niet algemeen. Er zijn evengoed jongeren die gewoon ‘erbij’ willen zijn.
Shanghai telt ondertussen af naar de start van de wereldtentoonstelling. Op de bouwwerven in de stad en op de Exposite wordt een extra tandje bij gestoken om op tijd klaar te zijn. En daarna is het de beurt aan het leger vrijwilligers om zes maanden lang de verwachte 600.000 bezoekers per dag bij te staan met hulp en informatie.
