Maandag verscheen in de partijkrant Renmin Ribao een lang artikel met opvallende standpunten over de groei van de Chinese economie. Een terugkeer naar hogere groeicijfers is niet voor binnenkort.
De L-curve sinds 2008
Het artikel dat verscheen op de voorpagina en de eerste binnenpagina is een interview met een niet genoemde “hooggeplaatste insider”. De belangrijkste boodschap is ondubbelzinnig: de groei van de Chinese economie zal niet volgens een U-curve maar volgens een L-curve verlopen. Bij een U-curve mag men hopen dat na een periode van lagere groei er terug een periode van snelle groei komt. Een L-curve betekent dat de groei sterk daalt en dan gedurende langere tijd op dat niveau blijft.
In de Engelse samenvatting van het artikel wordt verder gesteld dat China indien het tegen 2020 een gemiddeld welvarende maatschappij wil zijn in 2016 een doorbraak moet bereiken in de “hervorming van de aanbodzijde”, Dit is codetaal voor het sluiten van overcapaciteit in een aantal traditionele productiesectoren (staal, steenkool,…) en de inbreng van privé minderheidsparticipaties om sommige staatsbedrijven dynamischer te maken.
In het eerste trimester is al een goede aanzet gegeven waarbij optimalisering van de structuren gecombineerd kon worden met een bevredigende groei. Maar er stellen zich nog problemen: overcapaciteit, slechte leningen, lokale overheidsschulden, een vastgoedbel en illegale financiële activiteiten.
Er is ook een regionaal onevenwicht: momenteel doen de kustprovincies het beter dan die in het binnenland en het noordoosten. Volgens de insider is dat niet abnormaal of slecht. Sommige streken die kampen met overcapaciteit innoveren sneller dan anderen die afwachten “tot de bui overwaait”. De besten zullen floreren en de anderen kunnen er lessen uit trekken.
De L-kurve van de groei zal volgens de bron meer dan twee jaar duren. Een verdere abrupte daling van de groei moet echter niet gevreesd worden want de Chinese economie heeft een grote resiliëntie en de overheid heeft nog ruimte om te handelen. Belangrijk is niet paniekerig of euforisch te reageren telkens wanneer een kortetermijnindex bekend wordt.
Koffiedik kijken
Buitenlandse experts die de volledige tekst gelezen hebben speculeren erover wie de “hooggeplaatste insider” kan zijn. Er is ook speculatie over de betekenis van het artikel. Welke boodschap wil de partijtop brengen?
In de volledige Chinese tekst staat dat “de economie aanwakkeren met meer leningen lijkt op het laten groeien van een boom in de lucht”. We hebben het voorbije trimester min of meer een herhaling gezien van het anti-crisisplan dat in de wereldcrisis van 2008 de Chinese groei (tijdelijk) op peil moest houden. De overheid heeft krediet steeds maar goedkoper gemaakt in de hoop zo investeringen aan te moedigen en de groei op peil te houden. Er is gigantisch veel geld voor investeringen in de economie gepompt. Dit staat tegenover de strategie om meer op verbruik te rekenen als motor van de groei en de strategie om overcapaciteit af te bouwen en kan dus alleen tijdelijk soelaas brengen. Bovendien verhoogt het risico op een kredietcrisis omdat leningen niet kunnen worden terugbetaald. Teveel krediet heeft ook al de prijzen van vastgoed en gebruiksgoederen omhoog gejaagd en stimuleert speculatie (bijvoorbeeld recentelijk op grondstoffen). Het artikel wijst er volgens buitenlandse experts op dat deze strategie niet langer houdbaar is en dat het vergemakkelijken van krediet zal stoppen; de structurele hervormingen van de aanbodzijde moeten prioriteit krijgen.
Het artikel geeft ook feitelijke kritiek op een aantal dingen die de regering van premier Li het voorbije jaar gedaan heeft. Bijvoorbeeld tussenkomen op de beurs om de vrije val van de koersen te stoppen. Vraag is dan wie de insider is. Volgens Jonathan Fenby van Trusted Sources in Londen is het misschien vice-premier Liu He of een andere dichte medewerker van de president. In China is de premier verantwoordelijk voor de economie, maar president Xi is voorzitter van de leidende groep voor het geheel van de hervormingen; Liu He heeft de dagelijkse leiding van die groep. Volgens Shen Jianguang, chief economist bij Mizuho Securities Asia in Hongkong toont het artikel dat er aan de politieke top geen consensus is over de te volgen economische strategie.
Bron: People’s Daily naar 权威人士谈当前中国经济 , SCMP
De Sovjet-Unie groeide van 1917 tot 1934 met cijfers van 6 tot 14%. In 1934 stagneerde de economie en viel terug naar 3 en later naar 2%. Economen trokken daaruit de conclusie dat het Sovjer regiem niet beter presteerde dan het kapitalisme (gemiddeld: 2.2). China presteert in zijn opkomende periode langer dan andere landen met hoge groeicijfers(VS 1870 tot 1945 met 6% en Engeland van 1740 tot 1835 maximaal 7%). Er komt een moment dat een land gaat groeien met een gemiddeld percentage. Een land kan nu eenmaal niet meer presteren dan waartoe het in staat is. Economen zitten te wachten tot dat gebeurt met China. Veronderstel dat het 6% blijft, dan gaat ieder land met China verder, c.q. gaat met China meedoen en laat het Westen achter zich. Economen aan de linkerkant hebben geschat dat een communistisch land ongeveer 4 tot 4,5% kan groeien. Er zijn teveel factoren die groei kunnen bepalen. Het Westen rooft bij andere landen en China niet. Een volgende keer verder