Een recente medische studie over China, gepubliceerd in het tijdschrift The Lancet (1), graaft wat dieper in de beschikbare gegevens over ongevallen en verwondingen, een belangrijk aspect voor de volksgezondheid. Toegenomen welvaart gaat gepaard met meer ongevallen, maar met minder dodelijke slachtoffers. Meer preventie is nodig.
In 2017 registreerde de gezondheidszorg 77,1 miljoen gewonden en 733.517 doden door ongevallen thuis, op de weg of elders. Verwondingen veroorzaken 7% van alle overlijdens en 10% van alle verlies aan gezonde levensjaren (DALYs).
Per 100.000 inwoners telde men 5.112 ongevallen, 46 doden en een verlies van 2.473 gezonde levensjaren. Ongevallen staan op de vijfde plaats als belangrijke doodsoorzaak na kanker, cerebrovasculaire kwalen, longaandoeningen en hartaanvallen. Ze leiden jaarlijks tot een productiviteitsverlies van 12,6 miljoen werkjaar. Dat is groter dan bij kanker, infecties of ziekten van long en hart. De directe medische kosten door ongevallen worden geschat rond 10 miljard dollar per jaar.
Leeftijd, geslacht en regio
Van bij de geboorte tot 55 jaar loopt het aantal ongevallen geleidelijk op (bij mannen piekend rond 30-34 jaar, bij vrouwen trager stijgend tot 65-69 jaar). Nadien zakt het aantal ongevallen tot 89 jaar, met een nieuwe sterke stijging naar 95 jaar en ouder. Het aantal doden is relatief hoger tijdens het eerste levensjaar, daarna zakt het dodental naar laag op 74 jaar, gevolgd door een steile toename bij 75-plussers. Bij mannen liggen alle cijfers systematisch hoger: meer ongevallen, meer doden, meer verlies aan gezonde levensjaren.
De onderzoekers analyseerden de detailcijfers ook per provincie (31 op Chinese vasteland plus Hongkong, Macau en Taiwan). Er zijn grote verschillen tussen de provincies. Beijing had het grootste aantal ongevallen maar het laagste aantal dodelijke slachtoffers.
Categorieën
De vier belangrijkste oorzaken zijn ongevallen op de weg, vallen, verdrinken en zelfverwonding. Telkens met een specifiek leeftijdspatroon.
Verkeersongevallen pieken bij jongvolwassenen, verdrinking bij kinderen, zelfverminking bij 25-29 jarigen en bij 80-84 jarigen.
Verlies van gezonde levensjaren door zelfverminking was het laagst in Beijing en het hoogst in Taiwan (104 vs 542 DALYs per 100.000 inwoners).
Evolutie over 35 jaar
Tussen 1990 en 2017 nam het aantal ongevallen toe met de helft (plus 50,6 %). Ondanks deze stijging in aantal, zakte het dodentol én het verlies aan gezonde levensjaren met bijna de helft (min 44,3% doden en min 48,1% DALYs). Deze trends deden zich voor in alle provincies.
Het aantal valincidenten nam toe met 113,2%, met een toename van 12,8% in aantal doden terwijl het verlies aan gezonde levensjaren stabiel bleef. In 16 provincies daalde het verlies aan gezonde levensjaren door vallen, maar in 18 provincies nam het toe.
Verdrinking verminderde met 17,4%. Het dodentol daalde sterk (min 65,3%) en het verlies aan gezonde levensjaren nog sterker (min 71,3%). In alle 34 provincies was er een daling.
Zelfverminking daalde in aantal met 39,4%. Het aantal zelfmoorden daalde met 65,6% en het verlies aan gezonde levensjaren zakte met 71,8%. Alleen in Taiwan nam het verlies van gezonde levensjaren toe.
De auteurs wijzen er op dat hun studie belangrijke beperkingen heeft. De belangrijkste is het ontbreken van betrouwbare cijfers, vooral van de periode vóór 2006.
