Waarom alweer een incident aan de grens van India en China?

Chinese en Indiase legerwoordvoerders beschuldigen elkaar ervan dat ze ‘illegaal de Line of Actual Control (LAC)’ hebben overschreden op de zuidelijke oever van het Pangong Tso-meer. Oorzaken? Motieven?

Pangong Tso is een zoutwatermeer op de grens van de Autonome Regio Tibet in de Volksrepubliek China en de regio Ladakh in India.

Chinese uitleg

Over het recentste incident, afgelopen zaterdag, aan het PangongTso-meer, een deel van de grens tussen China en India, heeft Zhang Shuili, woordvoerder van het Western Theatre Command van het Chinese Volksbevrijdingsleger (People’s Liberation Army, PLA) het volgende gezegd. ‘De Indiase troepen ondermijnen de consensus die was bereikt tijdens eerdere onderhandelingen met afspraken op verschillende niveaus. India moet zijn troepen in de frontlinie beter in bedwang houden… en een verdere escalatie van de spanning vermijden’.

Indiase uitleg

De Indiase woordvoerder, kolonel Aman Anand, zei dat het PLA ‘provocerende militaire bewegingen had uitgevoerd om de status quo te veranderen’. Indiase troepen ‘hebben deze PLA-activiteit proactief voorkomen … en maatregelen genomen om de Indiase posities te versterken en hebben de Chinese bedoeling om de feiten op het terrein eenzijdig te veranderen kunnen verhinderen’.

Wat nu?

Geen van beide partijen heeft meer concrete details gegeven over wat er tijdens het weekend precies is gebeurd. Het is ook niet bekend of er ook dit keer echte schermutselingen zijn geweest en of er slachtoffers waren door het incident. Volgens het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken en het Indiase ministerie van Defensie overleggen de lokale militaire commandanten van de twee landen vandaag, 1 september.

Het incident in juni

De grensgeschillen tussen India en China zijn de laatste tijd weer af en toe in het nieuws. Op 15 juni vielen er dodelijke slachtoffers bij gevechten langs een betwiste grensstrook tussen Aksai Chin in China en Ladakh, dezelfde Indiase regio waar het recente incident was. Voor Indiase ICT-bedrijven en de politici die hen steunen was dit een aanleiding om een boycot te lanceren van Chinese ICT bedrijven. Chinese belanghebbenden hebben daarop gereageerd door aan te tonen dat zowel India als China hier technologische en economische schade van ondervinden, en India zelf nog het meeste.

De wil om het op te lossen

Dat het voor China en India het voordeligste is hun krachten economisch te bundelen en elkaar politiek te ontzien is in wezen overduidelijk. Bovendien kampen de beide landen op dit ogenblik met genoeg problemen ten gevolge van de COVID-19 pandemie en van de koude oorlog waar de Amerikaanse regering op aanstuurt. De regeringen van China en van India willen ook de spanning niet verder laten escaleren. Premier Modi heeft zich zelfs moeten verweren tegen de kritiek dat hij te toegevend zou zijn tegenover China.

De omstandigheden

Waarom dan dit soort terugkerende incidenten? Het nuchtere antwoord op die vraag is: vijandige troepen die tegenover elkaar staan maken fouten uit zenuwachtigheid of vanwege misverstanden over nog steeds onopgeloste territoriale aanspraken. Het lijkt er echter wel op dat het dit keer inderdaad om een Indiase provocatie gaat. Opvallend is de term ‘pre-emptive’, preventief, die in de Indiase verklaringen en media over het recentste incident terugkomt.

‘Chinese dreiging’?

Zou het kunnen dat er in de Indiase politieke wereld groepen zijn die gehoor willen geven aan de lokroep van hun Amerikaanse collega’s om China uit te dagen, en die invloed hebben op personen in het leger? Ook in Indiase media praten sommige journalisten immers de ongegronde complottheorie van Washington na over een ‘Chinese dreiging’. Wie deze visie promoot zal elke versterking van de Chinese defensie aan de grenzen als bewijs opvoeren voor het zogenaamde ‘Chinese expansionisme’.

Geopolitieke context?

Volgens de Global Times wil ‘de VS India en China tegen elkaar uitspelen, zodat India van groter nut kan zijn in de Amerikaanse strategie om China in te perken’. Het is eerder vertoond. Washington valt bij politieke geschillen in een land of tussen landen systematisch een partij aan om de andere partij als bondgenoot aan te trekken. Voorbeelden genoeg: tijdens de (eerste) Koude Oorlog, in het Midden-Oosten, nu in de Pacific. Het lijkt er echter op dat de Chinese leiders (in elk geval tot nu toe) het hoofd koel houden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken verzekert de internationale gemeenschap dat China altijd de Line of Actual Control respecteert.

Stem van de rede?

Wang Yi, de bevoegde minister heeft in een toespraak in Parijs gereageerd op de situatie aan het PangongTso-meer. Wang zei ‘als zowel China als India zich kunnen ontwikkelen, zullen de 2,7 miljard mensen in de twee landen samen moderniseren, een nooit eerder geziene ontwikkeling in de geschiedenis van de menselijke vooruitgang. Ik hoop dat India de problemen vanuit dat standpunt kan zien en aanpakken’.

Xinhua, New Indian express, SCMP, Global Times, Deccan Herald, Wikipedia