China ontvangt van 24 tot 26 april de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken in Beijing en Shanghai.
Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, afdeling Noord-Amerikaanse zaken en Oceaanzaken, heeft een artikel op zijn officiële WeChat-account gepubliceerd over vijf belangrijke doelstellingen die de Chinese zijde tijdens het bezoek van Blinken naar voren zal brengen.
Wij vatten het stuk samen en geven daarbij belangrijke citaten woordelijk weer.
Wat voor betrekkingen?
Ten eerste moeten de beide gesprekspartners een correct begrip hebben van wat de Chinees-Amerikaanse betrekkingen inhouden. Zijn China en de VS partners of concurrenten? Beijing is er vast van overtuigd dat concurrentie in deze tijd niet mag domineren en geen oplossing kan bieden voor de problemen waar China, de VS en de wereld mee te maken krijgen. ‘De relatie tussen China en de VS moet worden gestabiliseerd, verbeterd en zich harmonisch, gezond en duurzaam ontwikkelen. Tegelijkertijd heeft China belangen die moeten worden beschermd, principes die moeten worden verdedigd en basisregels die moeten worden gehandhaafd.’
President Biden heeft herhaaldelijk benadrukt dat de Verenigde Staten niet uit zijn op een ‘nieuwe Koude Oorlog’, niet proberen het Chinese systeem te veranderen, niet proberen de ontwikkeling van China tegen te houden, niet proberen China tegen te werken door de versterking van bondgenootschappen, de ‘onafhankelijkheid van Taiwan’ niet steunen, geen conflict met China plannen en geen ontkoppeling van China willen. Beijing dringt er bij Washington op aan om die toezeggingen waar te maken en dus met China samen te werken in plaats van door te gaan met omsingeling en belemmering. Het overleg tussen de diplomatieke teams van beide partijen moet verlopen op basis van de volgende zeven leidende beginselen: wederzijds respect, vreedzame coëxistentie, communicatie, conflictpreventie, naleving van het VN-Handvest, samenwerking op gebieden waar de VS en China gelijklopende belangen hebben en verantwoorde bilaterale betrekkingen.
Dialoog
Ten tweede, de versterking van de dialoog. Sinds de bijeenkomst in San Francisco en het recente telefoongesprek van Xi en Biden hebben China en de VS een reeks belangrijke contacten gehad op verschillende niveaus en op verschillende gebieden: diplomatie, veiligheid, economie, handel, financiën, klimaatverandering, wetshandhaving, landbouw, cultuur en andere sectoren. Ook de militaire communicatie is hersteld. ‘De VS moet zich echter realiseren dat communicatie niet alleen omwille van de communicatie moet zijn. Inconsistentie tussen woorden en daden moet worden vermeden en het is zinloos om te denken dat je met China in zee kunt gaan op basis van een zogenaamde machtspositie’. De oude en nieuwe bondgenootschappen van de VS zijn een product van de Koude Oorlog en weerspiegelen een achterhaalde nulsomspelmentaliteit van ‘jij verliest, ik win’.
Laat verschillen niet domineren
Ten derde: China en de VS hadden en hebben verschillen en dat zal zo blijven. Deze verschillen mogen de relatie tussen China en de VS echter niet domineren. De VS mogen vooral niet raken aan de rode lijnen met betrekking tot Taiwan, democratie en mensenrechten, het politieke systeem van China en zijn ontwikkelingspad of zijn recht op ontwikkeling. ‘China is resoluut en standvastig in het beschermen van zijn nationale soevereiniteit, veiligheid en ontwikkelingsbelangen. Het zal duidelijk zijn standpunt kenbaar maken en expliciete eisen stellen met betrekking tot kwesties als Taiwan, economische, handels- en technologische kwesties en de Zuid-Chinese Zee.’
