14 doden is de trieste balans van twee opeenvolgende dagen van dodelijke onlusten in de stad Kasghar. Kashgar ligt langs de zijderoute in de Autonome Oeigoerenregio Xinjiang, het gebied waar er al ruim een week geleden rellen waren geweest in Hotan. De woordvoerster van de overheid in de regio bestempelt de twee acties als “terroristische” aanvallen waarachter islamitische extremisten zitten.
Kashgar is een stad langs de Zijderoute in het uiterste westen en beweert de grootste bazaar ter wereld te hebben. Het is niet de eerste keer dat een incident de gemoederen doet overkoken. In de eerste aanval zaterdag hebben twee aanvallers die met messen op een avondmarkt toesloegen, zeven personen gedood en 28 verwond . De twee geweldenaars waren Oeigoeren: één kwam om, de andere wordt vastgehouden. Ze hadden zich meester gemaakt van een voertuig waarvan ze de bestuurder doodden en daarna reden ze op de menigte in en en staken iedereen die ze konden met messen.
Zondag hebben oproerkraaiers drie personen gedood. De politie schoot vier opstandelingen dood, kon er vier vasthouden en de rest is nog voortvluchtig. Volgens Xinhua zijn 10 omstaanders en ook politieagenten gewond. De eigenaar van een restaurant in de voetgangersstraat waar het gebeurde, beweert een explosie te hebben gehoord. Nadien zag hij personen afgevoerd worden op brancards. Nadien durfde niemand nog buiten te komen. De woordvoerster van de regering van Xinjiang, Hou Hanmin, heeft het over twee terroristische aanvallen beraamd door islamisten. Zij had bij de actie in Hotan nog het vermoeden uitgesproken dat het om een lokaal probleem ging en niets te maken had met buitenlandse infiltratie. Opgepakte verdachten hebben echter bekend dat hun leiders in Pakistan van het “East Turkestan Islamic Movement” hadden geleerd hoe vuurwapens en explosieven te gebruiken vooraleer terug in China te infiltreren aldus Alernet. Dat wordt vandaag ook door de officiële media geschreven. Countraterrorisme expert Li Wei ziet dan ook een verband tussen de drie bloedige incidenten op zich en een verband met de activiteiten van het ETIM in buurland Pakistan. Hij is ervan overtuigd dat het een gecoördineerde campagne is die al lang van tevoren werd beraamd.
De vanuit Duitsland opererende raad van Oeigoeren kwam niet verder dan de bewering dat opstandelingen in aanvaring kwamen met ordekrachten en schoof de schuld in de schoenen van de regering die “een repressieve politiek voert tegenover de Oeigoeren”. Volgens woordvoerder Dilxat Raxit zouden 100 Oeigoeren na de rellen opgepakt zijn. Eerder deze maand waren er rellen in Hotan waar ook doden vielen. Het ergste geweld in Xinjiang dateert uit juli 2009 waarbij in de etnische rellen tussen Oeigoeren en Han-Chinezen 200 personen omkwamen. Sedertdien volgt de Chinese politiek een dubbel spoor in Xinjiang: meer sociale maatregelen voor de sociaal zwakkere Oeigoeren en een repressieve politiek tegenover separatisten.
Chinese media spraken ook over een terroristische aanval in Hotan omdat de opstandelingen korte tijd de Chinese vlag op een politiestation vervangen zouden hebben met de blauwe halve maan van “Oost Turkestan”. De nieuwe partijsecretaris in Xinjiang, Zhang Chunxian, die een gematigder politiek voert dan zijn voorganger, zou wel eens door de dodelijke onlusten onder druk kunnen komen. Hij had ter gelegenheid van het feit dat de rellen twee jaar geleden gebeurd waren een opgemerkt bezoek gemaakt aan de markten te Urumqi. Onder academici woedt een debat of de regio beter gediend is met meer ontwikkeling of met meer rechten voor de Oeigoeren. Een strekking in het debat is dat het nationale beleid juist zoveel succes heeft dat separatisten hun toevlucht nemen tot wanhoopsacties. Over het algemeen wordt gedacht dat de terroristische daden geen grondige ontwrichting van de maatschappij zullen opleveren
FT, Xinhua, SCMP, China Daily
Over verleden en toekomst van Kashgar zie Travelogue (27 min.)