Al een tijdje smeulen in Australië gevoelens dat China zich zou inmengen in interne Australische zaken. Minister voor Buitenlandse Betrekkingen Wang Yi heeft zijn Australische collega gevraagd de (anti-Chinese) gekleurde bril af te zetten. Blijkbaar wil het land tezelfdertijd profiteren van de Chinese handel als van de Amerikaanse veiligheid en heeft Australië het moeilijk met de opkomst van China in Azië.
China is de grootste Australische handelspartner en heeft in diverse Australische mijnen geïnvesteerd. Omgekeerd is Australië de zesde Chinese handelspartner. Vorig jaar voerde Australië voor meer dan 115 miljard dollar uit naar China. Een kwart van het door Australië ingevoerd maakwerk komt uit China en 13% van de steenkool uitvoer gaat naar het ‘land van het midden’. Sinds 2015 sloten beide landen een akkoord over vrijhandel. Op politiek vlak kijkt de liberale regering onder premier Turnbull vooral uit naar de VS.
In oktober 2017 zei premier Malcolm Turnbull dat hij er niet aan dacht met China een MoU te tekenen om samen te werken voor de aanleg van infrastructuur in het kader van de nieuwe zijderoutes. Hij tekende echter in Washington wel met de VS een MoU voor de aanleg van kwaliteitsvolle infrastructuur in Australië, de VS en de Indo-Pacific regio. Nog in oktober waarschuwde het hoofd van de Binnenlandse Veiligheid Duncan Lewis voor de aanwezigheid van buitenlandse studenten als een veiligheidsrisico. Wie hij bedoelde was voor iedereen duidelijk want er studeren 130.000 Chinese studenten aan de Australische onderwijsinstellingen. Zelfs Chinese toeristen vormen voor de Australia Security Intelligence Organisation een potentieel gevaar.
Tegen China
Het was in december dat de zaken plots scherp slechter werden. Op een persconferentie waarin de regering nieuwe plannen tegen buitenlandse inmenging uitlegde, noemde de premier China bij naam als land waarvan de media de invloed afschilderen als ‘storend’. Wat daags nadien door de Chinese ambassade geloochend werd. Het stopte daar niet bij. Turbull citeerde vervolgens Mao Zedongs citaat bij de bevrijding in 1949 (na het verslaan van diverse vijanden) ‘China is opgestaan’ en beweerde dat Australië ‘was opgestaan’ (tegen Chinese invloed). De ambassade reageerde gechoqueerd.
Het laatste incident in een reeks is de onthulling van voorzitter Hastie die het parlementair comité over de inlichtingendiensten voorzit. De onthulling houdt in dat de Chinese donor aan politieke partijen Dr Chau Chak Wing een stroman van Beijing zou zijn. Chau zou ook de UNO-voorzitter van de Algemene Raad hebben omgekocht voor 200.000 dollar. Hastie stelde dat Beijing er aan werkt om de Australische politiek, universiteiten en de media op een verdoken manier te beïnvloeden. Chau zou contacten hebben met het ‘Eenheidsfront’-departement van de Chinese Communistische partij. Chau zou sinds 2004 A$ 4 miljoen hebben gegeven aan de Australische partijen en A$ 45 miljoen aan universiteiten. Chau die voorzitter is van de Kingold Group, een zakenconglomeraat uit Guangzhou ontkende tegenover de Financial Times lid te zijn van de Communistische partij en ook van te handelen onder hun instructie. Kortom de interventie van Hastie lijkt eerder olie op het vuur te gieten dan de gemoederen tot bedaren te brengen.
Ministers
Vorige week ontmoette beide ministers van Buitenlandse Zaken elkaar op een G20 ministeriële meeting in Buenos Aires. De Australische minister Bishop bestempelde de vergadering met Wang Yi als warm en positief. In tegenstelling tot Bishops positieve toon zei Wang gevraagd te hebben de kleurenbril waardoor Australië China bekijkt, te willen afleggen. Voordien had haar voorganger Bob Carr Bishop al verweten China in twee jaar niet bezocht te hebben en striemende opmerkingen gemaakt te hebben over de Zuid Chinese Zee en ook over democratie. Met Frankrijk was Australië het wel eens tot grotere samenwerking in de Stille Zuidzee om de rijzende invloed van China tegen te gaan.
Commentaar
Volgens professor Strategic Studies Hugh White aan de Australian National Unversity gaat het om een fundamentele kwestie. Volgens White wil Australië niet dat China de VS zou gaan vervangen als leidende macht in Azië. Tot nu toe probeerde het land een delicaat evenwicht te behouden tussen de economische voordelen die China biedt en de Amerikaanse veiligheid. Volgens White probeert Australië van twee walletjes te eten, maar volgens diverse analisten wordt deze goocheltoer meer en meer onhoudbaar. Anderen geloven dat Australië niet hoeft te kiezen als de verhoudingen maar met de nodige finesse worden gehanteerd, maar dat is wat te veel gevraagd van het huidige leiderschap aldus Carr.
Hoe Australië China ook bekijkt, als vriend of vijand, iedereen voelt dat de status quo aan het veranderen is. Volgens directeur Merriden Varrall van het East Asia Programme bij het te Sydney-gebaseerde Lowy Institute is Australië nog niet in het reine gekomen met het feit dat de zaken snel evolueren. Dit Instituut voorspelt dat indien de Amerikaanse president Trump in de toekomst dezelfde weg blijft bewandelen als het afgelopen jaar, China tegen 2030 in Azië de VS in de schaduw zal hebben gesteld. Het Instituut voorziet dat China tegen 2030 een bnp in koopkracht pariteit het dubbele bereikt van het Amerikaanse bnp.
Bronnen: SCMP, FT, https://power.lowyinstitute.org/
