Minister van Buitenlandse zaken Wang Yi heeft na zijn Afrikaanse reis ook landen uit Zuidoost- Azië bezocht: Myanmar, Indonesië, Brunei en de Filippijnen. De 3 thema’s waren de strijd tegen Covid-19, verdere samenwerking in het kader van het ‘Belt & Road Initiative’ en regionale stabiliteit.
Na zijn reis door 5 Afrikaanse landen begon minister Wang Yi aan een toer door Zuidoost-Azië waarbij hij maandag eerst Myanmar aandeed. China deelt een gemeenschappelijke grens van 2100 km met het land dat echter te kampen heeft met een etnische opstand. China is de tweede grootste buitenlandse investeerder in het land na Singapore. Wang Yi was de eerste buitenlandse minister die Myanmar bezocht sinds de verkiezingen in november. Tijdens het bezoek van president Xi Jinping vorig jaar werden 33 akkoorden en voorakkoorden gesloten waarvan 13 betrekking hadden op infrastructuur met vooral de Kyaukpyu Special Economic Zone langs de kust van Bengalen.
Door de pandemie werd sindsdien weinig vooruitgang geboekt. Recentelijk werd echter besloten een haalbaarheidsstudie te verrichten voor de spoorweglijn die de tweede stad Mandaly zou verbinden met de grootste stad Kyaukpyu. Tijdens zijn gesprekken met president Win Myint en staatsraad Aung San Suu Kyi vroeg Wang Yi de bouw van China-Myanmar Economic Corridor te versnellen. Hij beloofde de nieuwe regering steun voor zowel het revitaliseren van de economie, de verbetering van levensvoorwaarden van de bevolking en voor het industrialisatie proces. Wang Yi zegde ook 300.000 doses toe van het Chinese vaccin tegen COVID-19 Hij beloofde ook alles te doen wat mogelijk is om de vredesgesprekken te steunen met het oog op een nationale verzoening.
President Win Myint verklaarde dat Myanmar met China wil samenwerken over de verdeling van het vaccin en dat zijn land de Chinese stellingen over Tibet, Xinjiang en Taiwan onderschrijft. Wang zei aan de facto leidster Suu Kyi dat China wil helpen een vijfjarenplan uit te voeren om sleutelprojecten vooruit te helpen. Daartoe behoren de Kyaukpyu diepzeehaven, een economische samenwerkingszone op de grens en het controversiële New Yangon City-project dat een dubbele oppervlakte zou hebben in vergelijking met Singapore. Volgens de Irrawaddy nieuws website werd de begroting van het project verminderd van 1,5 miljard $ tot 500 miljoen $. In november had de minister voor Industrie al laten weten dat China Communications Construction Company zou wedijveren met 9 andere internationale bedrijven voor de bouw van de eerste fase. Suu Kyi antwoordde dat Myanmar samen de projecten wil pushen maar vroeg ook hulp bij het verhogen van de landbouwuitvoer naar China die eveneens getroffen werd door de pandemie. Myanmar coördineert overigens dit jaar de gesprekken van de ‘Code of Conduct‘ over de Zuid-Chinese zee. De besprekingen hierover lagen door de pandemie stil, maar tijdens zijn reis pleitte Wang Yi voor een opnieuw starten.
Indonesië
Wang Yi bezocht gedurende twee dagen Indonesië juist de dag voordat het land begon te vaccineren met het Chinese vaccin. Hij had eerst een onderhoud met minister voor Investeringen Luhut Pandjaitan in een hotel bij het Tobameer in Noord Sumatra. Het Tobameer is ’s werelds grootste vulkanisch meer want met zijn 1145 km² is het groter dan Singapore. Tijdens de hippietijd was het een belangrijke toeristische trekpleister, maar nu trekt het enkel lokale inwoners van Noord Sumatra. Luhut hoopt zowel op Chinese investeerders in de infrastructuur als op Chinese toeristen. Woensdag vloog Wang door naar Jakarta om er president Widodo te ontmoeten evenals BuZa minister Retno Marsudi. Wang keek toe hoe president Widodo als eerste ingeënt werd met het Sinovac’s CoronaVac vaccin. Bandung vond het Chinese vaccin voor 66% effectief. Indonesië ontving al 3 miljoen doses van het CoronaVac vaccin en zou er volgende maand nog 12 miljoen ontvangen. In totaal heeft het land 125 miljoen doses besteld bij Sinovac,
Wang Yi beloofde Indonesische ondernemingen verdere steun bij de productie en het aanschaffen van het vaccin. Hij zei dat China ook klaar is voor samenwerking in ‘Belt & Road’- projecten zoals de Jakarta-Bandung HST en voor de regionale economische corridor evenals voor technologische samenwerking in nieuwe groeisectoren zoal e-commerce, 5G en big data. China wil naar aanleiding van 30 jaar ASEAN eveneens samenwerken met Indonesië en ondersteunt het land ook in zijn voorzitterschap van de G20 in 2022.
