De vijfde jaarlijkse strategische en economische dialoog op hoog niveau tussen de VS en China had woensdag en donderdag plaats in Washington. ‘Hoog niveau’ betekent in casu voor de Chinezen vicepremier Wang Yang en staatsraad Yang Jiechi en voor de Amerikanen staatssecretaris Kerry en minister van financiën Lew.
Wat zijn de resultaten? Zoals gewoonlijk veel uitspraken over de noodzaak om een nieuw type relatie op basis van vertrouwen op te bouwen. Waar elke partij dan zijn eigen interpretatie aan geeft. Maar concreet?
Volgens voorzitter Lew is men voortgegaan op de afspraken tussen Obama en Xi een maand eerder, en is er vooruitgang op het vlak van economie, financiën, de energie en cybermisdaad. Wang Yang zag vooruitgang zowel wat investeringen als handel betreft.
Beide landen starten ‘ernstige’ besprekingen over een bilateraal investeringsverdrag en gaan samenwerken in de strijd tegen klimaatsverandering.
Wat betreft het bilateraal investeringsverdrag werd besloten dat het na negen ronden onderhandelingen over ‘technische aspecten’ nu tijd is om de inhoudelijke aspecten ernstig te laten vooruitgaan. Maar een tijdsschema is niet vastgelegd. Het investeringsverdrag is een Amerikaanse wens. De VS willen dat meer Amerikaanse firma’s toegang krijgen tot de groeiende markt in China. Een doorbraak van deze dialoog is dat China voor het eerst aanvaard te praten over investeringen in alle bedrijfssectoren. Volgens Wang hebben de VS dan weer voor het eerst aanvaard dat ook Chinese staatsbedrijven en nationale investeringsmaatschappijen in de VS zullen kunnen investeren. De Amerikaanse senaat sprak zich deze week nog negatief uit over de overname van het grootste Amerikaanse varkensbedrijf door een Chinese firma.
Beide landen hebben een plan opgesteld om hun koolstofuitstoot te beperken ondermeer door zware voertuigen efficiënter te maken en om de uitstoot van steenkoolcentrales te verminderen.. Ook meer energiezuinige gebouwen, betere verzameling van de gegevens over uitstoot en intelligente netwerken zitten in het schema. Xi en Obama kwamen vorige maand al overeen dat ze het verbruik en de productie van fluorkoolwaterstoffen gaan beperken. Het programma is vooral een intentie. Er staan geen cijfers, termijnen en verplichtingen in. Obama is op dit vlak overigens zo goed als machteloos.
Het EcoPartnership programma dat in 2008 opgericht werd en 18 luiken telt wordt uitgebreid met zes nieuwe. Een officieel Chinees onderzoeksinstituut gaat samenwerken met Coca Cola om uit landbouwafval plastiekflessen te maken. Tongji universiteit van Shanghai gaat samen met Stony Brook universiteit nieuwe technologie testen om aardgas te recupereren uit afvalstorten. Een instelling uit Guizhou gaat met Raven Ridge Resources het afzuigen en gebruiken van mijngas commercialiseren in China. Een instelling uit Beijing werkt met een Amerikaanse officiële instelling aan de verbetering van slimme energiemeters. En nationale instellingen van beide landen gaan samenwerken om de nationale politiek van schone energie op lokaal vlak te vertalen.
De dialoog eindigde toch nog enigszins zuur. Donderdag ontving Obama de twee leiders van de Chinese delegatie in het Witte Huis. Hij is blij dat China na lang aandringen van de VS ernstig wil onderhandelen over een investeringsverdrag waardoor Amerikanen gemakkelijker in China kunnen investeren. Maar de VS zijn ontgoocheld omdat China klokkenluider Snowden niet heeft uitgeleverd aan de VS. “Dergelijke houding is onverenigbaar met het nieuwe type van relatie waar beide landen naar streven”aldus vicestaatssecretaris Burns. De VS zullen ook verder de mensenrechten in China kritisch blijven beoordelen. Yang verwierp de kritiek over Snowden en ook die op de mensenrechtenpolitiek voor de minderheden in Tibet en Xinjiang; Hij “hoopt dat de VS zelf hun mensenrechtensituatie zullen verbeteren”. Hij is wel bereid samen te werken om Noord-Korea zijn kernplannen te doen opgeven. Minister van Financiën Lew had dan weer vriendelijke woorden voor de nieuwe Chinese leiders en kreeg zelf lof toegezwaaid van vicepremier Wang Yang.
Vóór het begin van de top stelde Reuters een lijstje op van te bespreken strategische onderwerpen: Cyberveiligheid, Noord-Korea, de maritieme geschillen in Azië, en de militaire betrekkingen tussen beide landen. Die punten zijn ongetwijfeld besproken, maar zonder dat er doorbraken bekend gemaakt worden. In de economische sector zag Reuters als discussiepunten klimaatsverandering, investeringen, boekhoudingregels voor Chinese firma’s die op internationale beurzen genoteerd zijn, opening van de Chinese markt voor Amerikaanse landbouwproducten, inclusief genetisch gemanipuleerde, wisselkoers, en exportbeperkingen op Amerikaanse hoogtechnologische producten. Alleen op de eerste twee punten lijkt echte vooruitgang geboekt.
(Bronnen: Xinhua, China Daily, Guardian, Financial Times, Reuters)
