Wegen naar voedselveiligheid

Er komt een campagne om het grote publiek meer te betrekken bij het streven naar voedselveiligheid. Afgelopen weekend werd dit aangekondigd als sluitstuk van de 9e jaarlijkse conferentie over dit onderwerp. De campagne past in een soort vijfjarenplan voor opvoeding tot voedselveiligheid (2011-2015) van de bevoegde regeringscommissie, State Council Food Safety Commission, SCFSC). Met dit plan voor ‘volksopvoeding’ wil men meer dan 80% van de bevolking en 85% van de schoolgaande jeugd meer bewust maken van de problemen hierrond en van de mogelijke oplossingen.
Na alle voedselschandalen en de matige successen bij het voorkomen ervan nemen de overheden meer en meer een houding aan van zero tolerance. Er bestaat sinds 2009 een gedetailleerde wetgeving en de regering wil dat de voedingsketen een controle ondergaat van ‘boerderij tot eettafel’. Toch komen er regelmatig nieuwe schandalen aan het licht of steken oude problemen weer de kop op. Vorige week moesten bedrijven die thee produceren hele ladingen uit de rekken halen. Begin dit jaar dook in bepaalde streken weer het melamineprobleem op in de zuivelproductie. In 2010 alleen al werden 130.000 overtredingen geconstateerd en vervolgd en 100.000 (meestal kleine) bedrijven gesloten. Bekende merken kregen niet langer, zoals in het verleden, ontheffing van inspectie. Enkele grote steden, onder andere Beijing en Shanghai, zijn onlangs geprezen omdat ze de zorg voor voedselveiligheid laten meetellen bij de evaluatie van hun ambtenaren.
Overheidsfunctionarissen wijzen op de kleinschaligheid en de grote verspreiding van de landbouw- en cateringbedrijven, een factor die de inspecties bemoeilijkt. Er zijn voedingsproducenten die de wet ontduiken omdat zijzelf niet op de hoogte zijn van de wetten of omdat ze de gaten in de wet juist wel goed kennen. Consumenten hebben vaak geen verweer omdat zij de wetten niet kennen op basis waarvan ze eisen kunnen stellen. De voedingsindustrie telt 120.000 producenten met vergunning die volgens de SCFSC meestal hun werk goed doen. Op een aantal onder hen zal door de overheid en een beter geïnformeerde bevolking samen, een dringend beroep worden gedaan om een meer verantwoordelijke houding aan te nemen. De informatiecampagne gaat uit van het principe dat het besef dat er betere en veilige productiemethodes nodig zijn op lange termijn meer garantie op veilig voedsel bieden dan supervisie en bestraffing. Die laatste twee wapens moeten echter ook worden ingezet en de media, zowel officiële als commerciële, blijken meer speelruimte te krijgen om op dit terrein als waakhond te fungeren. Ook westerse journalisten merken dat op, hoewel zij de indruk hebben dat buitenlandse bedrijven meer mogen gebrandmerkt worden dan Chinese. Toen vorige week 19 stalen van wulung (of oolong)thee zakten voor een veiligheidstest van de staat wezen de media er vooral op dat Lipton er bij was. Analisten en woordvoerders van multinationals geven echter toe dat buitenlandse bedrijven in China zichzelf voor de plaatselijke markt wel degelijk lagere normen opleggen. Een groter bewustzijn van de consumenten kan hier mogelijk een corrigerende invloed hebben. Hierop wordt ook gemikt door de emoticons, een soort sterren voor voedselveiligheid, die restaurants aan hun voordeur moeten ophangen (zie foto), hoewel er twijfel aan bestaat of de eetwareninspectie dat zal kunnen afdwingen.
Critici van de regeringsaanpak geloven dat de aangekondigde bewustmakingscampagne niet genoeg zal uithalen. Volgens hen moeten er nog meer en nog strengere straffen worden toegepast. Er zijn ook publicisten die vinden dat de staat meer getalsmatige informatie moet geven over de voedselschandalen en onafhankelijke consumentenorganisaties moet toestaan.
Bronnen: Xinhua, Finanial Times, http://www.chinafoodsafety.com/
http://www.huffingtonpost.com/, http://www.wantchinatimes.com/(Taiwan)