Gevolg van snelle ontwikkeling
De auteurs stellen dat deze evolutie in de tijd niet verrassend is, gezien de snelle sociale en economische ontwikkeling in de voorbije 30 jaar. Enerzijds is er de toenemende verstedelijking, meer gemotoriseerd verkeer, snelle veroudering, veranderingen in leefstijl, groeiende industrialisatie en milieuvervuiling. Anderzijds minder armoede, meer werk, meer gezondheidszorg, beter beleid en wetgeving ter preventie en aanpak van ongevallen, meer bewustzijn en aandacht voor ongevallen bij de brede bevolking. Vooral preventie van ongevallen bij kinderen kan op veel publieke steun rekenen.
Meer maar veiliger auto’s
Men schat dat – in landen met laag inkomen – er een toename is van auto-ongevallen (met 4,7%) en van doden op de weg (met 3,1%) bij iedere toename met 10% van het bruto nationaal product. In China is dat 30 keer groter geworden tijdens de voorbije 20 jaar. Het netwerk van verharde wegen nam toe van 1,03 tot 4,36 miljoen kilometers en het aantal jaarlijks verkochte auto’s van 1,4 tot 25 miljoen. Hierdoor stijgt het risico op auto-ongevallen duidelijk. Meer veiligere wegen, verplicht dragen van autogordel en van motorhelm, strengere regels rond alcohol achter het stuur, rijbewijs, snelheidsbeperking, verkeersveiligheid rond scholen hebben bijgedragen aan de globale risicobeperking.
Zelfmoordpreventie
De sleutelstrategie ter preventie van zelfverminking in de voorbije 35 jaar is de toegang tot bepaalde middelen te beperken. Sinds 1981 is er een strikte wettelijke controle op het maken, verkopen en gebruik van vuurwapens. In 1997 en 2001 kwam ook het beheer, verkoop en gebruik van pesticiden en andere chemicaliën voor landbouw onder toenemende regelgeving. In 2005 volgde reglementering inzake verdovende en psychotrope middelen en een verbetering in de geestelijke gezondheidszorg. Speciale aandacht is nodig bij 60-plussers inzake risico op zelfmoord, vooral bij de ‘lege nest’-ouderen. Zij zijn meer vatbaar voor depressie en levensmoeheid na het vertrek van hun kinderen en door de hoge zorgkosten bij chronische ziekte.
Minder jongeren verdrinken, meer ouderen vallen
Verdrinking is vooral tussen 1990 en 2012 gedaald. Sinds 2007 waarschuwt de overheid jaarlijks over dit risico en raadt toezicht door volwassenen aan in de buurt van waterpartijen. De voorbije 15 jaar gaan ook meer kinderen naar de kleuterschool, waardoor er minder blootstelling is aan onbewaakt watercontact.
Valpartijen daalden globaal tussen 1990 en 2017, maar met een duidelijke toename bij ouderen. Dit wordt mogelijk verklaard door de gestegen levensverwachting met 8,5 jaar de voorbije 20 jaar. Het aandeel ouderen, met chronische ziekten en verhoogd valrisico, is hierdoor toegenomen.
In een commentaar (2) op deze studie wijzen andere onderzoekers op het belang van meer en betere ongevallengegevens, ook op regionaal niveau. Het ontwikkelen van een beleid met effectieve maatregelen ter preventie en controle van ongevallen blijft een gezondheidsprioriteit in China.
Bron: www.thelancet.com/public-health Vol 4 September 2019 e449-59
Referenties:
(1) *Duan Leilei, *Ye Pengpeng, Juanita A Haagsma, Jin Ye, Wang Yuan, Er Yuliang, Deng Xiao, Gao Xin, Ji Cuirong, Wang Linhong, Marlena S Bannick, W Cliff Mountjoy-Venning, Caitlin N Hawley, Zichen Liu, Mari Smith, Spencer L James†, Theo Vos†, Christopher J L Murray
‘The burden of injury in China, 1990–2017: findings from the Global Burden of Disease Study’
(2) *Wenjun Ma, Tao Liu
‘Injury prevention and control: China’s health priority’