Het positieve en voordelige zien
Ten vierde: in de loop der tijd is vooruitgang geboekt op gebieden waar beide machten belang en voordeel bij hebben. Voorbeeld zijn drugsbestrijding, wetshandhaving, technologie, kunstmatige intelligentie, landbouw, gezondheid en klimaatverandering. Er worden jongeren uitgewisseld en er is een levendige culturele en sportieve interactie. China en de VS hebben dus wel degelijk bepaalde gelijklopende belangen en kunnen win-winresultaten bereiken. De hoop voor de betrekkingen tussen China en de VS ligt bij de mensen, vooral de jeugd heeft de toekomst en de vitaliteit.
Opbouwend handelen als grote machten
Ten vijfde: laten we de verantwoordelijkheden van grote machten samen dragen, als permanente leden van de VN-Veiligheidsraad. Streven naar de handhaving van internationale vrede en veiligheid in het Midden-Oosten, Oekraïne en op het Koreaanse schiereiland. China doet dat en vraagt van de VS hetzelfde.
Pessimistisch stemmende actualiteit
Ten slotte verwijst het artikel naar enkele kwesties die ook ter sprake kwamen tijdens de persconferentie van het ministerie van Buitenlandse Zaken op 22 april. De leiders van de VS, Japan en de Filippijnen kwamen samen over hun strategie in wat zij, sinds Trump, ‘de Indo-Pacific’ noemen, en ze lieten zich zeer negatief uit over China dat volgens hen steeds agressiever wordt. Het is echter de mening van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken dat juist de plaatsing van systemen met middellangeafstandsraketten door de VS op de Filippijnen de spanningen in de regio laat escaleren en grote risico’s inhoudt, samen met de vorming van de AUKUS tussen de VS, het VK en Australië waar nu ook Japan voor uitgenodigd wordt. China vraagt de VS te stoppen met het creëren van militaire spanningen en blokken om confrontaties aan te gaan.
Wat betreft de bewering van de VS dat ze tijdens het bezoek willen praten over mensenrechtenkwesties en kwesties met betrekking tot Xinjiang, Tibet en Hongkong, is het standpunt van Beijing duidelijk. Dit zijn stuk voor stuk ‘binnenlandse aangelegenheden van China die niets te maken hebben met mensenrechten en de VS heeft niet het recht om zich daarin te mengen’.
Gevraagd naar de bezorgdheid in de Chinese samenleving over de intimidatie en zelfs repatriëring van Chinese studenten door de VS, verklaart Beijing dat de VS het begrip nationale veiligheid heeft verruimd en willekeurig visa heeft ingetrokken, de toegang heeft verboden en Chinese studenten onder dwang heeft gerepatrieerd zonder concreet bewijs. Deze acties zijn in tegenspraak met de verklaringen van de VS over het faciliteren en ondersteunen van culturele uitwisselingen tussen de twee landen. ‘China zal er bij de VS op blijven aandringen om te stoppen met het vergiftigen van de publieke opinie en het belemmeren van vriendschappelijke uitwisselingen tussen de twee volkeren … De Chinese regering is immers vastbesloten het volk te dienen en zal maatregelen blijven nemen om de legitieme rechten en belangen van de Chinese burgers resoluut te beschermen’.
‘don’t hold your breath’
Nog meer duidelijke verbanden tussen de actualiteit en het bezoek van Blinken waren aan de orde tijdens de persconferentie van 23 april. Er zal in de gesprekken tussen Wang en Blinken vuurwerk zijn over Oekraïne, Rusland, beschuldigingen van spionage door China die Beijing met kracht verwerpt. De reporter van de BBC vroeg wat China eigenlijk verwacht of verhoopt van de gesprekken tussen Wang en Blinken.
Wang Wenbin, de woordvoerder van Buitenlandse Zaken antwoordde: ‘Het bezoek van minister Blinken aan China maakt deel uit van de inspanningen van beide partijen om de gemeenschappelijke afspraken die de twee presidenten in San Francisco hebben gemaakt, na te komen, de dialoog gaande te houden, verschillen te beheersen, samenwerking te bevorderen en de coördinatie in internationale aangelegenheden te verbeteren.’
‘Don’t hold your breath’ moet de man van de BBC ongetwijfeld gedacht hebben.
Bronnen: xueyingyingxue.substack.com, Crisis24, ministerie BuZa China, Morning Star