President Widodo dankte China voor het vaccin en verklaarde de samenwerking met China op te voeren in sleutelprojecten zoals de Jakarta-Bandung HST. Hij hoopte op verdere samenwerking in handel, investeringen, financiën en cultuur. Tijdens de ontmoeting met BuZa minister Retno Marsudi vroeg die China meer goederen uit Indonesië in te voeren en 400 miljoen $ te investeren in de Lambakan dam te Kalimantan Timur.
Brunei
Donderdag had Wang Yi een onderhoud met sultan Haji Hassanal Bolkiah. Wang Yi noteerde dat beide landen dit jaar 30 jaar diplomatieke betrekkingen vieren en dat de leiders van beide landen het eens zijn om de Chinese doelstellingen op lange termijn af te stemmen met Bruneis visie Wawasan 2035. Hij riep beide kanten op de samenwerkingsprojecten zoals de Hengyi Industries Sdn Bhd’s olieraffinaderij en het petrochemie project te versnellen evenals de Brunei-Guangxi Economic Corridor. Ook in landbouw, visserij en de nieuwe groeisector kan de samenwerking opgevoerd. Wang merkte op dat Brunei dit jaar de wisselende voorzitter is van de ASEAN die 30 jaar met China samenwerkt. Hij had ook begrip voor de positie van Brunei in het maritiem probleem van de eilanden Hassanal wilde de samenwerking qua landbouw en visserij opvoeren en verder gaan met zowel de Hengyi projecten als de Brunei-Guangxi Economic Corridor as. Wang had eveneens een gesprek met ASEAN secretaris generaal Lim Jock Hoi.
Filippijnen
Voor het bezoek van Wang Yi verklaarde het Filipijnse ministerie van Buitenlandse Zaken dat bovenaan de agenda de versnelling stond van de wederzijds voordelige samenwerking in handel, investeringen, infrastructurele ontwikkeling en het corona virus. Wat dit laatste betreft heeft China tienduizenden m³ geneesmiddelen en medische toestellen naar de Filipijnen verstuurd. Daarbij behoren 1,8 miljoen beschermende uitrusting, 252.000 testkits, 150 sets high flow luchtbevochtigers en 130 beademingstoestellen. De eerste 50.000 van de 25 miljoen bestelde Sinovac vaccins komen volgende maand aan. Presidentieel woordvoerder Harry Roque hoopte op een discountprijs.
Gedurende de eerste drie kwartalen van 2020 bleef China de belangrijkste handelspartner, de grootste bron van invoer en was China de tweede grootste exportmarkt. Vooral het tropisch fruit is gegeerd in China. Van september tot november 2020 steeg de uitvoer naar China bijna met 30%. Toch voorspelt het IMF dat de Filipijnen in 2020 de grootste economische achteruitgang zou kennen in Zuidoost-Azië. Dit heeft naast het virus ook te maken met natuurrampen.
Volgens de Chinese ambassadeur in de Manila Times, Manila Bulletin en Daily Tribune verdrievoudigden de Chinese investeringen in de Filipijnen gedurende de eerste 11 maanden. China Telecom ontwikkelt er het 7 miljard $ kostend ‘Dito Telco’ project. De Panhua groep startte in Mindanao de bouw van een geïntegreerde staalfabriek die 3,5 miljard kost. In totaal zijn de Chinese ondernemingen in de Filipijnen volgens de ambassadeur goed voor 100.000 directe en indirecte banen.
Wang Yi beloofde president Duterte zowel steun voor de economische heropleving en het daarbij horend ‘Build, build build‘ programma. Dit voorziet over 6 jaar (2017-2022) gespreid 20.000 infrastructuurwerken die 164 miljard $ kosten. Al bij al beloofde Wang Yi een half miljoen vaccins tegen Covid-19, 1,3 miljard $ leningen voor infrastructuurprojecten en 77 miljoen $ of 500 miljoen yuan giften. Het gaat om een zevende schijf van giften sinds 2016 wat het cumulatief totaal op 3,3 miljard yuan brengt. Bij de infrastructuurwerken werd een contract van 400 miljoen $ ondertekend voor de bouw van een 3,83 km lange brug die het Samal eiland verbindt met de stad Davao. Ook een lening van 940 miljoen $ werd toegezegd voor een spoorweg op het voornaamste eiland Luzon waar de helft van de bevolking woont en goed is voor 70% van het bnp.
Vietnam niet
Wat commentaren opvalt, is dat Wang Yi tijdens zijn recente reizen door Zuidoost-Azië Vietnam vermeed dat echter zowel bezocht werd door VS-minister Pompeo als door VS-veiligheidsadviseur O’Brien. Vietnam was een van de eerste landen om Huawei te bannen. Als reden voor het links laten liggen van Vietnam wordt gewezen op het partijcongres dat volgende maand nieuwe leiders zal aanstellen. Vietnam heeft overigens Duitsland voorbij gestoken als de zesde grootste Chinese handelspartner.
Bronnen: SCMP, Asia Times, Channelnewsasia,, Global Times, ph.china-embassy.orgC, thediplomat.com
